معرفی ۱۰ چهره اصلی طالبان به عنوان حُکام جدید افغانستان

 گروه طالبان از زمانی که کنترل اغلب مناطق افغانستان از جمله پایتخت این کشور را به دست گرفته، به صورت مکرر از برنامه‌های خود برای مرحله آتی سخن می‌گوید. از سوی دیگر، تمامی نگاه‌ها به سوی تحولات افغانستان برای شناخت مهمترین و سرشناس‌ترین سران این گروه که در حال اداره صحنه کنونی این کشور هستند، است. همچنین این سوال مطرح است که در میان این رهبران، کدام یک، رسما نقش اداره مرحله آتی را برعهده خواهد گرفت.

«العربی الجدید» انتشار چکیده‌ای از زندگی و هویت ده چهره اصلی گروه طالبان نوشت که تحولات روزهای گذشته موجب معرفی و شناسایی برخی از رهبران این گروه شده است. برجسته‌ترین آن‌ها در زمینه نظامی و امنیتی، «ملا عبدالقیوم ذاکر» است که در صف مقدم ورود به کابل قرار داشت و از کاخ ریاست‌جمهوری، اداره امور امنیتی و نظامی کشور را برعهده گرفت. این در حالی است که هنوز سرنوشت سایر رهبران برجسته طالبان که در به قدرت رسیدن مجدد این گروه در افغانستان نقش داشتند، مشخص نیست.

۱- ملا ذاکر

«حسین سعید» از شخصیت‌های آکادمیک نزدیک به طالبان به العربی الجدید در خصوص ملا ذاکر گفت که او از بنیانگذاران طالبان و از افراد نزدیک به «ملا عمر» رهبر این گروه و از قدرتمندترین شخصیت‌های  این گروه محسوب می‌شود. وی به منزله وزیر دفاع است.دارای نفوذ بالایی میان محافل طالبان و قبایل جنوب است و به همین دلیل اداره کلیه امور امنیتی کشور به او واگذار می‌شود.

وی افزود: البته در این امر و برقراری امنیت و ثبات در افغانستان، سایر رهبران از جمله «عبدالرحمن منصور» حاکم ولایت کابل، برادر «سیف الاسلام منصور» از مهمترین رهبران طالبان نیز به او کمک می‌کنند. حاکم ولایت کابل، پسر «مولوی نصرالله منصور» است که از «رهبران جهادی» علیه اتحاد جماهیر شوروی بود. اصالت او به قبایل پشتون از منطقه «زرمت» واقع در ایالت جنوبی بکتیا باز می‌گردد. 

ولی‌الله شاهین از فعالان رسانه‌ای نزدیک به طالبان می‌گوید که ذاکر دارای تخصص و تجربه است و مسئول طالبان در ایالت کابل است و اغلب امور پایتخت را اداره می‌کند. وی پیش از این دارای پست‌های متعددی در طالبان بود و به همین دلیل از مهمترین چهره‌ها و شخصیت‌های کنونی این گروه است.

۲ ــ مولوی غالب

یکی از رهبران نه چندان مشهور طالبان با وجود نقش مهمی که دارد، مولوی غالب است. او قبل از کنترل طالبان بر کابل، مسئولیت عملیات آن را بر عهده گرفت و در حال حاضر رئیس پلیس پایتخت است یا چیزی که به عنوان مقام امنیتی کابل شناخته می شود. در کنار او، مولوی فتح الله ، رئیس اطلاعات نظامی است که به گفته سعید، اکنون، بر اقدامات عناصر «طالبان» و گروه‌هایی که از لباس این گروه را برای توقیف اتومبیل‌های مقامات و کارمندان دولت ، و تحویل سلاح از آن‌ها استفاده می‌کنند، نظارت دارد.

۳ــ عبد الحق آخوند

عبدالحق آخوند از دیگر مقامات مسئول طالبان است که از پس از تصرف کابل، در حال اداره صحنه هستند هرچند که چندان شناخته شده نیستند. او وظیفه رئیس کمیته بهداشت در جنبش را بر عهده دارد و در حال حاضر در حال کمک به وزیر بهداشت در دولت اشرف غنی، دکتر وحید مجروح است. وزیر بهداشت دولت غنی اخیرا طی بیانیه‌ای تایید کرد که اعضای کمیته بهداشت در طالبان با او ملاقات کرده‌اند و از او خواسته‌اند تا در همین پست خود به کار ادامه دهد، که او نیز موافقت کرده است.

۴ ــ ملا سخاء الله

ملا سخاء الله نیز اداره امور آموزش و پرورش را برعهده گرفته است و به گفته حسین سعید، فعالیت وی تا کنون به فراخواندن تمام دانشگاه‌های دولتی و خصوصی و مدارس دولتی و خصوصی به عدم توقف روند آموزش محدود بوده است.

۵ــ ذبیح الله مجاهد

سخنگوی طالبان، ذبیح‌الله مجاهد از رهبران برجسته طالبان است که در حال حاضر در کابل به سر می‌برد. او به دلیل نقشش در دفاع از تصمیمات سیاسی و نظامی طالبان شهرت داشت. اما اخیرا برای نخستین‌بار در رسانه‌ها ظاهر شده و در رأس هیأتی از طالبان با بازدید از مقر وزارت اطلاع‌رسانی و فرهنگ، از مسئولان و کارکنان آن خواست به کار معمول خود ادامه دهند.

۶ــ أمیر خان متکی

از نظر سیاسی، پرونده ها با ورود «ملا امیرخان متکی» عضو دفتر سیاسی طالبان در دوحه، به کابل به حرکت در آمدند. جایی که وی با «حامد کرزای»، رئیس جمهور پیشین افغانستان ، «عبدالله عبدالله» رئیس شورای عالی ملی و «گلبدین حکمتیار» رئیس حزب اسلامی، دیدار و درباره دولت انتقالی و موضع طالبان در قبال آن گفت‌وگو کرد. یک منبع در طالبان معتقد است که وی پست وزیر اطلاع‌رسانی و فرهنگ  را بر عهده خواهد گرفت و مجاهد همچنان سخنگو باقی خواهد ماند.

متکی در نخستین فایل صوتی از خود پس از ورود به کابل ، پیام‌هایی را برای مردم ، مقامات دولتی و آمریکایی ها ارسال کرد و گفت «از آن‌جا که طالبان عزم و اراده خدمت به این مردمی که از آن استقبال کرده‌اند، دارد، از مردم می‌خواهد که صبر کنند».

وی از کارمندان و مقامات دولتی خواست تا از طریق شماره تلفن‌های اعلام شده توسط طالبان با آن در تماس باشند و تاکید کرد که هیچ کس به آن‌ها در هر پستی که باشند، حمله نخواهد کرد. متکی از نیروهای آمریکایی  نیز خواست که بمباران هوایی علیه برخی مناطق را هدف  متوقف کنند و تأکید کرد که این نقض توافقنامه دوحه است و پس از کنترل طالبان بر تمام مناطق افغانستان بی فایده است.

۷ــ عبد الغنی برادر

«ملا عبدالغنی برادر» رئیس دفتر سیاسی طالبان، متولد ولایت «اروزگان» در جنوب افغانستان است که در قندهار بزرگ شده است. از آخرین رهبران طالبان که پس از سیطره بر افغانستان وارد این کشور شد. او ابتدا به قندهار و سپس به کابل رفت تا در اداره صحنه جدید از قلب پایتخت مشارکت کند.

او به همراه ملا عمر که در سال ۲۰۱۳ درگذشت و تنها دو سال پس از مرگش خبر آن اعلام شد، از موسسان طالبان به شمار می‌رود. به نوشته خبرگزاری فرانسه، در سال ۲۰۰۱، با ورود آمریکا و سقوط رژیم طالبان، گفته می‌شد که ملابرادر  بخشی از  یک گروه کوچک شبه نظامی آماده توافق و به رسمیت شناختن دولت کابل بوده، اما این ابتکار شکست خورد.

وی فرمانده نظامی طالبان بود که در سال ۲۰۱۰ در شهر کراچی پاکستان بازداشت شد و در نهایت در سال ۲۰۱۸، با فشار واشنگتن آزاد شد. ملا برادر از احترام ویژه‌ای در داخل طالبان برخودار است تا جایی که به عنوان رئیس دفتر سیاسی آن در دوحه انتخاب شد. وی از آن‌جا، مذاکرات با آمریکایی‌ها را که به عقب‌نشینی نیروهای خارجی از افغانستان منجر شد اداره کرد و پس از آن مذاکرات صلح با دولت افغانستان آغاز شد که به جایی نرسید.

۸ ــ هیبة الله آخوند

در می ۲۰۱۶، ملا هیبة الله آخوند به عنوان رهبر طالبان در جریان انتقال سریع قدرت و تنها چند روز پس از مرگ «اختر محمد منصور» رهبر پیشین انتخاب و معرفی شد. اختر محمد منصور در جریان حمله پهیادی آمریکا در پاکستان کشته شد. تا پیش از انتصاب ملا هیبه الله آخوند، اطلاعات کمی درباره او در دست بود  و وی تا آن زمان بیشتر از هنر جنگ، به مسائل قضایی و مذهبی علاقه داشت. 

وی عالمی دینی بود که دارای نفوذ زیادی در طالبان بود و در واقع نهاد قضایی این گروه را اداره می‌کرد. اما تحلیلگران معتقدند نقش وی در راس طالبان، بیشتر نمادین است تا عملی. آخوند فرزند یک عالم دینی است که اصالتاً از قندهار ، قلب منطقه پشتون در جنوب افغانستان است.

«ایمن الظواهری» سرکرده القاعده بلافاصله با وی بیعت کرد و او را «امیرالمومنین» نامید. امری که به او اجازه می‌داد اعتبار خود را در میان شبه نظامیان تثبیت کند. آخوند وظیفه ظریف اتحاد «طالبان» را پس از مرگ ملا منصور بر عهده گرفت. او تمایل به محافظه کاری داشت و به پخش پیام‌های نادر سالانه در اعیاد اسلامی بسنده می کرد.

۹ ــ سراج الدین حقانی

سراج الدین حقانی فرزند «جلال الدین حقانی»، یکی از مشهورترین رهبران موسوم به جهادی علیه اتحاد جماهیر شوروی، است. او «مرد شماره دو طالبان» و رهبر شبکه قدرتمندی است که نام خانواده اش را بر خود دارد. واشنگتن شبکه حقانی را که پدرش تأسیس کرده است، تروریست و یکی از خطرناک‌ترین جناح ها می داند که در دو دهه  اخیر در افغانستان با نیروهای ایالات متحده و ناتو مبارزه می‌کند.

شبکه حقانی به دلیل استفاده از عملیات‌های انتحاری شهرت دارد و شماری از خشن ترین حملات صورت گرفته در سال‌های اخیر در افغانستان به آن نسبت داده می‌شود. این شبکه همچنین متهم است که برخی از مقامات ارشد افغان را ترور کرده و شماری از غربی‌ها را در ازای دریافت پول یا مبادله با زندانیان طالبان به گروگان گرفته است. مانند ماجرای سرباز آمریکایی به نام بو برگدال ، که در سال 2014 در ازای آزادی پنج زندانی افغان از گوانتانامو آزاد شد.. جنگجویان حقانی که به استقلال ، مهارت‌های رزمی و تجارت پردرآمد شهرت دارند ، ظاهراً مسئول عملیات طالبان در مناطق کوهستانی شرق افغانستان هستند و اعتقاد بر این است که تأثیر زیادی بر تصمیمات این گروه دارند.

۱۰- ملا یعقوب

او فرزند ملا محمد عمر و رئیس کمیته نظامی است که دارای نفوذ بالایی در طالبان است. وی رویکردهای استراتژیک جنگ علیه دولت افغانستان را تعیین می‌کرد. ارتباط او با پدرش که در میان نیروهای طالبان از احترام و جایگاه خاصی برخوردار بود، عامل وحدت چنین گروهی با این وسعت و تنوع است. با این حال ، نقشی که او در طالبان ایفا می‌کند هنوز در حد گمانه‌زنی است. برخی از تحلیلگران معتقدند انتصاب وی به عنوان رئیس این کمیته در سال ۲۰۲۰ تنها اقدامی نمادین بود.