چه کسانی ام اس می گیرند؟

سید مسعود نبوی متخصص مغز و اعصاب  پیرامون بیماری ام اس اظهار کرد: بیماری ام اس یک بیماری خود ایمنی است؛ خود ایمنی بدین معناست که سیستم ایمنی بدن، سلول‌های خود را بیگانه می‌شناسد و به خود حمله می‌کند؛ در بیماری ام اس هدف سیستم عصبی مرکزی؛ مغز و نخاع است که قسمت محافظت کننده رشته عصبی را تخریب می‌کند. این تخریب و التهاب سبب ایجاد ضایعاتی در نخاع می‌شود.

ام اس زنان را  بیش از مردان تهدید می‌کند

وی با اشاره به عمده عوامل ژنتیکی و محیطی موثر در ایجاد بیماری ام اس تصریح کرد: خطر ابتلا به این بیماری در بانوان چهار برابر بیشتر از آقایان است و بیشترین افراد مبتلا را سنین بین بیست تا چهل سال تشکیل می‌دهند، اما این بدین معنا نیست که افراد کمتر از بیست یا بیشتر از چهل سال کمتر به این بیماری مبتلا می‌شوند.

این متخصص افزود: در حال حاضر ۲۰۰ ژن و عامل وراثتی شناخته شده است که در ابتلای افراد به بیماری ام اس نقش دارد؛ این ژن‌ها ممکن است باعث تخفیف یا تشدید بیماری در افراد شوند؛ البته اینگونه نیست که فرزند والدین مبتلا به ام اس به طور حتم به این بیماری مبتلا شوند؛  زیرا این بیماری یک بیماری مالتی ژنیک است، چندین ژن و عوامل محیطی متعددی بر ایجاد این بیماری تاثیر گذار است.

وی با اشاره به عوامل محیطی که به فعال شدن این بیماری در افراد مستعد تاثیر می‌گذارد؛ بیان کرد: طی مطالعات انجام شده دو نوع ویروس به طور غیر مستقیم با ورود به بدن و تاثیر بر سیستم ایمنی در فرد مستعد باعث بروز بیماری می‌شود؛ در این مطالعات عوامل ویروسی و باکتریایی دیگری نیز مطرح شده است، اما هنوز تاثیر آن به اثبات نرسیده است.

نبوی با بیان عوامل محیطی دیگر که در بروز ام اس نقش دارد، گفت: این بیماری افرادی را که کمتر در معرض نور خورشید قرار می‌گیرند، دارای سطح پایین ویتامین دی فعال در خون هستند و خانم‌های جوان که از نوجوانی وزن بالایی دارند، هدف قرار می‌دهد. همچنین استعمال سیگار و مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی نیز می‌تواند در ابتلا به بیماری تاثیرگذار باشد.

این متخصص مغز و اعصاب درباره علائم بیماری ام اس گفت: این بیماری خود را با ضعف یک طرفه یا دوطرفه پا، ضعف حرکتی، گزگز کردن طولانی پا، عدم تعادل، دو بینی، سرگیجه، تاری چشم که با درد چشم نیز همراه است در فرد مبتلا نشان می‌دهد؛ ممکن است علائم دیگری نیز وجود داشته باشد که در هر فرد منحصر به فرد خواهد بود.

وی در ادامه افزود: یکی از خصوصیت‌های مهم ام اس این است که یک دوره شدت می‌گیرد و پس از درمان دارویی برای مدتی خاموش می‌شود. فعال شدن این بیماری به طور خود به خودی و یا بر اثر عفونت است، اما نکته مهم آن است که استرس و هیجانات شدید روحی در شدت و بروز بیماری نقش بسیاری ایفا می‌کنند؛ در بررسی‌های انجام شده بر روی تعدادی از بیماران ام اس شاهد بودیم که مبتلایان در دوره‎ایی کوتاه قبل از شروع و تشدید بیماری، استرس شدید روحی، زیادی داشته‌اند.

نبوی درباره اقدامات تشخصی بیماری ام اس افزود: برای تشخیص ام اس کار‌های مختلفی مانند ام آر آی مغز نخاع، آزمایش مایع نخاعی،  آزمایشات خونی، نوار چشم، نوار عصب چشمی و برخی بررسی‌ها که ممکن است به تشخیص پزشک ضروری باشد، انجام می‌شود؛ پزشکان تمام یافته حاصل از موارد مذکور را مانند پازل کنار هم می‌چینند تا تشخیص نهایی اتخاذ شود.

این متخصص مغز و اعصاب درباره روش‌های درمانی تصریح کرد: دربیماری‌های مختلف دارو‌ها و درمان‌های بسیار محدود هستند و تعداد آنها انگشت شمار است؛ خوشبختانه برای بیماری ام اس ۱۸ نوع دارو وجود دارد که با مکانیزم‌های مختلف بیماری ام اس را کنترل می‌کنند.

وی بیان کرد: نکته مهم در بیماران ام اس آن است که بیماری آنها روندی مشابه ندارد؛ هر بیمار ام اس علائمی منحصر به فرد خود را دارد بدین معنا که اگر فرد مبتلا به ام اس در اقوام درجه یک خود نیز مبتلا به ام اس داشته باشد، احتمال تفاوت علائم آن‌ها با یکدیگر بسیار زیاد است. روند بیماری ام اس در افراد مختلف ممکن است، متفاوت باشد؛ همچنین درمان‌های ام اس نیز مکانیزم‌های مختلفی دارد. دارو‌های مختلفی خصوصا در دودهه گذشته تولید شده است که با مکانیزم‌ها و عملکرد‌های مختلف می‌تواند کمک کننده کنترل پیشرفت بیماری باشد.

تلاش ایران برای خود کفایی در حوزه داروی ام اس

نبوی توضیح داد: بعضی از دارو‌های بیماران ام اس، وارداتی هستند و دیگر داروها با مدد پیشرفت‌های حاصل شده از تلاش متخصصان و محققان حوزه دارو به خودکفایی رسیده‌ایم.

وی ادامه داد: ممکن است هرسال یک داروی جدید در جهان برای درمان ام اس تولید و مجوز‌های سازمان غذا و دارو اروپایی و آمریکایی را بدست آورد، ما نیز تلاش می‌کنیم تا ان دارو را وارد کشور کنیم یا در تولید آن به خودکفایی برسیم و آن را تولید کنیم؛ در حال حاضر سه داروی جدید تولید شده است، ما در تلاش برای رایزینی وارادات آن هستیم، زیرا هرچقدر به جلو حرکت می‌کنیم دارو‌های تولید شده موثر‌تر خواهند بود.

ام اس ؛ بیماری مدرن قابل کنترل

نبوی با اشاره به مدرن بودن بیماری ام اس تاکید کرد: بیماری ام اس بیماری است که در کل عمر با فرد باقی خواهد ماند، مهم آن است که فرد، بیماری را بشناسد و با آن کنار بیاید  و با وضعیت پیش آمده نجنگد. با مشخصات، علائم و سیر بیماری خود آشنا شود و آگاهی کافی را بیابد تا بتواند بیماری را درمان و از تشدید آن جلوگیری کند و زندگی عادی داشته باشند.

وی بیان کرد: مهم‌ترین مسئله در درمان بیماری ام اس این است که بیماران به درمان خود پایبند باشند، با تغییر سبک زندگی خود، دوری از استرس، هیجانات شدید روحی، تغذیه سالم، ورزش و داشتن تحرک و دوری از سیگار و دیگر مخدر‌ها به درمان خود کمک کنند.