اهدای پلاسما؛ نذری برای نجات جان بیماران

یکی از اجزای مهم خون، پلاسما است. پلاسما بخش مایع خون را تشکیل می‌دهد و در واقع محلولی متشکل از پروتئین‌ها و املاح است که در آن گلبول‌های قرمز و پلاکت‌ها شناورند. حدود 90 درصد پلاسما را آب تشکیل می‌دهد. باید توجه کرد که پلاسماهای اهدایی با تبدیل به فرآورده‌های مختلف مانند آلبومین، فاکتورهای انعقادی، ایمونوگلوبولین و ده‌ها محصول دیگر نقش بسزایی در درمان بیماران به ویژه بیماران دچار بیماری‌های مزمن مانند هموفیلی که به طور دائمی نیازمند این داروهای خاص هستند، دارند.

بیماران مبتلا به هموفیلی به علت کمبود فاکتورهای انعقادی هشت یا 9 دچار خونریزی می‌شوند، اما با استفاده از فاکتورهای انعقادی هشت و 9 که از پلاسما تهیه می‌شود، می‌توان از خونریزی جلوگیری کرد و بیماران مبتلا به این بیماری می‌توانند به زندگی عادی خود ادامه دهند. همچنین در مبتلایان به بیماری‌های خودایمنی در مواردی از داروی ایمونوگلوبولین استفاده می‌شود که آن هم از مشتقات پلاسما است. بیماران کبدی، بیماران مبتلا به انعقاد داخل عروق، برای جبران سریع فاکتورهای انعقادی بیمارانی که میزان زیادی داروی وارفارین مصرف کرده‌اند، همچنین افرادی که دوره‌های شیمی درمانی خود را می‌گذارنند و... از مهم‌ترین مصرف‌کنندگان پلاسما و فرآورده‌های پلاسمایی محسوب می‌شوند.

بر این اساس تمامی داوطلبانی که حائز شرایط برای اهدای خون هستند، می‌توانند پلاسما هم اهدا کنند. داشتن سلامتی کامل، حداقل 18 و حداکثر 65 سال سن و وزن حداقل 50 کیلوگرم از جمله این شرایط است. در شرایطی که فاصله بین دو اهدای خون، حداقل هشت هفته است، هر شخص می‌تواند هر ماه دو بار (با فاصله حداقل 48 ساعت) اهدای پلاسما داشته باشد، اما اهدای پلاسمای بیش از 24 بار در سال و بیش از حداکثر 12 لیتر مجاز نیست.

بنابر اعلام ستاد مرکزی سازمان انتقال خون ایران، کل فرایند اهدای پلاسما در یک سیستم بسته و در شرایط استریل انجام می‌شود و حدود یک ساعت طول می‌کشد. تمامی‌ سوزن‌ها، کیسه‌ها، لوله‌های رابط و کیت مصرفی در پلاسمافرزیس، برای هر اهداکننده به صورت استریل و یکبار مصرف استفاده می‌شود و خون در هیچ مرحله‌ای با دستگاه تماس ندارد. بنابراین انتقال عفونت از طریق دستگاه ویژه دریافت پلاسما به اهدا کنندگان غیرممکن است.