پیامدهای ناگزیر تهاجم به سوریه برای ترامپ

سرانجام پس از چند روز هیاهو، تهدید و ارعاب، نیروهای نظامی آمریکایی به همراه نیروهای نظامی زیر امر فرانسه و انگلیس دیروز بیست و پنجم فروردین ماه خاک سوریه را هدف یورش و تهاجم یک طرفه خود قرار دادند. اگرچه از بین بردن توان تسلیحات شیمیایی سوریه به عنوان مهمترین دلیل این حمله مطرح شد، ولی نشان دادن ضرب شست به روسیه و ایران و تلاش برای تغییر معادلات میدانی در سوریه به نفع معارضان دمشق که این روزها در موقعیتی تضعیف شده به سر می برند، مهمترین اهدافی بود که واشنگتن از حمله به سوریه جستجو می کرد.

حملات محدود نیروهای آمریکایی به همراه شریکان اروپایی او به مراکز نظامی و پژوهشی دمشق اما از دید بسیاری از تحلیلگران، اهداف دیگری را مدنظر داشت؛ جلب رضایت متحدان منطقه ای آمریکا نظیر رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی که گسترش نفوذ منطقه ای ایران را تهدیدی جدی برای امنیت و منافع خود تلقی می کنند.

با این حال به گفته بسیاری از تحلیلگران این تهاجم نامشروع نه تنها اهداف آمریکا در منطقه را تامین نکرده، بلکه واشنگتن را با پیامدهای گسترده ای در حوزه داخلی و بین المللی رو به رو خواهد کرد.

تهاجم موشکی به دمشق ضد و نقیض های راهبرد واشنگتن در سوریه را بیش از پیش به تصویر کشید؛ راهبردی که از دید بسیاری از تحلیلگران پر از ابهام، تشتت و تضاد است و به نظر نمی رسد بتواند اهداف واشنگتن در سوریه را محقق کند.

موشک های آمریکایی در حالی به سوی مناطق نظامی سوریه شلیک که ترامپ چندی پیش از لزوم خروج سریع نیروهای آمریکایی از سوریه سخن گفته بود. از دید رییس جمهوری تاجر مسلک آمریکا هزینه های سنگین جنگ سوریه متناسب با منافعی نیست که نصیب واشنگتن می شود و از این رو خروج نیروهای آمریکایی از این کشور ضروری است.

تهاجم دیروز آمریکا به دمشق، یک بار دیگر نشان داد که آمریکا برای تامین اهداف چندوجهی خود در سوریه دچار سردرگمی است و هنوز نمی داند چگونه میان اهداف هزینه بر خود چون تامین امنیت رژیم صهیونیستی با منافع مالی خود هماهنگی و همخوانی ایجاد کند.

حمله اخیر واشنگتن به دمشق که پس از جدال توییتری روسای جمهوری آمریکا و روسیه انجام شد، می تواند پاسخ های جدی روسیه را به همراه داشته باشد. پاسخ روسیه اما از جنس واکنش های سریع، هیجانی و تلافی جویانه نخواهد بود، چنانکه واکنش روسیه به انهدام هواپیمای سوخوی روس توسط ترکیه اینچنین نبود. روسیه در عرصه میدانی سوریه، به واشنگتن پاسخ خواهد داد. تقویت موضع دولت دمشق در مبارزه با بقایای معارضان سوری و تروریست ها، واکنش بلندمدت سوریه به زیاده خواهی و تهاجم آمریکا است.

گذشته از این، آمریکا با اقدامات اینچنینی نه تنها به اهداف زیاده خواهانه خود در سوریه دست پیدا نمی کند، بلکه این حملات محدود هرگز نمی تواند توان نظام و فرماندهی دمشق و معادلات میدانی سوریه به نفع معارضان دولت را زیر تاثیر قرار دهد.

همچنین اقدام نسنجیده واشنگتن در حمله به سوریه، اعتبار بین المللی آمریکا را هم با خدشه هایی جبران ناپذیر مواجه کرد. واشنگتن به خاطر هشدارهای جدی مقام های نظامی مبنی بر احتمال افزایش تنش به واسطه تقابل جدی تر با روسیه و ایران، ابعاد حمله خود را بسیار محدود کرد تا جایی که به گفته وزیر دفاع این کشور، حمله طوری طراحی شد که احتمال کشته شدن سربازان روس را به حداقل برساند. حال برخی سناتورهای آمریکایی، محدود کردن گستره و زمان حملات از ترس اقدام تلافی جویانه روسها اسباب بی اعتباری و سرافکندگی آمریکا در عرصه بین المللی می دانند.

اقدام یکجانبه کشورهای غربی در تهاجم به سوریه که بدون مجوز شورای امنیت صورت گرفت، نمادی از قانون گریزی غرب از قواعد و حقوق بین المللی است و وجهه و اعتبار این نهاد جهانی را با خدشه مواجه می کند.

همچنین در عرصه داخلی ترامپ باید هزینه های سنگین تهاجم به سوریه را تحمل کند. رییس جمهوری آمریکا نه تنها مجوزهای بین المللی، بلکه مجوزهای داخلی را هم برای حمله به سوریه کسب نکرده بود. ترامپ حتی مجوز کنگره آمریکا برای اقدام علیه سوریه را در دست نداشت و کاملا یکجانبه و بدون گرفتن نظر مشورتی از قوه قانونگذاری، مرزهای سوریه را با موشک های خود درنوردید. از دید کارشناسان، این نمره ای منفی در کارنامه عملکرد ترامپ به ثبت خواهد رساند.

همچنین گروه های گسترده ای از مخالفان جنگ و نهادهای حقوق بشری در آمریکا علیه ترامپ و سیاست خارجی او به ویژه در سوریه موضع گیری کرده اند. این مساله از دید کارشناسان، بر وزن سیاسی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آتی تاثیرگذار خواهد بود.

همچنین انتقادهای پیشین ترامپ از سیاست ها وعملکرد باراک اوباما در سوریه، اکنون به نقطه ضعف او در عرصه داخلی تبدیل شده است. ترامپ که از اوباما به خاطر حضور نظامی در سوریه انتقاد می کرد، اکنون مجوز حمله موشکی را صادر می کند. او که از اوباما به خاطر هشدارهای پیش از حمله های آمریکا انتقاد می کرد و این هشدارها را خبر رسانی در خصوص زمان حمله و به خطر انداختن جانن سربازان آمریکایی تعبیر می کرد، خود پیش از حمله دنیا را از اقدام تهاجمی خود باخبر می کند.

همچنین به باور کارشناسان، درگیری نظامی آمریکا اطلاعات تسلیحاتی تازه آمریکایی ها را لو می دهد. بسیاری از موشک هایی که به دمشق شلیک شد، توسط ضد هوایی روسها در آسمان سوریه منهدم شد و به هدف تعیین شده اصابت نکرد. به باور منتقدان، آمریکایی ها اطلاعات تسلیحاتی خود را با اقدامات اینچنینی، بر ملا می کنند و مزیت های نیروهای نظامی آمریکایی را از میان می برند.

این در حالی است که بسیاری از ناظران آمریکایی معتقدند، تهاجم موشکی به سوریه، کارتی را که واشنگتن بهتر از این می توانست از آن امتیاز بگیرد را پیش از استفاده سوزانده است.