نفت آمریکا باید از ترامپ ممنون باشد

شبکه خبری "سی ان ان بیزنس" در گزارشی نوشت: دونالد ترامپ از منابع وسیع نفت و گاز آمریکا به عنوان ابزاری در سرتاسر جهان استفاده کرده است. دولت ترامپ با هدف پیشرفت اهداف امنیت ملی خود، به گسترش دسترسی آمریکا به بازارهای نفت و گاز خارجی پرداخته است.

استراتژی مبتنی بر تعرفه، کاربرد افراطی دیپلماسی انرژی نسبت به آنچه سابقا از واشنگتن مشاهده شده بود، است و از نظر رشد اقتصادی و قدرت ژئوپلیتیکی به نفع آمریکا بوده است.

در واقع، در شرایطی که آمریکا سال گذشته شاهد رشد عظیم سالانه تولید نفت و گاز در تاریخ خود بوده است، اگر از برتری انرژی خود و ایجاد فرصت‌های اقتصادی استفاده نمی‌کرد، از کوتاهی سران این کشور بود. درنتیجه رونق نفت شیل، آمریکا بزرگترین تولیدکننده نفت جهان است که انتظار می‌رود تولیدش امسال به ۱۲.۴ میلیون بشکه در روز و در سال ۲۰۲۰ به ۱۳.۳ میلیون بشکه در روز بالغ شود. همچنین آمریکا بزرگترین تولیدکننده گاز طبیعی در جهان است و امسال به طور میانگین ۹۱.۳ میلیارد فوت مکعب در روز و سال میلادی آینده ۹۲.۷ میلیارد فوت مکعب در روز گاز تولید می‌کند.

تولید جهانی نفت در نیمه اول سال ۲۰۱۹ به میزان ۹۰۰ هزار بشکه در روز از تقاضا فراتر رفت. تولید جهانی نفت خام سال گذشته ۲.۲ میلیون بشکه در روز رشد کرد و بیش از دو برابر میانگین ۱۰ ساله بود. تقریبا عمده این رشد مربوط به آمریکا و عمدتا نفت شیرین سبک منطقه شیل پرمیان باسین در غرب تگزاس و نیومکزیکو بود.

با ادامه رشد تولید در یک دهه آینده، بشکه‌های جدید نفت و گاز باید بازارهای جدیدی را در خارج پیدا کنند. زیرا پالایشگاه‌ها، تولیدکنندگان پتروشیمی و کارخانه‌های نیروی آمریکایی دیگر ظرفیت استفاده از انرژی بیشتر را ندارند. به همین دلیل است که توسعه بازارهای صادرات انرژی به اولویت دولت ترامپ تبدیل شده است.

ترامپ این استراتژی را در جبهه‌های متعدد پیاده کرده است. وی کشورهایی مانند ایران و ونزوئلا را که دو تولیدکننده بزرگ اوپک هستند، هدف تحریم‌های شدیدی قرار داده که درآمدهای نفتی آنها را هدف گرفته است. در این بین ترامپ، اوپک که در راس آن عربستان سعودی قرار دارد را برای ادامه کاهش تولید ۱.۲ میلیون بشکه در روز نفت متقاعد کرده است. با این اقدام، فضای بیشتری برای تولید رو به رشد آمریکا ایجاد شده است که اکنون می‌تواند به تنهایی رشد تقاضای جهانی برای نفت را تامین کند.

چنین اقدامی کوچک نبوده و برای دوام یافتن، به سیاست نیاز داشته است. ترامپ برای حفظ روابطش با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی به خصوص پس از رسوایی قتل جمال خاشقچی، خبرنگار منتقد سعودی در کنسولگری عربستان سعودی در استانبول هدف انتقاد قرار گرفته است. دولت ترامپ همچنین تحریم‌های دوران اوباما علیه روسیه را حفظ کرده که توان مسکو برای توسعه ذخایر نفت خود را محدود کرده است.

از سوی دیگر دولت آمریکا به دنبال اقداماتی برای هدف قرار دادن خط لوله صادرات گاز روسیه به اروپاست. هدف ترامپ این است که وابستگی اروپا به گاز روسیه را کمتر کرده و در مقابل فضای بیش‌تری برای صادرات گاز طبیعی آمریکا به این منطقه فراهم کند.

در حال حاضر روسیه تامین‌کننده اصلی گاز اروپا بوده و حدود ۴۰ درصد از بازار این منطقه را در اختیار دارد. چنین وابستگی متحدان آمریکا در اروپا را ضعیف کرده و به پوتین نفوذ قابل توجهی بر این منطقه می‌بخشد.

ترامپ تصور می‌کند آمریکا می‌تواند به اروپا برای کاهش استفاده از گاز روسیه کمک کند اما کاهش اتکای اروپا به گاز روسیه آسان نخواهد بود زیرا گازی که روسیه از طریق خط لوله به اروپا صادر می‌کند، از LNG آمریکا ارزان‌تر است. اما حتی موفقیت اندک هم برای آمریکا از نظر امنیت ملی و اقتصادی عالی خواهد بود.

موقعیت آمریکا در آسیا ظریف‌تر است. جنگ تجاری آمریکا با چین که بازار انرژی برخوردار از پرشتاب‌ترین نرخ رشد در جهان است، به تولیدکنندگان نفت و گاز آمریکایی لطمه زده است. تعرفه‌های تلافی جویانه چین علیه LNG آمریکا بازار چین را برای صادرکنندگان آمریکایی از بین برده است. چین همچنین امسال واردات نفت آمریکا را با تشدید جنگ تجاری میان دو کشور متوقف کرد، با این حال هنوز روی واردات نفت آمریکا تعرفه وضع نکرده است.

با این حال عرضه گسترده انرژی همچنان ابزار چانه‌زنی مهمی مانده که دولت ترامپ در مذاکرات تجاری میان چین و آمریکا از آن استفاده می‌کند. اگر نتیجه آن یک توافق تجاری منصفانه با چین باشد، شامل توافق نامه‌های تامین بلندمدت نفت و گاز خواهد بود که تولیدکنندگان و جامعه بازرگانی آمریکا را خوشنود می‌سازد.

سهم بازار آمریکا مرتب رو به رشد است. آژانس بین‌المللی انرژی پیش بینی کرده که آمریکا عامل ۷۰ درصد از رشد ظرفیت تولید نفت جهانی تا سال ۲۰۲۴ خواهد بود و چهار میلیون بشکه در روز به تولیدش اضافه می‌کند. به این ترتیب صادرات نفت آمریکا از روسیه و عربستان سعودی بالاتر می‌رود.

ترامپ فرصت اخیر برای داشتن دست بالاتر آمریکا در موضوعات اقتصادی و امنیت ملی را درک کرده و با شعار "اول آمریکا" تا جایی که امکان دارد این هدف را دنبال می‌کند.