آمریکا سرانجام از رویکرد تقابلی با ایران عقب نشینی می کند

 «نیک کانینگهام» روزنامه نگار حوزه نفت، گاز، انرژی، سیاستگذاری زیست محیطی و سیاست بین الملل در یادداشتی در این نشریه آمریکایی نوشت: مشکل کارزار موسوم به «فشار حداکثری» این است که با یکی دیگر از اهداف ترامپ یعنی پایین نگه داشتن قیمت بنزین تداخل پیدا می کند. پس از افزایش بهای نفت در ماه های «می و ژوئن» و سپس در ماه سپتامبر ترامپ چندین بار در توئیتر از اوپک انتقاد کرد.

ترامپ در ماه سپتامبر نیز در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل اظهار داشت: «اوپک و کشورهای عضو اوپک طبق معمول دنیا را به فساد می کشانند.» این گفته های او در حالی بود که بهای نفت به بالاترین حد در چهار سال گذشته رسیده و هر بشکه آن 80 دلار معامله می شود.

فارین پالیسی با اشاره به اینکه «ترامپ باید بخش زیادی از تقصیر را گردن خود بیندازد» در ادامه نوشت: کاهش صادرات نفت ایران باعث فشار بر بازارهای نفت شده است. بهای نفت از زمانی که ترامپ از برجام خارج شد، 10 درصد افزایش یافته است. از آنجایی که نفت در سطح جهانی قیمت گذاری می شود آمریکا در برابر افزایش قیمت ها مصون نیست. در نتیجه، صاحبان خودرو در آمریکا برای اولین بار در چهار سال گذشته باید پول بیشتری در پمپ بنزین ها (حدود 2.80 دلار) پرداخت کنند.

هر قدر فشار آمریکا بیشتر شود جلوگیری از افزایش بیشتر قیمت ها سخت تر خواهد شد. با این حال، اختلاف نظراتی در این زمینه وجود دارد که صادرات نفت ایران تا چه میزان می تواند کاهش پیدا کند.

این نشریه آمریکایی اذعان کرد: میزان نفت ایران به صفر نخواهد رسید. هند و چین خرید نفت از ایران را کاهش داده اند اما ماه گذشته، به ترتیب، 430 هزار و ششصد هزار بشکه در روز از ایران نفت وارد کردند. شمار زیادی از پالایشگاه های هندی حتی برای ماه نوامبرکه تحریم ها اجرایی می شود،سفارش خرید نفت به ایران داده اند.چین نیزبارها گفته که ازتحریم های آمریکا تبعیت نمی کند و احتمالا به واردات نفت از ایران ادامه می دهد. همچنین بخش زیادی از اروپایی ها به واردات نفت از ایران ادامه داده اند.

در همین حال، سیاستگذاران اروپایی در حال ایجاد یک مکانیسم ویژه هستند که به پالایشگاه ها امکان می دهد به خرید نفت از ایران ادامه دهند. هنوز معلوم نیست که این مکانیسم چگونه عمل می کند اما می تواند مانع از آن شود که خرید اروپایی ها از ایران به صفر می شود.

حتی اگر سطح صادرات نفت ایران کاهش یابد، در واقع این آمریکاست که شاید نهایتا از موضع تهاجمی خود عقب نشینی کند. مقام های دولت ترامپ اعلام کرده اند که در حال بررسی معافیت برای برخی کشورهای خاص هستند تا بتوانند نفت خام از ایران وارد کنند. این مساله نشان می دهد که دولت آمریکا فشارهای ناشی از افزایش بهای انرژی را احساس کرده است.

سیاستگذاران آمریکایی متوجه شده اند استقلال در حوزه انرژی که ظاهرا ناشی از افزایش تولید نفت شیل در این کشور است، یک سراب بوده است. طی یک دهه گذشته تولید نفت شیل آمریکا افزایش یافته و واردات نفت خام به این کشور به شدت کاهش یافته است. آمریکا در سال 2005 برای تامین نیازهای خود 60 درصد از نفت مورد نیازش را وارد می کرد. این رقم اکنون به 15 درصد کاهش یافته است. اما صاحبان خودروها در آمریکا همچنان تحت تاثیر قیمت جهانی نفت هستند. افزایش تولید نفت شیل تنها در صورتی بهای جهانی نفت را کاهش می دهد که توازن جهانی عرضه نفت را تعدیل کند. از آنجا که عرضه نفت ایران کاهش یافته، بهای جهانی نفت افزایش یافته است.

آمریکا شاید یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت باشد اما تولیدکننده زمان نوسان نیست. تولید نفت این کشور توسط صدها شرکت کوچک و بزرگ خصوصی انجام می شود. آنها تصمیمات را مستقلا اتخاذ می کنند و قادر نیستند با کوچکترین اشاره بلافاصله نفت بیشتری عرضه کنند. به همین دلیل، آمریکا ظرفیت اضافی برای مقابله با فشار ناگهانی در بازار را ندارد.

کمپین فشار آمریکا بر ایران به ظرفیت اضافی تولید نفت در صحرای عربستان وابسته است. اما اشکال همین جاست. حتی خوشبینانه ترین برآوردها از ظرفیت اضافی، کمتر از 1.6 میلیون بشکه نفتی است که ایران در حال حاضر صادر می کند.

عربستان سعودی بارها ادعا کرده که می تواند 12 میلیون بشکه در روز تولید کند یعنی 1.5 میلیون بشکه بیشتر از تولیدی که در ماه سپتامبر داشت. این کشور حتی گفته که اگر میادین نفتی مناطق مورد منازعه با کشورهای دیگر را هم حساب کرد، می تواند تولید نفت خود را به 12.5 میلیون بشکه در روز برساند. اما این میادین فعال نیستند زیرا چند سال پیش به دلیل اختلافات ارضی با کویت تعطیل شدند. در واقع عربستان هرگز نتوانسته تولید نفت خود را به بیش از 10.6 میلیون بشکه در روز برساند.

فارین پالیسی با اشاره به اینکه «اگر ظرفیت اضافی اوپک کاهش پیدا کند بازارها بیش از پیش متزلزل خواهند شد»، افزود: بهای 80 دلاری نفت باعث شده که دولت آمریکا از درد به خود بپیچد، بنابراین، به نظر نمی رسد که دولت آمریکا بتواند افزایش بیشتر قیمت ها را تحمل کند.

این نشریه در نتیجه گیری تحلیل خود نوشت: نهایتا اینکه قطع صادرات نفت ایران غیرعملی است. آمریکا مجبور خواهد شد برای برخی واردکنندگان بزرگ نفت از ایران معافیت هایی صادر کند. اگر به صفر رساندن تولید نفت ایران، از دسترس خارج است، به نظر می رسد که مسیر تلاش برای براندازی نیز بسته است.

آمریکا در فشار بر سایر کشورها برای کاهش واردات نفت از ایران با محدودیت هایی مواجه است. در همین حال، واشنگتن نمی تواند جنگی را با ایران آغاز کند اما به افزایش سرسام آور بهای نفت منجر نشود. ایران همچنان بیش از یک میلیون بشکه نفت در روز تولید می کند و بهای نفت نیز در وضعیت نامطلوبی است. تمایل دولت آمریکا برای صدور معافیت تا پیش از چهارم نوامبر (13 آبان روز اعمال تحریم های نفتی) ثابت می کند که این کشور محدودیت های رویکرد تقابلی خود را پذیرفته است. تلاش ترامپ برای پیگیری رویکرد فشار حداکثری مغایر تمایل او برای تامین انرژی مقرون به صرفه است. در نهایت، او باید عقب نشینی کند.