فراتر از زینت: ۱۲ جواهر تاریخی با کاربردهای عجیب و شگفتانگیز
جواهرات همیشه به عنوان نمادی از ثروت، زیبایی و قدرت شناخته شدهاند. اما برخی از جواهرات تاریخی کاربردهای عجیب و شگفت انگیزی نیز داشتهاند که شاید تا به حال از آنها نشنیده باشید. در این مقاله به بررسی ۱۲ قطعه از این جواهرات و کاربردهای منحصر به فرد آنها میپردازیم.
جواهرات از دوران نوسنگی بخشی از زینت بشر بودهاند اما مردم ممکن بود آنها را نه تنها برای زیبایی بلکه برای محافظت از خود در برابر نیروهای شیطانی، نشان دادن ثروت یا سوگواری خود استفاده کنند. امروز ظاهر برخی از جواهرات تاریخی که در قرنهای گذشته مُد بودند ممکن است واقعاً برایمان عجیب به نظر برسند، اما اگر هدف پشت هر کدام را بفهمیم موضوع عجیبتر هم میشود.
وصل کردن سنجاق به کلاه دلیل داشت
در اواخر قرن پانزدهم، زنان سرپوشهای مخروطیشکل بلندی به نام «هِنین» میپوشیدند. این کلاههای سبک که از موادی مانند مقوا یا سیم نازک ساخته و با پارچه پوشانده میشد، مستعد لیز خوردن بود درنتیجه برای محکم کردنشان از گیرههای تزئینی شبیه سنجاق استفاده میشد.
آویزها نه تنها دور گردن بلکه روی شقیقهها قرار میگرفتند
ویزها فقط زینت گردن نبودند، بلکه به زیبایی در نزدیکی گونهها یا شقیقهها آویزان و به مو یا روسری متصل میشدند. در این آویزها اغلب پارچهای آغشته به بخور قرار داده میشد تا فرد بوی بد استشمام نکند. جسم فلزی باریک در تصویر بالا هم به احتمال زیاد برای بیرون کشیدن پارچه از آویز و فشار دادن آن به داخل لازم میشد.
طلا بهترین دوست زنان قرون وسطایی بود
در اوایل قرن شانزدهم اشرافزادگان آلمانی خود را با زنجیرهای طلای متعددی میآراستند. آنها تلاش میکردند تا حد امکان زنجیر طلا دور گردن خود بپیچند. در نقاشی بالا اثر لوکاس کراناچ، نقاش آلمانی بهخوبی میبینیم که قسمت بالای لباس او به دلیل انبوه زنجیرهای عظیم دور گردن، قابل دیدن نیست.
یکی دیگر از جواهرات پرطرفدار آن زمان، ست ۵-حلقهای بود که روی انگشتان مختلف از جمله شست و مفاصل فوقانی پوشیده میشد.
زنجیر کمربند به عنوان جیب یا کیف عمل میکرد
قبل از اینکه جیب در لباس زنان رایج شود، زنجیرهای کوچکی به کمر میبستند که در واقع کاربردی بودند. در روم باستان نوعی زنجیر کمربند وجود داشت که زنان با آن ناخنگیر و سایر چیزهای کوچک را با یک زنجیر نازک که به حلقه متصل بود با خود حمل میکردند.
تا قرن ۱۸، این زنجیرها محبوبیت زیادی به دست آورده و هم توسط نجیبزادگان و هم زنان معمولی استفاده میشدند.
سنجاق عنصر اصلی آرایش مو بود
ر اواخر قرن پانزدهم در بسیاری از کشورهای اروپایی زنان نجیبزاده موهای خود را زیر سرپوش پنهان میکردند اما زنان ایتالیایی از نشان دادن موهای خود ابایی نداشتند. آنها از سنجاق به عنوان یک عنصر اصلی در مدل دادن به موهای خود استفاده میکردند.
زیباسازی سرپوش یک چالش بود
زنان میلانی در پایان قرن پانزدهم ثروت خود را با لباسها و مدل موهایی که استادانه آراسته میشد به رخ میکشیدند. آنها موهای خود را در پارچه میپیچیدند و بالای آن یک روبان مرواریددوزیشده میبستند. پشت سر با توری ظریف تزئینشده با سنگهای قیمتی پوشیده و همه چیز با یک بند ابریشمی ثابت میشد.
دختر پرتره بالا یک سنجاق سینه مجلل که شعار خانوادهاش روی آن حک شده به موهایش اضافه کرده است.
حلقه ازدواج را دور گردن میانداختند
در قرن هفدهم، زنان جوان لباسهای تیره پرتزئینی میپوشیدند. رنگ مشکی یکی از گرانترین رنگ ها محسوب میشد و زنان تمایل داشتند با جواهرات زیاد نقاط روشنی را به لباسهای خود اضافه کنند. مروارید و انگشتر محبوبیت خاصی داشتند. اما در آن زمان پوشیدن حلقه ازدواج بیش از حد مجلل ناشایست بود. از آن زمان پوشیدن حلقه ساده مد شد و زنان آن را با زنجیر یا بند به دور گردن خود میانداختند.
روشهای مختلف استفاده از سنجاق سر مروارید، چیزهای زیادی درباره فرد میگفت
یقههای بلند باعث میشد که زنان موهای خود را زیر کلاههایی که با سنجاقهای مروارید تزئین میشد، پنهان کنند. قرار دادن این سنجاقها نشاندهنده وضعیت تأهل بود: زنان متاهل آن را در سمت راست میپوشیدند، زنانی که نامزد داشتند در سمت چپ و زنان مجرد اصلاً از این سنجاقها استفاده نمیکردند.
یقههای چیندار تا جایی که راه داشت تزئین میشدند
این نوع از یقهها که «راف» نام داشتند در اوایل قرن هفدهم در میان مدگرایان محبوبیت خاصی پیدا کردند و با آویزها و حلقهها تزئین میشدند. برای جلوگیری از افتادن یقه، زنان از آهارزنی و سیم استفاده میکردند و برخی از آنها با جواهرات تزئین میشدند.
حرف اول نام معشوق را روی سنجاق آویز حک میکردند
در دوره رنسانس، محبوبترین جواهر آویز گردنبند بود که نه تنها دور گردن، بلکه بر روی کمربند نیز پوشیده میشد. آویزهایی که با سنگهای قیمتی تزئین و معمولاً روی یک زنجیر آویزان میشدند. برخی از زنان نجیبزاده حروف اول نام خود یا معشوقشان را روی آویزها رمزگذاری میکردند. این نوع جواهرات ارثی نبودند و متاسفانه عمدتاً از بین میرفتند.
انگشترهایی که از فرد در برابر بوی بد محافظت میکردند
در قرن ۱۵ و ۱۶، جواهرسازان عمدا در بعضی حلقهها حفرههایی ایجاد میکردند که فرد میتوانست درون آن مواد معطر قرار دهد. در آن زمانها، بهداشت شخصی، به دور از ایدهآل بود و اگر یک فرد بدبو درست در کنار یک زن میایستاد، او میتوانست انگشتر را زیر بینیاش بگذارد و ببوید.
زنان به یاد عزیزان خود و برای سوگواری جواهرات میپوشیدند
در قرن هفدهم، برخی از جواهرات نماد غم و اندوه شخصی بودند. به عنوان مثال، ارمگارد الیزابت ون دورث، در تصویر بالا، نامزدش را در سن ۲۳ سالگی از دست داد. برخی از محققان حدس میزنند که حلقه طلایی که توسط رشتهای از مروارید به موهای او متصل شده زمانی توسط محبوبش به او داده شده و نماد سوگواری او بوده است.