سهم اندک ایران از بازار کنیا

 مرتضی دیلان در همایش شناخت بازارهای اقتصادی و سرمایه‌گذاری کنیا و آفریقای جنوبی با اشاره به مهم‌ترین و بزرگترین اقتصاد شرق آفریقا، کنیا گفت: این کشور ۴۸ میلیون  نفری با مساحت ۵۸۰.۳۶۷ کیلومتر مربع در شرق قاره آفریقا و در همسایگی کشورهای سودان، اتیوپی، سومالی، اوگاندا و تانزانیا است. این کشور همچنین ۵۳۶ کیلومتر مرز آبی در حاشیه‌ اقیانوس هند دارد.

این فعال اقتصادی عنوان کرد: بزرگترین بندر این کشور، بندر مومباسا است که با توجه به این که کشورهای همسایه کنیا محصور در خشکی است این بندر به نوعی مرکز ترانزیت منطقه است و کالاها از این بندر ترخیص شده و وارد دیگر کشورها می‌شود.

وی افزود: این کشور عضو اتحادیه‌ کشورهای شرق آفریقا است که ۱۰ کشور عضو آن است و هر صادر کننده‌ای فقط یک بار به او عوارض گمرکی بیشتر تعلق نمی‌گیرد و به عبارتی به ۳۵۰ میلیون نفر دسترسی دارد.

رایزن بازرگانی ایران در خصوص حمل‌ونقل این کشور اظهار کرد: این کشور از چهار روش حمل‌ونقل برخوردار است و چهار فرودگاه بین‌المللی با پروازهای منظم به ۴۰ کشور دارد.

دیلان در ادامه از چین و هند به ترتیب با میزان صادرات ۵۵۸۸ و ۲۴۵۸ میلیون دلاری به عنوان صادرکنندگان برتر به این کشور نام برد.

وی افزود: عمده ترین اقلام وارداتی کنیا از جهان، ماشین آلات و تجهیزات الکتریکی و قطعات آن، ماشین‌آلات صنعتی، دیگ‌های بخار، سوخت و روغن‌های معدنی و قیر، وسائط نقلیه، شکر پلاستیک، محصولات دارویی و پزشکی، آهن و فولاد، غلات، کاغذ و مقوا، مصالح ساختمانی است.

رایزن بازرگانی ایران با اشاره به آمریکا و هلند به‌عنوان بزرگترین کشورهای واردکننده‌ از این کشور گفت: عمده‌ترین اقلام صادراتی کنیا به جهان چای، قهوه، ادویه‌جات، گل، سبزیجات خوراکی، محصولات باغی ، پوشاک، سنگ معدن، آهک و سیمان است.

دیلان در مورد روابط اقتصادی دوجانبه ایران و کنیا بیان کرد: روابط اقتصادی و بازرگانی ایران و جمهوری کنیا علی‌رغم سابقه بیش از ۳۰ ساله برقراری روابط سیاسی و برگزاری کمیسیون‌های مشترک اقتصادی و بازرگانی، موافقت‌نامه‌ها و یادداشت تفاهم‌های امضا شده از رشد چندانی برخوردار نبوده است و کل مبادلات تجاری کشورمان با کنیا با احتساب پروژه‌های خدمات فنی و مهندسی (پروژه‌های احداث نیروگاه‌های آبی و راهسازی) در حدود ۱۰۰ میلیون دلار بوده و به عبارتی تاکنون نتوانسته‌ایم سهم خوبی از بازار ۲۰ میلیارد دلاری این کشور کسب کنیم.

وی اضافه کرد: قیر، روغن صنعتی، ترانسفورماتورها، موم و پارافین از جمله اقلام صادراتی ایران به کنیا بوده و چای سیاه، کنسانتره، نباتات و نوشابه‌های غیر الکلی از اقلام وارداتی کشورمان می‌باشد که همواره تراز تجاری ایران مثبت بوده است.

رایزن بازرگانی ایران در ادامه بیان کرد: کشور کنیا از آنجایی که در برخی سازمان‌های مهم اقتصادی بین‌المللی و منطقه‌ای از قبیل سازمان تجارت جهانی، بانک جهانی، FAO ، بازار مشترک شرق و جنوب آفریقا (COMESA) و اتحادیه گمرکی شرق آفریقا (EAC) عضو است، به عنوان دروازه ورود بازار شرق آفریقا شناخته شده و کانون توجه کشورهای زیادی قرار گرفته است که متاسفانه ما نتوانسته‌ایم نقش خودمان را به عنوان یک کشور صادرکننده و سرمایه‌گذار در آن کشور ایفا کنیم.

دیلان با اشاره به سند توسعه ۲۰۳۰ کنیا گفت: این کشور با ترسیم چشم‌انداز ۲۰۳۰ در تلاش است در راستای اجرای سیاست‌های توسعه‌ای (اجتماعی و فرهنگی) زیرساخت‌های لازم را از قبیل جاده‌سازی، نیروگاهی و … هموار نماید و در حال اجرای طرح استراتژیک خود بوده و ترویج همکاری‌های اقتصادی، تجارت بین‌المللی و  سرمایه‌گذاری را در دستور کار قرار داده  که هر کدام می‌تواند فرصت‌های تجاری مناسبی برای ایران ایجاد کند.

وی عنوان کرد: کشور کنیا با ثبات‌ترین کشور منطقه به عنوان دروازه شرق آفریقا محسوب شده لذا سرمایه‌گذاران نه تنها به بازار این کشور بلکه به بازار کشورهای همسایه از جمله اوگاندا، تانزانیا، رواندا و بروندی نیز دسترسی دارند.

رایزن بازرگانی ایران در کنیا تصریح کرد: با توجه به جاذبه‌های گردشگری کنیا از جمله وجود ۲۴ پارک ملی، باعث گردیده صنعت توریسم به عنوان دومین منبع درآمد این کشور پس از کشاورزی مورد توجه قرار گیرد.

وی اضافه کرد: نایروبی (پایتخت کنیا) در کنار ژنو و وین به‌عنوان سومین مقر سازمان ملل (به جز نیویورک به‌عنوان مقر اصلی) به‌شمار می‌رود و برخی از ارگان‌های رسمی این سازمان مثل برنامه محیط زیست، برنامه اسکان بشر و ۲۷ دفتر این سازمان در این شهر قرار دارند که خود کمک شایانی به امنیت، ثبات و اقبال گردشگران جهت بازدید از کشور کنیا را فراهم می‌کند.

قاسمی اظهار کرد: جای خالی سرمایه‌گذاران و متخصصین حوزه صنعت گردشگری کشورمان به‌عنوان یکی دیگر از فرصت‌های حضور در بازار این کشور محسوس است.

وی بیان کرد: در شش ماه اول سال ۲۰۱۷ میلادی ج-ا-ایران بیش از ۵۸ میلیون دلار صادرات به کشور کنیا داشته است. کالاهایی از قبیل ال‌پی‌جی، قیر، برخی محصولات پتروشیمی از قبیل پلی‌اتیلن، پارافین و…، انواع کف‌پوش‌ها، کاشی و سرامیک از عمده محصولات صادراتی ما هستند.

رایزن بازرگانی ایران در کنیا در خصوص مشکلات و موانع صادرات به کنیا گفت: عدم وجود روابط بانکی و کارگزاری، عدم شناخت فعالان اقتصادی دو کشور از ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های همکاری‌های اقتصادی و بازرگانی و ترسیم چهره‌ای غیرواقعی از آفریقا و ایران توسّط رسانه‌های بین‌المللی، عدم وجود خط منظم کشتیرانی ج-ا-ایران وی در این خصوص افزود: البته پیشنهاد ایجاد خط منظم کشتیرانی از مقصد بندر عباس-بندر سلاله عمان-بندر مومباسای کنیا به سازمان توسعه تجارت جهت بررسی و اقدام لازم ارسال شده است.

دیلان با برشمردن دیگر موانع اضافه کرد: عدم همکاری سازمان‌های استاندارد دو کشور، فقدان معرفی کالاها و خدمات ایرانی در رسانه‌های گروهی کنیا همانند کالاها و خدمات کشور ترکیه ( از جمله رادیو و تلویزیون و روزنامه‌ها)، نبود اطلاع‌رسانی و ارائه آگاهی‌های لازم توسط صداوسیمای کشورمان مبنی بر معرفی ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های همکاری در کشورهای آفریقایی علی‌الخصوص کنیا (صداوسیما هروقت برنامه‌ای در مورد آفریقا دارد یا در مورد فقر این کشورها  و یا در مورد حیات وحش آن گزارش می‌دهد)، عدم عضویت ج-ا-ایران در بانک‌های توسعه‌ای از جمله بانک توسعه آفریقایی (مناقصات و فرصت‌های تجاری  که با سرمایه‌گذاری این بانک‌ها انجام می‌شود فقط مخصوص کشورهای عضو است) و عدم همکاری ایران با پیمان‌های منطقه‌ای از جمله اتحادیه گمرکی شرق آفریقا و کومسا از جمله این‌ موانع است.

وی در مورد زمینه‌های تجارت و کسب‌وکار در کشور کنیا عنوان کرد: زمینه‌های همکاری و حضور در بازار کشور کنیا در بخش‌های انرژی، صنایع، زیرساخت‌های حمل‌ونقل از جمله توسعه بنادر آزاد و اسکله­‌ها، گسترش مناطق تجاری، فرودگاه‌­ها، راه‌آهن، جاده که از اولویت‌های دولت کنیا است، کشاورزی(سهم بخش کشاورزی در تولید ناخالص داخلی کنیا ۲۴ درصد است. ۶۰ درصد صادرات کنیا مربوط به تولیدات کشاورزی است) و صنعت ساختمان‌سازی فراهم است.

دیلان همچنین در مورد فرصت‌های سرمایه‌گذاری در این کشور گفت: در این خصوص زمینه‌های کشت فراسرزمینی و محصولات پایه کشاورزی، گردشگری، حمل‌ونقل، زیرساخت‌ها، تولید، ارتباطات، تاسیس شبکه توزیع ال‌پی‌جی تاسیس بورس قیر و محصولات شیمیایی و پتروشیمی، انرژی(تولید برق آبی و خورشیدی و زمین‌گرمایی)، کشتارگاه صنعتی و فرآوری گوشت، تولید کنسانتره، پودر میوه و میوه خشک از محصولات محلی، داروسازی (بسته بندی) فراهم است.

وی در خصوص نقش استان هرمزگان در توسعه‌ی مبادلات تجاری بین ایران و کنیا تصریح کرد: بعضی از استان‌ها مثل اردبیل، زنجان و قزوین در کنیا حضور دارند و جای خالی استان هرمزگان با توجه به سابقه و پیشینه‌ای که داشته واقعا خالی است.

دیلان افزود: با همکاری هم می‌توانیم این استان زرخیز را به حق آن برسانیم.

رایزن بازرگانی ایران با طرح پیشنهاداتی عنوان کرد: اگر مسئولین استانی بتوانند با متقاعد کردن وزارت امورخارجه، دفتر قدیم سفارت در کنیا را در اختیار فعالین این استان قرار دهند گامی بسیار موثر در این رابطه خواهد بود.

وی همچنین جهت توسعه مبادلات تجاری بین این دو کشور، عقد خواهرخواندگی بین بندر شهید رجایی و بندر موسامبا و گسترش همکاری‌های مناطق آزاد این استان مانند کیش و قشم و مناطق آزاد کنیا را پیشنهاد کرد.