غیبت یک عنصر کلیدی قتل «جمال خاشقچی» در دادگاه سعودی

 دو مشاور عالی سلطنتی سعودی در قتل «جمال خاشقچی» روزنامه‌نگار سعودی روزنامه «واشنگتن‌پست»، دست داشتند اما تنها یکی از این دو نفر محاکمه خواهد شد.

به نوشته روزنامه «دیلی‌میل»، دادستان‌های سعودی اعلام کردند «احمد عسیری»، معاون سازمان اطلاعات عربستان سعودی، قتل خاشقچی را مدیریت کرده و «سعود القحطانی» مدیر رسانه‌ای دادگاه سلطنتی نیز به او مشاوره داده است.

قرار است ۱۱ فردی که در قتل خاشقچی نقش داشتند در دادگاهی غیرعلنی محاکمه شوند. عسیری در میان این ۱۱ نفر است اما به گفته دیلی‌میل، در این لیست خبری از قحطانی نیست. این در حالی است که هردوی این افراد، از نزدیکان «محمد بن‌سلمان» ولیعهد سعودی هستند. به گفته چهار مقام غربی، عسیری از ماه ژانویه سال جاری میلادی ۵ بار در دادگاه حاضر شده اما خبری از قحطانی نیست.

یکی از این مقامات گفت: «قحطانی در میان ۱۱ فردی که محاکمه خواهند شد نیست». وی افزود: «این غیبت چه معنایی دارد؟ آیا سعودی‌ها می‌خواهند از وی حمایت کنند یا جداگانه مجازاتش کنند؟ هیچ‌کس نمی‌داند».

دادستان عمومی پادشاهی آل‌سعود اواخر نوامبر سال گذشته میلادی ۱۱ فرد را بدون ذکر نام متهم معرفی کرد که ۵ نفر از آن‌ها ممکن است اعدام شوند.

براساس این گزارش، دیپلما‌ت‌های اعضای دائم  شورای امنیت سازمان‌ملل به همراه نماینده ترکیه می‌توانند در این محاکمه‌ها ناظر باشند. نماینده خانواده خاشقچی که پیش‌تر خبر کنار آمدن با دولت سعودی را رد کرد، حداقل در یک دادگاه حضور داشته است.

این مقامات افشا کردند «ماهر مطرب» یک عامل اطلاعاتی که مکرراً در سفرهای بن‌سلمان با او همراه بود، «صلاح الطبیقی» متخصص پزشکی‌قانونی و «فهد البلاوی» عضو گارد سلطنتی آل‌سعود در میان این ۱۱ نفر هستند.

به گفته این مقامات، بسیاری از افراد متهم در این پرونده در دادگاه حاضر شده و اظهار داشته‌اند از دستورات عسیری اطاعت کرده‌اند که سردسته عاملان قتل خاشقچی بود. با این حال عسیری قرار نیست به اعدام محکوم شود.

عسیری که گفته می‌شود با دو مأمور اطلاعاتی آمریکایی همکاری داشته‌، در دو لیست تحریمی از عاملان قتل خاشقچی که توسط آمریکا تنظیم شد نیز حضور ندارد. این درحالی است که نام قحطانی در هردو لیست دیده می‌شود.

به گفته دفتر دادستانی سعودی، قحطانی با تیم عملیاتی قتل خاشقچی پیش از سفرشان به ترکیه ملاقات داشت و اطلاعاتی مهم را رد و بدل کردند. او از زمان قتل خاشقچی، ناپدید شد و کسی از وی خبری ندارد.

«دیوید ایگناتیوس» روزنامه‌نگار دیگر واشنگتن‌پست، پیش‌تر در سال جاری میلادی به نقل از منابع سعودی و آمریکایی اعلام کرد بن‌سلمان همچنان به‌دنبال این مشاور خود می‌گردد. او در این‌باره گفت: «قحطانی تعداد زیادی فایل و پرونده در اختیار دارد».

ماه جاری میلادی ائتلافی از هفت گروه مدافع آزادی رسانه و حقوق بشر از بریتانیا، فرانسه و آمریکا درخواست کردند که برای این ۱۱ نفر خواهان برگزاری دادگاه علنی شوند.

آنها در نامه‌ای سرگشاده گفتند: روال مخفیانه دادگاه «خطر قادر ساختن مسئولین در ریاض به گناهکار شناختن عده‌ای بدون فرایند محاکمه  را ایجاد کرده و در عین حال، دست‌داشتن احتمالی بالاترین سطوح دولت سعودی را پاکسازی می‌کند».

عسیری در کنار بن‌سلمان

خاشقچی که از دو سال پیش و بعد از انتقاد از سیاست‌های بن‌سلمان در واشنگتن به تبعید خودخواسته رفته بود، اکتبر سال گذشته میلادی، زمانی که برای انجام امور اداری مربوط به ازدواجش به کنسولگری عربستان سعودی در استانبول ترکیه رفته بود، توسط یک تیم ترور اعزام‌شده از ریاض به قتل رسیده و تکه‌تکه شد.

آژانس مرکزی اطلاعات آمریکا (سیا) در گزارشی در مورد این قتل با احتمال «متوسط رو به بالا» برآورد کرده است که شخص ولی‌عهد سعودی دستور قتل خاشقچی را صادر کرده و قحطانی به نمایندگی از وی این عملیات را ترتیب داده است.

پیش‌تر مقام‌های سعودی به وال‌استریت ژورنال گفتند با وجود آنکه قحطانی ظاهراً ممنوع‌الخروج است، اما در امارات عربی متحده دیده شده است. علاوه بر این، ریاض در برابر فشارهای واشنگتن برای تعطیلی مرکز رسانه‌ای تحت نظر قحطانی نیز مقاومت کرده است.

گزارش‌هایی که قبلاً رسانه‌ها منتشر کرده‌اند نشان می‌دهد قحطانی بر قتل خاشقچی از طریق اسکایپ نظارت کرده و دستورات لازم را به مأموران اطلاعاتی و امنیتی حاضر در سفارت عربستان سعودی در استانبول صادر کرده است.