کابوس این روزهای آمریکایی ها

به گزارش گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا، مدتی است که مقامات آمریکا پروژه تبدیل برجام از یک توافق مدت دار را به یک توافق دایمی پیگیری می کنند. اعلام پایبندی آمریکا به برجام و همزمان تهدید ترامپ مبنی بر به خروج از توافق با هدف اعمال تغییرات در متن توافق هسته ای بین ایران و 1+5 صورت می گیرد.

از این رو، رییس جمهوری آمریکا و دیگر مقامات کاخ سفید همواره موضوع مذاکره مجدد را پیش می کشند در حالی که جمهوری اسلامی و دیگر طرف های مذاکره کننده چنین موضوعی را بر نمی تابند.

** موفقیت ایران در توافق با گنجاندن محدودیت زمانی

کشورهای غربی در دوره مذاکرات برچیده شدن کامل برنامه هسته ای ایران را خواستاربودند اما در نهایت چاره ای جز ایجاد محدودی موقت بر فعالیت های جمهوری اسلامی نیافتند. خواسته آنها مبنی بر باقی نگذاشتن حتی یک پیچ و مهره از تاسیسات هسته ای ایران راه به جایی نبرد و این مراکز با تغییراتی همچنان پابرجا ماندند. این یکی از بزرگترین دستاوردهای توافق برای کشور ما بود که اینک به نگرانی برای ترامپ تبدیل شده است.

در این میان، پایبندی ایران به برجام موضوعی مورد وفاق و تایید کشورهای جهان و مجامع معتبر بین المللی است و ترامپ چاره ای جز حمله به توافق هسته ای از راه روح برجام ندارد. بنابراین، به طور مداوم ایران را به نقض روح برجام متهم می کند تا بلکه راهی برای اعمال تغییرات در بندهای تسلیحاتی و موشکی قطعنامه 2231 بیابد.

بند 3 از «پیوست ب» این قطعنامه شورای امنیت اعلام می کند «از ایران خواسته می شود تا هشت سال پس از روز قبول توافق یا تا زمانی که آژانس گزارشی مبنی بر تایید نتیجه گیری گسترده تر ارائه کند، هرکدام زودتر حادث شود، هیچ فعالیتی مرتبط با موشک های بالستیکی طراحی شده برای قابلیت حمل سلاح های هسته ای، شامل پرتاب با استفاده از چنین فناوری های موشک های بالستیک، صورت ندهد.» در حالی که موشک های تدافعی ایران نه بالستیک اند و به منظور حمل کلاهک هسته ای طراحی شده اند.

در همین بخش از قطعنامه، محدودیتی پنج ساله برای فعالیت های تسلیحاتی ایران در نظر گرفته شده است. ضمن اینکه محدودیت های مشتمل بر فعالیت های هسته ای ایران نیز به طور متوسط عمری یک دهه ای دارند و پس از آن، فعالیت های ایران در زمینه های مذکور برای همیشه پایان خواهد یافت.

اینک ترامپ در آستانه فرارسیدن موعد تایید پایبندی ایران به برجام و تمدید تعلیق تحریم ها (15 اکتبر- 23 مهرماه) درصدد ایجاد جنجالی تازه است. وی پیش از انتشار تصمیم نهایی، اعلام کرده که چند روز زودتر یعنی جمعه (13 اکتبر- 21 مهرماه) راهبرد جدید خود را درباره ایران و توافق هسته ای رسانه ای خواهد کرد. بی تردید وی با این کار قصد ارزیابی رفتار دیگر طرف های توافق را دارد تا زمان کافی برای تغییر تصمیم داشته باشد.

** هراس آمریکا از پایان محدودیت زمانی بر ایران

ترامپ با درک مزایای آتی برجام برای ایران به دنبال فروش انواع سلاح و موشک به بازیگران منطقه ای همچون عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی است تا بلکه متحدان خود را در مقابل جمهوری اسلامی و متحدان این کشور تجهیز و تقویت کند.

رییس جمهوری آمریکا به این موضوع واقف است که پس از پایان محدودیت های در نظر گرفته شده بر ایران، تهران به سرعت روند تبدیل شدن به قدرت نظامی و هسته ای در جهان را خواهد پیمود.

تمرکز ترامپ بر روی مسائل نظامی ایران گویای این واقعیت است که توانمندی نظامی جمهوری اسلامی بیش از هر موضوعی لرزه بر اندام دشمنان منطقه ای و فرامنطقه ای ایران انداخته به طوری که آنها از آمریکای ترامپ به عنوان عاملی بازدارنده یاری می جویند.

رییس جمهوری ایالات متحده نیز به دلیل نگرش ضد ایرانی و همچنین ترس از به خطر افتادن متحدان منطقه ای در پی ضربه زدن به جمهوری اسلامی از راه برجام برآمده است.

تلاش آمریکا برای مذاکره دوباره و تحمیل کردن مکمل بر برجام یک طرف قضیه است و دستاورد ناچیز واشنگتن از توافق هسته ای طرف دیگر قضایا. برخلاف اعضای آسیایی و اروپایی گروه 1+5 که از فرصت برجام حداکثر استفاده را برده اند، ایالات متحده میوه ای از این درخت نچیده و تمایلی به تداوم آن ندارد.

در همین ارتباط بود که ترامپ بتازگی در گفت وگو با شبکه تلویزیونی «فاکس نیوز» به هزینه های آمریکا در این توافق اشاره کرد و به مقایسه با دستاوردهای برجام برای این کشور پرداخت.

وی مدعی شد که آمریکا 150 میلیارد دلار هزینه کرده و چیزی به دست نیاورده است. رییس جمهوری آمریکا همچنین آزادی 1.7 میلیارد دلاری پول های بلوکه شده ایران را که در زمان اوباما بازگردانده شد، هزینه ای بدون فایده برای واشنگتن ارزیابی کرد.

با توجه به مواضع گذشته و سخنان اخیر ترامپ، برخی بر این باورند که احتمال ارجاع این موضوع از کاخ سفید به کنگره وجود دارد. در این صورت، نمایندگان ظرف 60 روز مهلت دارند تا تصمیم نهایی خود را درباره تعلیق تحریم ها یا بازگشت آن اعلام کنند. ترامپ با این اقدام، خود را از اتهام برجام شکنی تبرئه و هزینه های تایید یا عدم تایید برجام را بر دوش نمایندگان می گذارد.

در مقابل برخی نیز معتقدند که رییس جمهوری آمریکا همانند دو بار گذشته بار دیگر گزارش پایبندی ایران به برجام را امضا خواهد کرد و خروج فوری آمریکا از برجام غیرمتحمل می نماید؛ موضوعی که بیش از هر عاملی، برآیند انتقادهای داخلی و فشارهای بین المللی است.