تاکید بر دور ماندن نمایشگاه کتاب از التهاب انتخابات
سید عباس صالحی رییس سی‌امین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از ممنوعیت تبلیغات انتخاباتی در ایام نمایشگاه کتاب تهران خبر داد و تاکید کرد: نمایشگاه کتاب پروژه‌ای ملی و فرهنگی است و نباید آن را سیاسی کرد.
به گزارش فرتاک نیوز، نشست خبری سی‌امین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران روز شنبه ۹ اردیبهشت‌ماه با حضور سیدعباس صالحی معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رییس نمایشگاه برگزار شد.
صالحی در بخشی از سخنانش گفت: فضای کشور التهاب‌های سیاسی و انتخاباتی دارد. نمایشگاه کتاب پروژه‌ای ملی است و نه جناحی. من از همه دوستان تقاضا دارم از این پروژه صیانت کنیم. اگر در حوزه‌های دیگر با هم رقابت داریم این رقابت‌ها را به نمایشگاه وارد نکنیم و به آینده نشر و کتاب بیندیشیم و دست به دست هم بدهیم تا در سی‌امین دوره نمایشگاه کتاب تهران امید بیشتری برای فرهنگ مکتوب بیافرینیم.
او در بخش دیگری از سخنانش توضیح داد: در طول چهار سال برگزاری این نمایشگاه ما رویکردهایی را در نظر گرفته ایم و امسال در چهارمین سال برگزاری آن در این دولت چند نکته برای ما قابل توجه است. نکته اول بحث تفویض اختیار و کاهش تصدی‌گری دولت در نمایشگاه بود که امسال شاهد کامل شدن آن هستیم. این اتفاق در دوره‌های قبل از نقطه‌های کوچکی شروع شد، اما آنچه امسال اتفاق افتاد فراگیری تفویض اختیار به تشکل‌ها به عنوان مجری نمایشگاه بود. دو تشکل اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران و تعاونی آشنا، شورای هفت‌نفره‌ای معرفی‌کردند و در ادامه این دو تشکل مدیران اجرایی این دوره از نمایشگاه را معرفی کردند. بنابراین امروز همه حوزه اجرایی نمایشگاه را به دست معاونت اجرایی که از این دو تشکل آمده، سپرده‌ایم. به نظر می‌رسد که امسال مسیر واگذاری نمایشگاه به صنف آرام آرام به نقطه‌ای قابل اتکا رسیده است.
معاون فرهنگی وزارت ارشاد اظهار کرد: رویکرد دیگر ما در این سال‌ها تقویت وجهه بین‌المللی نمایشگاه بود. عنوان بین‌المللی برای نمایشگاه مسئله‌ای بود که باید از آن صیانت کرد. با اتفاقاتی که از سه سال پیش شروع شد و امسال هم ادامه یافت این مسئله تقویت شد که خود این اتفاقات باب همکاری با انتشارات بین‌المللی را در حوزه صنعت نشر ایران باز کرد. همچنین ما بحث شهر مهمان را برای تقویت وجه بین‌المللی نمایشگاه جلو بردیم تا عنوان بین‌المللی زیبنده آن باشد و تنها یک شعار نباشد.
صالحی ادامه داد: رویکرد دیگر ما تقویت وجه نمایشگاهی بود، چون همواره این نقد وجود داشت که نمایشگاه کتاب فروشگاه است و نه نمایشگاه. بالطبع شرایط اقتصاد نشر به گونه‌ای است که نمی‌شد به جراحی بزرگ دست زد. اما این مسئله که نمی‌توان بحث فروشگاهی نمایشگاه را نابود و یا تضعیف کرد مانع از این نشد که ما بخش نمایشگاهی را تقویت نکنیم. بنابراین اتفاقاتی که افتاد مسیر نمایشگاهی شدن نمایشگاه را بیشتر کرده است.
او افزود: رویکرد دیگر این بود که نمایشگاه کتاب ملی است. گرچه نام تهران دارد اما نمایشگاه همه ایران است و همه ناشران شهرستانی در آن شرکت می کنند و مخاطبان شهرستانی آن هم تعداد قابل توجهی هستند. رویکرد ما تقویت بخش ملی بوده است؛ به این صورت که نمایشگاه هر روز به نام یک استان نام‌گذاری شود و آن استان حضورش در نمایشگاه معنادار باشد. این برنامه از سال قبل آغاز شده و امسال پررنگ‌تر شده است.
رییس نمایشگاه کتاب تهران رویکرد دیگر معاونت فرهنگی وزارت ارشاد در برگزاری نمایشگاه کتاب تهران را اصلاح و توسعه نظام حمایتی دانست و گفت: این اصلاح را در دو حوزه دنبال کرده‌ایم. حوزه اول اینکه حمایت‌های مالی دولت که از جیب ملت است به طرف خرید کتاب هدایت شود و چیزهایی که به عنوان مفسده مطرح بود جلویش گرفته شود و حداقل کاهش پیدا کند. با این نگاه بن‌های کاغذی که مفسده‌برانگیز بود، حذف و به بن‌های الکترونیک اسم‌دار تبدیل شد و جلو سوءاستفاده از آنها گرفته شد. همچنین بن رایگان با تاکید وزیر سابق و جدید وزارت ارشاد حذف شد و ما الان جز بن کتاب اهل قلم، خبرنگاران و نشست‌های درون نمایشگاه بن رایگان دیگری نداریم.
او همچنین گفت: از سال گذشته بن دانش‌آموزی را مطرح کردیم، چرا که یکی از اقشاری که حضور آنها و خرید کتاب توسط آنها می‌تواند به اقتصاد نشر کمک کند دانش‌آموزان هستند. این اقدامات نیز امسال انجام شده است.
صالحی متذکر شد: مثل سال قبل در ازای اجاره‌بهای غرفه‌ها از ناشران کتاب خریداری می‌شود.
در ادامه این نشست امیرمسعود شهرام‌نیا قائم‌مقام نمایشگاه کتاب تهران با ابراز امیدواری برای برگزاری نمایشگاه کتاب در شهر آفتاب به صورت کم‌نقص‌تر و پربارتر از دوره قبل گفت: مجموعه پیش‌بینی‌های ما و مجموعه دستگاهای همکار نشان‌دهنده‌ی بهتر برگزار شدن نمایشگاه سی‌ام است.
او گفت: در این دوره با توجه به سپردن بیشتر امور به تشکل‌های نشر توانسته‌ایم به بهتر شدن نمایشگاه کمک کنیم.
شهرام‌نیا افزود: در حال حاضر ۱۳۵ هزار متر مربع فضای نمایشگاهی در اختیار داریم. البته سالن‌های دائم نمایشگاه نسبت به قبل بیشتر نشده است. متراژ سالن‌های موقت هم امسال حدود ۸۵ هزار متر است که نسبت به سال گذشته ۱۵ هزار متر افزایش داشته است.
او اظهار کرد: کشور مهمان امسال ایتالیا است و خوشبختانه دیگر مهمان ویژه نمایشگاه کتاب تهران نهادینه شده است و آرام ارام نه تنها هزینه‌ای برای نمایشگاه اضافه نمی‌کند، بلکه توانسته‌ایم به عنوان تبلیغی برای صنعت نشر کشور از آن بهره بگیریم . همچنین امسال شهر استانبول ترکیه به عنوان شهر مهمان انتخاب شده و ما در طول برگزاری نمایشگاه شاهد حضور نویسندگان، شاعران و آژانس‌های ادبی این کشور هم خواهیم بود.
قائم‌مقام نمایشگاه کتاب همچنین گفت: امسال در حوزه بین الملل موضوع بورسیه نمایشگاه کتاب تهران نیز مطرح شده است به این صورت که در شورای سیاستگذاری مصوب شد هر سال ۱۰ نفر را بورسیه کنیم. این ۱۰ نفر از بین نویسندگان و مترجمان و یا ناشران و آژانس‌هایی هستند که کار ترجمه آثار ایرانی به زبان‌های دیگر را انجام می‌دهند.
او افزود: در طی نمایشگاه سی‌ام ۱۵ رییس نمایشگاه و رییس اتحادیه ناشران کشورهای خارجی به نمایشگاه کتاب تهران می‌آیند. همچنین امسال ۱۶.۵ میلیارد تومان یارانه برای نمایشگاه کتاب دهم اختصاص داده شده است.
شهرام‌نیا همچنین گفت: ایران امسال مهمان ویژه نمایشگاه کتاب پکن خواهد بود.
در ادامه این نشست مهدی اسماعیلی معاون اجرایی نمایشگاه کتاب تهران در سخنانی از افزایش کیفیت سازه‌ها و خدمات سخن گفت.
سپس داوود موسایی مدیر کمیته ناشران خارجی با تشکر از معاون فرهنگی وزارت ارشاد به خاطر واگذاری امور نمایشگاه به تشکل‌ها ابراز امیدواری کرد این روند در سال‌های آینده قطع نشود و ادامه پیدا کند.
او افزود: امسال ۹۴ ناشر عرب‌زبان و ۴۵ ناشر لاتین برای حضور در نمایشگاه کتاب ثبت نام کردند. تعداد عناوین کتاب‌های عربی که تا دیروز بعداظهر ثبت کرده اند ۴۷ هزار ۲۳۴ عنوان و در بخش لاتین ۱۵۰ هزار ۱۴۴ عنوان کتاب بوده است. همچنین در بخش لاتین ۲۰۴ موسسه و در بخش عربی ۱۵۰ موسسه در نمایشگاه کتاب حضور دارند.
در ادامه این نشست هومان حسن‌پور مدیر کمیته‌ناشران داخلی نیز گفت: در بخش ناشران داخلی تا به حال تعداد ثبت نام کنندگان ۲۶۴۳متقاضی بوده است. تعداد غرفه‌ها ۱۸۰۳ غرفه است. ۲۲۶۶ متقاضی به صورت مستقیم و ۳۷۵ نمایندگی ۲۴۰ هزار عنوان کتاب را در کمیته ناشران داخلی عرضه می‌کنند.
او بیان کرد: مجموع فضای نمایشگاهی ناشران داخلی ۳۰ هزار متر مربع است اما میزان درخواست ناشران ۶۴ هزار متر بوده است.
حسن‌پور همچنین اظهار کرد: سال گذشته به دلیل انتقال نمایشگاه از مصلا به شهر آفتاب برخی از ناشران در نمایشگاه شرکت نکردند و یا انصراف دادند اما امسال همه آنها در نمایشگاه حضور دارند و عناوین کتاب‌ها نسبت به سال گذشته افزوده شده است.
بخش دیگری از این نشست به سوال‌های خبرنگاران اختصاص پیدا کرد. در این بخش پرسیده شد سال گذشته فهرستی از سوی دادستانی به نمایشگاه ارسال و گفته شده بود کتاب‌های نام‌برده در آن فهرست نباید در نمایشگاه عرضه شوند، آیا امسال هم چنین فهرستی وجود دارد؟ سیدعباس صالحی در این‌باره گفت: تا الان ما فهرستی نداریم. نکته‌ای که سال‌های قبل گفتم و امسال هم می‌گویم این است که مجموعه و تیم برگزارکننده نمایشگاه یعنی وزارت ارشاد و صنف متولی نمایشگاه است و بالطبع هر حضوری از این دست باید با هماهنگی متولی صورت بگیرد و انتظار داریم که از این دست اتفاق‌ها در این نمایشگاه نیفتد و ارشاد و صنف به عنوان متولیان نمایشگاه بتوانند از حقوق ناشران صیانت کنند.
صالحی همچنین در پاسخ به سوالی درباره رویکردهای انتخاباتی کاندیداهای ریاست‌جمهوری در نمایشگاه گفت: این موضوع در ابلاغ شورای سیاستگذاری نمایشگاه کتاب تهران مطرح و نهایتا تاکید شد که نمایشگاه کتاب فرهنگی است و ما نباید میدان فرهنگ را سیاسی کنیم. این نمایشگاهی که امسال سی‌امین دوره آن را در پیش رو داریم از دولت‌های مختلف به امانت به دست ما سپرده شده است. این پروژه فرهنگی است و باید فرهنگی بماند.
او افزود: با همین نگاه سیاستگذاری این بود که فضای نمایشگاه در اختیار شور انتخاباتی و مشارکت قرار بگیرد، اما به فضایی برای تبلیغات نامزدها و غرفه‌ها به ستادهای انتخاباتی تبدیل نشود.
رییس نمایشگاه کتاب ادامه داد: البته سال هایی وجود داشته که تبلیغات انتخاباتی با برگزاری نمایشگاه کتاب مقارن بوده است و امسال هم مثل دوره‌های قبل نامزدهای انتخابات می‌توانند از حق شهروندی خود استفاده کنند و به نمایشگاه کتاب بیایند و این حضور مانعی ندارد، منتها این اتفاق باید با اطلاع قبلی صورت بگیرد. همچنین تاکید شده است که این حضورها در روزهای شلوغ نمایشگاه صورت نگیرد و کاندیداها در سالن‌ها اقدام به مصاحبه مطبوعاتی نکنند اما در خارج از سالن‌ها می‌توانند با خبرنگاران مصاحبه کنند.
او همچنین گفت: در این زمینه کارگروهی با حضور نمایندگان کاندیداها تشکیل شده است تا در ایام نمایشگاه مسائل مربوطه را پیگیری کنند.
در ادامه خبرنگاری درباره توافق شهرداری و وزارت ارشاد برای واگذاری و همچنین تکمیل نمایشگاه برای دوره‌های بعدی سوال کرد و پرسید چرا طبق توافق زیرساخت‌های نمایشگاه شهر آفتاب تکمیل نشده است؟ امیرمسعود شهرام‌نیا در پاسخ به این سوال گفت: قرار بود بعد از برگزاری نمایشگاه سال گذشته مجموعه شهر آفتاب به مجموعه بانک شهر انتقال یابد، اما ظاهرا موانعی ایجاد شد به همین خاطر این فرایند طولانی شد و امکان تکمیل زیرساخت‌ها فراهم نشد. بنابراین من‌هم امروز باید اظهار ناراحتی کنم از این که فضاهای نمایشگاهی مسقف نسبت به سال قبل اضافه نشده است.
هومان حسن‌پور نیز در پاسخ به این پرسش ایسنا که با توجه به تکمیل پروژه واگذاری امور اجرایی نمایشگاه کتاب تهران به تشکل‌ها آیا امروز عملکرد این تشکل‌ها در حوزه رفع مشکلات ناشران قابل قبول است و آیا توانسته‌اند مطالبات ناشران از جمله بحث ورود بی‌رویه ناشران بی‌کیفیت و متخلف را برآورده کنند، گفت: کمیته ناشران داخلی با این دید کار را شروع کرده است. اتفاقا قسمتی از اعتراضات به ما برای در اختیار قرار دادن متراژ بیشتر به ناشران در این زمینه بود که ما هم وقتی دیدیم فضا کافی نیست بر رسی را آغاز کردیم و سعی شد به ناشرانی که فعال‌ترند امکانات بیشتری تعلق بگیرد.
او افزود: در حال حاضر نیز در طی ایام برگزاری نمایشگاه مسائل تخلف ناشران و مشکلات توسط هیئت‌های نظارت بررسی می‌شود و با تخلفات برخورد خواهد شد، اما در این‌باره که آمال و اهداف تشکل‌ها برای در اختیار گرفتن امور نمایشگاه چه بوده است باید بگویم امسال نمایشگاه کتاب سی‌امین دوره خود را سپری می‌کند اما سه سال است که بخشی از این امور به تشکل‌ها سپرده شده است و شما باید به اندازه سه سال از تشکل‌ها توقع داشته باشید. روند انتقال باید طی این سال‌ها به‌روز اتفاق می‌افتاد ولی فرصت نشده است و ما فرصت کمی داشته‌ایم تا بتوانیم اهداف و آمال خود را از این در اختیار قرار گرفتن امور عملی کنیم.
در ادامه خبرنگاری درباره حضور کاندیداها سوال کرد و صالحی هم دوباره تاکید کرد: فضای نمایشگاه نباید برای تبلیغات انتخاباتی در اختیار قرار بگیرد. ضمن این که هیچ نشست و بحثی برای کاندیداها در نظر گرفته نشده و این کار ممنوع است
او همچنین در پاسخ به سوال دیگری در باره نحوه برخورد با ناشران متخلف گفت: نوع برخورد را مسئولان هیئت‌های نظارت و طبق مصوبات تعیین می‌کنند و اگر لازم باشد به محرومیت و لغو مجوزها هم ممکن است منجر شود. مثل دوره‌های گذشته هیچ ناشر و غرفه‌ای حق ندارد کتاب‌های غیر را عرضه کند و با متخلفان برخورد خواهد شد.
