واحد پول ایران تغییر می‌کند؟ / اسکناس جدید وارد بازار شد

برخی پایتخت‌ها از دهه ۱۹۶۰ از ایده جایگزینی یک ارز دیگر با دلار برای انجام مبادلات جهانی استقبال کرده‌اند اما در دهه‌های اخیر هرگز گامی جدی در این زمینه برنداشته است. با این حال به نظر می‌رسد رئیس‌جمهور روسیه و اعضای گروه بریکس خواب جدیدی برای اقتصاد دنیا دیده‌اند.

پوتین اخیراً در اجلاس بریکس در یک حرکت نمادین، اسکانس بریکس را به دست گرفت که این اقدام بازتاب فراوانی در رسانه‌های جهان داشت. برخی تحلیلگران اقدام پوتین را حاوی یک پیام بزرگ به دنیای اقتصاد می‌دانند. به باور آنها پوتین و اعضای بریکس به این اطمینان رسیده‌اند که اکنون امکان جایگزینی یک ارز دیگر با دلار فراهم شده و به همین خاطر بدون هیچ نگرانی بابت شکست پروژه ارز بریکس، آن را به جهانیان معرفی کرده‌اند.

با وجود اینکه در حال حاضر ۸۴.۳ درصد از تجارت خارجی جهان با ارز دلار انجام می‌شود، پروژه جاه‌طلبانه بریکس برای رسیدن به موفقیت راه دشواری در پیش دارد، اما ضدیت اکثر کشورهای عضو بریکس با آمریکا و جهان غرب این انگیزه را ایجاد می‌کند که آنها با انجام مبادلات خود با بریکس، زمینه را برای همه‌گیری این ارز در سراسر دنیا فراهم آورند.

رونمایی از اسکانس ۱۰۰ بریکسی با پرچم ایران

اسکناسی که پوتین در اجلاس بریکس به دست داشت، نکات مهم و قابل توجهی دارد. در قسمت مرکزی این اسکناس پرچم‌های ملی پنج عضو اصلی گروه بریکس شامل روسیه، برزیل، چین، هند و آفریقای جنوبی دیده می‌شود که در داخل یک حلقه قرار گرفته‌اند. هر پرچم با نام این کشور همراه است که به یکی از زبان‌های رسمی نوشته شده. در بالای هر پرچم نیز تصویری از یک مکان تاریخی یا فرهنگی مرتبط با آن وجود دارد.

در پشت این اسکناس پرچم‌های الجزایر، آرژانتین، بحرین، بلاروس، ونزوئلا، مصر، زیمبابوه، اندونزی، ایران، قزاقستان، مکزیک، نیجریه و افغانستان وجود دارد. نام جمهوری اسلامی ایران هم پشت این اسکناس درج شده است. اسکناسی که پوتین به نمایش گذاشته، بریکس نمادین است که به عنوان یادبود نشست سران کشورهای عضو بریکس در قازان روسیه منتشر شده و بریکس رسمی شکل متفاوتی خواهد داشت.

ارز بریکس در مبادلات ایران استفاده می‌شود؟

از ارز بریکس در حالی رونمایی شده که ایران در سال‌های اخیر راهبرد دلارزدایی را در پیش گرفته است. در ۲۹ فروردین ۱۳۹۷ هیئت وزیران ایران دولت دوازدهم در جلسه‌ای با ریاست حسن روحانی، تمامی وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی را موظف کرد یورو را به عنوان ارز مبنای گزارشگری و انتشار آمار، اطلاعات و داده‌های مالی خود مورد استفاده قرار دهند. ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۲ نیز سید ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم، به بانک مرکزی برای حذف تبادلات دلاری از چرخه معاملات تجاری دستور داد. در نتیجه این سیاست‌گذاری، سرویس مطبوعاتی کاخ کرملین ۱ آبان ۱۴۰۳ خبر داد که ایران و روسیه در «۹۶ درصد پرداخت‌های دوجانبه از ارزهای ملی ۲ کشور» استفاده می‌کنند. این موضوع نشان می‌دهد که هم ایران و هم روسیه دیگر به دلار برنخواهند گشت.

اما آیا ممکن است در مبادلات تجاری ایران از ارز بریکس استفاده شود؟ هنوز هیچ مقام رسمی در این خصوص اظهار نظر نکرده اما رخ دادن چنین اتفاقی چندان دور از ذهن نیست. در صورتی که بریکس به‌عنوان یک ارز معتبر در بازارهای جهانی تثبیت شود، با توجه به روابط سیاسی و تجاری خوب ایران با کشورهای عضو گروه بریکس، از جمله چین و روسیه، این احتمال وجود دارد که بریکس در مبادلات تجاری بین‌المللی ایران جایگزین یورو شود.