افزایش شاخص فلاکت در ایران

 بررسی آخرین آمار شاخص فلاکت در ایران نشان می‌دهد این شاخص در زمستان سال گذشته به بالای ۴۰ واحد رسیده است. علت این افزایش در شاخص فلاکت را می‌توان در نرخ بیکاری زمستان ۱۴۰۳ جستجو کرد.

شاخص فلاکت به‌عنوان یک معیار ترکیبی، وضعیت اقتصادی و رفاهی جوامع را از طریق جمع نرخ بیکاری و نرخ تورم سالانه نشان می‌دهد. این شاخص به‌طور ویژه برای سنجش فشارهای اقتصادی بر زندگی روزمره افراد جامعه استفاده می‌شود و افزایش آن نشان‌دهنده شرایط نامطلوب اقتصادی و اجتماعی است.

در ایران، شاخص فلاکت به دلیل نوسانات شدید اقتصادی، تورم بالا، و بیکاری قابل‌توجه به یک موضوع محوری در تحلیل‌های اقتصادی بدل شده است. تورم دو رقمی در سال‌های اخیر، ناشی از عواملی چون تحریم‌های اقتصادی، نوسانات نرخ ارز و مشکلات ساختاری در تولید، به‌طور مستقیم بر قدرت خرید مردم تأثیر گذاشته و سطح زندگی را کاهش داده است.

از سوی دیگر، نرخ بیکاری نیز به دلیل مشکلات در ایجاد اشتغال پایدار، کاهش سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی، و سیاست‌های ناکارآمد در حوزه بازار کار، به چالش جدی برای اقتصاد ایران تبدیل شده است.

در گزارش حاضر، شاخص فلاکت ایران بررسی شده و تلاش شده است با ارائه روند تغییرات آن از سال ۹۲ تا پاییز سال ۱۴۰۳ نگاهی تحلیلی به این متغیر صورت پذیرد.

شاخص فلاکت صعودی شد

بررسی روند شاخص فلاکت در ایران از سال ۹۲ تا کنون نشان می‌دهد شاخص فلاکت در ایران ۴ قله اصلی را به ثبت رسانده است. اولین قله این شاخص در تابستان سال ۱۳۹۲ بوده که به سطح ۴۷.۶ واحد رسیده است. علت ایجاد این قله شروع تحریم‌های ایران بوده است. شاخص فلاکت پس از این تاریخ به مرور کاهش پیدا کرد تا اینکه در تابستان سال ۱۳۹۶ به کمترین سطح خود در این مدت رسیده است. شاخص فلاکت در این تاریخ معادل ۱۹.۲ واحد بوده است.

پس از این تاریخ به مرور شاخص فلاکت افزایش پیدا کرده و در تابستان ۱۳۹۸ به قله دوم یعنی ۵۳.۲ واحد رسیده است. قله سوم شاخص فلاکت ۲ سال بعد در تابستان سال ۱۴۰۰ رخ داده که این شاخص به اوج خود یعنی ۵۵.۹ واحد رسیده است.

در نهایت تقریبا پس از دو سال قله چهارم شاخص فلاکت در این مدت ایجاد شده است. چهارمین قله در بهار سال ۱۴۰۲ بوده است. شاخص فلاکت در این قله بیشترین سطح در ۱۲ سال اخیر بوده است. طبق آمارها شاخص فلاکت در بهار سال گذشته معادل ۵۶.۷ واحد بوده است.

پس از این قله به مرور شاخص فلاکت کاهش پیدا کرد به طوریکه این شاخص در پاییز سال گذشته به کمترین سطح خود از بهار سال ۹۸ رسید (بدون در نظر گرفتن دو فصل ابتدایی سال ۹۹). آخرین آمارهای منتشر شده توسط مرکز آمار ایران نشان می‌دهد این شاخص در زمستان ۱۴۰۳ افزایش یافته و به سطح ۴۰.۳ واحد رسیده است.

بررسی تورم سالانه و نرخ بیکاری در زمستان و مقایسه آن پاییز حاکی از آن است که تورم سالانه در این فصل ثابت بوده اما نرخ بیکاری در زمستان ۱۴۰۳ نسبت به پاییز افزایش پیدا کرده است. به همین دلیل شاخص فلاکت در زمستان نسبت به پاییز با افزایش مواجه شده است. 

همچنین مقایسه این شاخص در زمستان سال‌های مختلف نشان می‌دهد شاخص فلاکت در زمستان ۱۴۰۳ کمترین سطح خود را از زمستان سال ۱۳۹۶ تا کنون تجربه کرده است.