کرونا و خطر رشد پوپولیسم در اروپا

تاثیرات مخرب کرونا بر اقتصاد اتحادیه اروپا امانوئل مکرون، رییس جمهوری فرانسه را نگران کرده است. او هشدار داده که رهبران اروپا باید رویکردی مناسب در مقابله با کرونا داشته باشند وگرنه وضعیت فعلی می‌تواند شانس پوپولیست‌ها را برای پیروزی در انتخابات آتی افزایش دهد.

مکرون در گفت‌وگو با روزنامه فایننشال تایمز گفت «اتحادیه اروپا باید تصمیم بگیرد آیا زمان اتخاذ رویکردی سیاسی است یا تنها باید موضوع بازار را در اولویت قرار دهد. اکنون زمان برخورد صادقانه است، اگر رهبران اروپا موضع درستی اتخاد نکنند، افرادی که خواهان فروپاشی اتحادیه اروپا هستند، قدرت خواهند گرفت. اگر اتحادیه اروپا اعضایی را که آسیب دیده‌اند حمایت نکند، امروز و فردا امکان دارد منتقدان اتحادیه ماندن اروپا در ایتالیا، اسپانیا و شاید فرانسه قدرت بگیرند. پوپولیست‌ها خواهند گفت اتحادیه از اعضایش حمایت نمی‌کند.»

پیش از این جوزپه کنته، نخست وزیر ایتالیا نیز هشدار داده بود که احتمال دارد اتحادیه اروپا به خاطر شکست در واکنش به اپیدمی کرونا از هم بپاشد.

ایتالیا به دلیل شیوع گسترده کرونا با مشکلات اقتصادی مواجه شده است. کونته گفت که خواهان واکنش‌های اجتماعی و اقتصادی  بیشتر در سطح اروپاست. اتحادیه باید برای مقابله با شیوع ویروس کرونا یا با هماهنگی عمل کند یا با خطر سقوط کامل روبه‌رو شود. او گفت: این چالشی بزرگ برای موجودیت اروپا در تاریخ اروپاست. این‌ها فقط صفحات یک کتاب اقتصادی نیست، داریم صفحات تاریخ را می نویسیم.

کرونا و پوپولیست‌ها

پیش از بحران کرونا نیز در کشورهایی مانند ایتالیا پوپولیست‌ها در مرکز توجه قرار گرفته بودند تحلیلگران عوامل مختلفی را برای این توجه عمومی به پوپولیست مطرح می‌کنند. که مهمترین آن ناتوانی احزاب حاکم و سنتی در تحقق وعده های اقتصادی و بهبود وضعیت معیشتی و قدرت خرید مردم بوده است.

اکنون بحران کرونا همه چیز را برای احزاب پوپولیست اروپا فراهم کرده است. قطعا این احزاب بر روی مسائل چالش برانگیر در مورد کمک‌های دیر و ضعیف اتحادیه اروپا به کشورهای عضو که بیشترین صدمه را دیده‌اند، سرمایه‌گذاری خواهند کرد. در ایتالیا، «ماتئو سالوینی»، قطعا بر روی کوتاهی همسایگان در کمک به ایتالیا در بحبوحه شیوع کرونا و کمبود همبستگی در اروپا تمرکز خواهد کرد.

در حال حاضر نیز مردم ‌در ‌ایتالیا منتقد کمک‌های ناکافی به‌ این کشور در دوران اوج شیوع کرونا هستند. حتی برخی از سیاست‌مداران‌ ایتالیایی با سوزاندن پرچم اتحادیه اروپا از تنها ماندن ‌این کشور در شرایط سخت کرونایی انتقاد کرده‌اند.

این اتفاقات سوالاتی را در مورد احتمال خروج ایتالیا از اتحادیه اروپا مطرح کرده است. سوزاندن پرچم اتحادیه اروپا در ایتالیا چنان فراگیر شد که هشتگ «ایتال اگزیت» به سرعت در شبکه توییتر ترند شد. همین رویکرد به شکل ملایم‌تری در اسپانیا نیز مشاهده شده است. ‌این دو کشور هم‌اکنون نیز دارای بالاترین آمار شیوع و کشته‌های ناشی از همه‌گیری کرونا هستند و راه دشواری تا مهار کامل ‌این بیماری در پیش دارند.

کرونا؛ عامل نارضایتی

بحران کنونی را نمی‌توان با بحران اقتصادی سال ۲۰۰۸ مقایسه کرد. در سال ۲۰۰۸، اروپا با بحرانی مالی مواجه بود که پیامدهای اقتصادی و اجتماعی به دنبال داشت. اما امروز اروپا با یک وضعیت اضطراری بهداشت عمومی روبرو است.

در همان روزهای نخست شیوع کرونا در اروپا، کشورهای عضو این اتحادیه مرزهای خود را بستند و این اقدام با اعتراض تعدادی از کشورها روبرو شد. نگاهی به واقعیت‌های موجود در عرصه فضای داخلی اتحادیه اروپا و چالش‌های همه‌گیری بیماری کرونا نشان می‌دهد که قاره سبز پس از پایان این دوران ‌باید در انتظار تحولات گسترده‌ای باشد.

کارشناسان معتقدند که عدم وجود هماهنگی و انسجام عامل افزایش حضور رهبران ناسیونالیست و پوپولیست در سراسر جهان است. قطعا شیوه کنترل ویروس کرونا می‌تواند سرنوشت سازمان های جهانی مانند اتحادیه اروپا، سازمان ملل و سازمان جهانی بهداشت را تعیین کند. این بحران در اوج تخریب همکاری‌های بین المللی در سال‌های اخیر ایجاد شده است و سازمان‌های بین المللی را ضعیف‌تر کرده است. نمونه روشن آن تعلیق پرداخت سازمان بهداشت جهانی توسط آمریکا است.

پس از شیوع گسترده ویروس کرونا اروپا را با بحرانی‌ترین دوران خود پس از جنگ دوم جهانی مواجه کرده است. بسیاری از سیاستمداران جریان‌های مختلف کشورهای عضو، اتحادیه اروپا را به انفعال، بی‌تفاوتی، سردرگمی و تاتوانی در رویارویی با ویروس کرونا متهم کرده اند.