مناظره ها؛ زنده یا مرده؟
مرتضی میرباقری، معاون سیما زمانی که مهمترین، محبوبترین و جذابترین بخش فعالیت سازمان صداوسیما در ایام انتخابات را پخش مناظرات زنده تلویزیونی معرفی میکرد، فکرش را هم نمیکرد که کمتر از چند ساعت بعد، کمیسیون بررسی تبلیغات انتخابات ریاستجمهوری، به ریاست وزیر کشور تشکیل جلسه بدهد و بهجای پخش زنده مناظرات کاندیداهای ریاست جمهوری، پخش مناظرات به صورت ضبطی را تصویب کند!
به گزارش فرتاک نیوز، پیشنهاد پخش غیرزنده مناظرات در شرایطی تصویب شد که پیش از این و در 2 دوره انتخابات ریاستجمهوری گذشته، این برنامه، یکی از اصلیترین و مهمترین برنامههای تبلیغاتی برای شناخت و آگاهی مردم نسبت به کاندیداها بوده است. بویژه اینکه معمولا برنامه مناظره یکی از بهترین تدابیر برای آن است که یک رئیس دولت نسبت به عملکرد 4 ساله خود در حوزه مدیریت کشور پاسخگو باشد. به عبارتی منتقدان حسن روحانی برنامه مناظره کاندیداها را فرصت مناسبی میدانند تا از این طریق انتقادات خود را به صورت رو در رو و زنده مطرح کرده و رفتار و واکنش حسن روحانی را به این انتقادات خواستار شوند. از نگاه منتقدان، روز مناظره، روز مطالبه و بازخواست مدیریت ضعیف دولت در 4 سال گذشته است. اما روز پنجشنبه کمیسیون بررسی تبلیغات انتخابات ریاستجمهوری در اقدامی عجیب و قابل تامل تصویب کرد این مناظرهها به صورت زنده برگزار نشود! دومین جلسه کمیسیون بررسی تبلیغات انتخابات ریاستجمهوری پنجشنبه هفته گذشته برگزار شد. هر چند در خبری که در رسانهها از این جلسه منتشر شده، تنها به بیان کلیات و اینکه مصوبه کمیسیون «به شرایط و اصول حاکم بر برنامههای تولیدی صداوسیما اعم از مناظرات، مستندهای انتخاباتی، گفتوگوهای زنده و ویژگیهای فنی و پخش این برنامهها با رویکرد حفظ بیطرفی و برابری نامزدها» اشاره دارد، بسنده شده است اما خبر اصلی از این جلسه را سامانی، سخنگوی وزارت کشور به رسانهها داد و اعلام کرد مناظرات به صورت ضبطشده پخش خواهد شد. سامانی با بیان اینکه دومین جلسه کمیسیون با حضور حجتالاسلام والمسلمین منتظری دادستان کل کشور، علیعسکری رئیس سازمان صداوسیما، قاضیزادههاشمی نماینده مجلس و عضو شورای نظارت بر سازمان صداوسیما، مسؤولان ستاد انتخابات کشور و نماینده ناظر شورای نگهبان به ریاست وزیر کشور برگزار شد، گفت: به منظور برخورداری برابر نامزدها از امکانات صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، ضوابط و چارچوبهای تولید و پخش برنامههای انتخاباتی دوازدهمین دوره ریاستجمهــوری مورد بررسی و تصویب قرار گرفت. وی تاکید کرد: مناظرههای کاندیداها به صورت ضبطشده پخش میشود. اظهارات سامانی درباره مصوبات کمیسیون بررسی تبلیغات انتخابات ریاستجمهوری و منع پخش زنده مناظرات در شرایطی صورت گرفت که چند ساعت پیش از آن میرباقری، معاون سیما به ارائه جزئیات برنامههای سازمان صداوسیما برای انتخابات دوازدهمین دوره ریاستجمهوری پرداخته و اصلیترین و مهمترین برنامه را مناظرات انتخاباتی معرفی کرده بود. او گفته بود: در شبکه یک سیما، برنامه صحبت مستقیم کاندیداها با دوربین در نظر گرفته شده که هر کاندیدا به صورت انفرادی با مردم صحبت میکند. در شبکه 2، کاندیداها در گفتوگوی ویژه خبری شرکت میکنند. همچنین در شبکه 3 برنامهای برای پاسخگویی به سوالات جوانان اختصاص داده شده است. وی بیان داشت: در شبکه 4 کاندیداها پاسخگوی سوالات کارشناسی در حوزه اجتماعی، فرهنگی و سیاسی هستند. همچنین در شبکه جامجم به سوالات ایرانیان خارج از کشور پاسخ داده میشود. معاون سیمای رسانه ملی با بیان اینکه مهمترین بخش فعالیت سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران پخش مناظرات زنده تلویزیونی است، گفت: البته سعی داریم این لوکیشن تا روز برگزاری مناظرات پنهان باقی بماند، چراکه در نظرسنجیها جذابترین برنامه، مناظرات زنده تلویزیونی است و مردم از این طریق بیشترین شناخت را از کاندیداها به دست میآورند. میرباقری با اشاره به اینکه در کشورهای مختلف هم مناظرات زنده تلویزیونی یکی از مهمترین ساختارهای برنامههای انتخاباتی است، افزود: سیاست و تدبیر سازمان صداوسیما بر پخش مناظره زنده تلویزیونی با بالاترین کیفیت است به همین منظور از تجهیزات HD در این برنامهها استفاده شده است. وی خاطرنشان کرد: پخش مناظره زنده تلویزیونی فرصت مناسبی است که کاندیداها میتوانند هم در زمان و هم در کاهش هزینههای تبلیغاتی خود از آن استفاده کنند.
چه کسی پیشنهاد لغو پخش زنده مناظرههای انتخاباتی را داد؟
سوال اساسی چگونگی تصویب منع پخش زنده مناظرات است و اینکه چه کسی چنین پیشنهادی داده است. خبرگزاری تسنیم در گزارشی به این موضوع اشاره کرده و با اشاره به برخی اظهارنظرها درباره فشار دولت برای منع پخش زنده مناظرات، به ارائه جزئیات جدید از جلسه کمیسیون بررسی تبلیغات انتخابات ریاستجمهوری پرداخت و نوشت: براساس اطلاعات خبرنگار تسنیم در کمیسیون بررسی تبلیغات انتخابات ریاستجمهوری، عدم پخش مناظرات تلویزیونی بهپیشنهاد عبدالرضا رحمانیفضلی، وزیر کشور صورت گرفته و سپس این پیشنهاد به رأی گذاشته میشود. البته وزارت کشور با صدور اطلاعیهای به ارائه توضیحاتی درباره جلسه کمیسیون بررسی تبلیغات انتخابات ریاستجمهوری پرداخت و بدون اشاره به رد یا تایید نقش وزیر کشور در این موضوع، صرفا به تهدید منبع منتشرکننده اخبار پرداخت و نوشت: اعلام مخالفت یا موافقت فعالان سیاسی با تصمیمات مراجع قانونی انتخابات، مادام که در چارچوبهای قانونی پیگیری شود، امری طبیعی است که در ذیل سنت پرافتخار انتخابات در جمهوری اسلامی ایران، همواره تجربه شده، اما دامن زدن به مخالفتها با تصمیمات مراجع قانونی و سوءاستفاده سیاسی و جناحی از آن از سوی عوامل رسانههای برخوردار از منابع و بودجههای عمومی همچون خبرگزاری تسنیم در حکم ایجاد اخلال در تأمین نظم و امنیت انتخابات است و استمرار آن، مطلقا غیر قابل قبول بوده و در صورت تکرار، با برخورد قانونی مواجه خواهد شد.
این اطلاعیه وزارت کشور البته شائبه تهدید رسانهها را ایجاد کرد با این حال اما نکته مهم ماجرا همچنان بیپاسخ ماند. پیشنهاد برگزاری غیرزنده مناظرههای انتخاباتی از کجا نشأت گرفته است؟ این سوال از آنجا مهم جلوه میکند که تقریبا هر 6 کاندیدای احراز صلاحیت شده رسما اعلام کردند مخالف پخش غیرزنده مناظرهها هستند و از نظر آنها مناظرهها باید به صورت زنده برگزار شود.
دم توئیتر فریدون!
سوال اساسی درباره ماهیت تصمیم کمیسیون بررسی تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری برای پخش غیرزنده مناظرهها اما با انتشار یک خبر عجیب برجسته شد. درحالی که دولتیها تلاش داشتند نشان دهند آنها مخالف پخش غیرزنده مناظرهها هستند، شبکه راه دانا روز جمعه خبر داد حسین فریدون، برادر جنجالی حسن روحانی که شایعات زیادی درباره وی مطرح است، در حساب شخصی منتسب به او در توئیتر از تصمیم کمیسیون بررسی تبلیغات برای پخش غیرزنده مناظرهها حمایت کرده است.
براساس این گزارش، در پیام توئیتری حسین فریدون که ساعت 10:49 صبح روز 21 آوریل 2017 منتشر شده(!) وی به دلیل آنچه چند برابر شدن «مشکلات امنیتی» خوانده، خواستار عدم پخش مناظرات به صورت زنده شده است. فریدون نوشته است: «مناظره زنده احتمال مشکلات امنیتی انتخابات را چند برابر میکند. تصمیم هیات نظارت بر انتخابات بسیار خردمندانه است».
راه دانا در گزارش خود نوشت که این توئیت حسین فریدون البته چند دقیقه بعد حذف شد. از سوی دیگر، فریدون نیز درباره این توئیت توضیحی نداد و این موضوع را تکذیب یا تایید نکرد تا گمانه نقش دولت در تصمیم کمیسیون بررسی تبلیغات برای پخش غیرزنده مناظرهها تقویت شود.
البته دولتیها که 2 نماینده در کمیسیون 5 نفره بررسی تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری دارند درباره این موضوع شفافسازی نکردند که رای این 2 نفر در روز رایگیری برای پخش غیرزنده مناظرهها چه بوده است؟ آیا این 2 نفر به پخش غیرزنده رای مثبت دادهاند؟ با توجه به اینکه عبدالعلی علیعسکری، رئیس سازمان صداوسیما در این رایگیری رای منفی داده است، لذا در صورت موافقت دولت با پخش زنده مناظرهها، قطعا اکثریت کمیسیون با پخش زنده مناظرهها موافقت کرده بودند.