چرا آرتروز می‌گیریم؟
به طور کلی پیش بینی می‌شود سالانه حدود ۳۰ هزار مورد جراحی تعویض مفصل زانو در کشور انجام شود و مهم‌ترین علتی که افراد را نیازمند تعویض مفصل زانو می‌کند، آرتروز و از بین رفتن غضروف مفصلی به دلایل مختلف است.
متخصصان معتقدند سن شروع بیماری‌های مفصلی کاهش یافته است، طوری که تا حدود 20 سال قبل، اکثر افرادی که برای درمان دردهای مفصلی به درمانگاه‌های فیزیوتراپی و ارتوپدی مراجعه می‌کردند، افراد بالای 55 تا 60 سال بودند و در واقع تخریب غضروف مفصلی در سنین بالا شروع می‌شد، ولی امروزه این سن به 30 سال کاهش پیدا کرده و پزشکان شاهد مراجعه بیمارانی با سنین 30 تا 50 سال با دردهای گردن، زانو، کمر و سایر مفاصل به مراکز درمانی هستند.
برخی افراد به دلایل نامشخص می‌توانند مستعد ابتلا به آرتروز باشند. همچنین با افزایش سن، مفاصل دچار آرتروز می‌شوند و زنان نسبت به مردان چندین برابر احتمال ابتلا به آرتروز زانو دارند که یائسگی باعث تسریع آن می‌شود.
از علل دیگری که مفصل را خراب می‌کند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
بی تحرکی
بی‌تحرکی در محیط‌های اداری و نداشتن فعالیت بدنی در زندگی، از دلایل اصلی این بحران اجتماعی است. در واقع کمتر از 10 درصد افراد جامعه به‌طور روزمره ورزش می‌کنند و در بسیاری از افراد، هماهنگی میان عضلات وجود ندارد و این امر می‌تواند یا به علت عوامل ژنتیک باشد یا به علت چاقی بیش از حد.
خوب است بدانید ابتلا به آرتروز مستلزم گذراندن مراحلی است که نرم شدن غضروف گام اول آن است، غضروف عروق ندارد به راحتی نیز ترمیم نمی‌شود. وقتی بافت نرم غضروف بافت‌های دیگر را تحت تأثیر قرار دهد برای فرد مشکلاتی به وجود می‌آورد بنابراین توصیه می‌شود هیچ وضعیتی را بیشتر از 20 دقیقه ادامه ندهید و موقع پیاده‌روی نیز تغییر وضعیت دهید.
وزن خود را کنترل و از افزایش آن پیشگیری کنید؛ زیرا در برخی موارد به ازای هر یک کیلوگرم اضافه وزن، بین ۵ تا ۷ برابر یعنی در حدود ۵ تا ۷ کیلوگرم به زانو فشار می‌آید
کارمندان و افرادی که مدت‌های طولانی می‌نشینند باید هرازگاهی تغییر وضعیت دهند چرا که یک جا نشستن می‌تواند موجب نرمی غضروف و آسیب به آن شود، همچنین نشستن طولانی مدت افزایش بار به زانو و مفاصل را به دنبال دارد و برخلاف آنچه که تصور می‌شود نشستن خوب نیست و بهتر است افراد حالت ایستاده و تحرک داشته باشند.
زانو پرانتزی و ضربدری
یکی از علل ابتلا به آرتروز اختلال امتداد اندام به دلایلی همچون زانو پرانتزی و ضربدری است که اگر شدت آن زیاد شود، سبب آرتروز و نهایتا منجر به تعویض مفصل زانو می‌شود. در واقع انحراف پا پرانتزی به دلیل اینکه وزن بدن از وسط زانو رد نمی‌شود در درازمدت ممکن است باعث ایجاد آرتروز در فرد شود.
شکستگی و تروما
شکستگی و تروما نیز می‌تواند سبب آرتروز شود؛ چرا که به دلیل بد جوش خوردن مفصل و استخوان، این مشکل برای فرد ایجاد خواهد شد.
بیماری‌های روماتیسمی
همچنین بیماری‌های روماتیسمی اگر درمان آن خوب نباشد، می‌تواند منجر به آرتروز و در نهایت تعویض مفصل شود.
عفونت
عفونتی که مفصل را درگیر کند، نیز می‌تواند سبب آرتروز شود و جراحی تعویض مفصل در این موقع را با شرایط خاصی به همراه داشته باشد.
برخی مشکلات مادرزادی
اختلالات مادرزادی نیز می‌توانند آسیب غضروف را به همراه داشته باشند و سبب آرتروز شوند. ایجاد مشکل انحراف در امتداد اندام تا تشکیل غضروف یا برخی از تومورهای خوش‌خیم از مشکلات مادرزادی بوده که در نهایت می‌تواند سبب آرتروز شود.
تغذیه ناسالم
امروزه کودکان به جای آب، نوشابه می‌نوشند. مصرف نوشابه به خاطر اسید فسفریک، جذب کلسیم را محدود می‌کند و اگر به‌طور روزمره از این ماده استفاده شود، در سنین جوانی افراد به سرعت دچار بیماری‌های مفصلی می‌شوند. همچنین امروزه در بین کودکان به‌خصوص در مدارس، شیر یا عرضه نمی‌شود یا با کیفیت بسیار پایین عرضه می‌شود که این امر خود زمینه را برای افزایش بیماری‌های مفصلی در جوانی آماده می‌کند.
ورزش غلط
با این که حرکات ورزشی ایزومتریک به محافظت از زانو و به ویژه استخوان کشکک آن می‌تواند کمک کند؛ اما خوب است بدانید دوسوم ضایعات ورزشی در دنیا بر اثر اشتباهات آموزشی است بنابراین سرمربی تیم‌های ورزشی باید آناتومی را بدانند تا زمینه آسیب ورزشکاران را فراهم نکنند.
در واقع انجام حرکات ورزشی با آمادگی کامل جسمانی و عضلانی باید باشد تا از فشارهای نامتعادل بر زانو جلوگیری کند. در فعالیت‌های دیگر بدنی مانند کوهنوردی و یا بالا و پایین آمدن از پله، طبیعتاً در پایین آمدن از پله فشار زیادی به مفصل کشکک و زانوها وارد می‌شود که باید مراعات لازم را به عمل آورد.
چاقی و اضافه وزن
وزن زیاد باعث تشدید آرتروز می‌شود؛ زیرا در برخی موارد به ازای هر یک کیلوگرم اضافه وزن، بین ۵ تا ۷ برابر یعنی در حدود ۵ تا ۷ کیلوگرم به زانو فشار می‌آید. وزن خود را کنترل و از افزایش آن پیشگیری کنید.
برخی عادات در زندگی ایرانیان
بسیاری از فعالیت‌های روزانه در زندگی ما ایرانی‌ها در حالت حداکثر خمیدگی زانو قرار دارد مانند روی زمین نشستن به جای استفاده از مبل و صندلی و استفاده از توالت ایرانی که باید تغییراتی در این عادات ایجاد کنیم و آن‌ها را اصلاح نماییم.
