وقتی خواب حمله می‌کند

عصر ایران به نقل از "پریونشن" نوشت: حمله خواب یا نارکولپسی یک اختلال خواب مزمن است که با خواب آلودگی شدید در طول روز و حملات ناگهانی خواب تعریف می‌شود. افراد مبتلا به حمله خواب بدون در نظر گرفتن شرایط اغلب در بیدار ماندن برای مدتی طولانی با دشواری مواجه هستند. حمله خواب می‌تواند موجب اختلالات جدی در فعالیت‌های روزمره فرد شود.

در کنار خواب آلودگی شدید طی روز، برخی نشانه‌های کمتر مشهود حمله خواب نیز وجود دارند که از فردی به فرد دیگر متفاوت هستند. باید توجه داشته باشید که علائم حمله خواب می‌تواند بین بزرگسالان و کودکان متفاوت باشد و این اختلال در دو نوع وجود دارد:

حمله خواب نوع ۱ شایع‌تر است و با سطوح پایین یک ماده شیمیایی در مغز به نام هیپوکرتین که به تنظیم چرخه‌های خواب و بیداری در انسان کمک می‌کند، مرتبط است. همچنین، بیماران مبتلا به حمله خواب نوع ۱ ضعف ناگهانی یا از دست دادن تون ماهیچه‌ای که به نام کاتاپلکسی یا تن‌انداختگی شناخته می‌شود را تجربه می‌کنند. بیماران مبتلا به حمله خواب نوع ۲ دارای سطوح عادی از هیپوکرتین هستند و معمولاً کاتاپلکسی را تجربه نمی‌کنند.

در ادامه با هفت نشانه ظریف حمله خواب بیشتر آشنا می شویم.

ضعف یا از دست دادن ماهیچه

کاتاپلکسی نه تنها کل بدن یک بیمار مبتلا به حمله خواب را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بلکه می‌تواند موجب ضعف یا از دست دادن ماهیچه در بخش‌هایی مشخص از بدن شود. به عنوان مثال، برخی بیماران مبتلا به حمله خواب مشکلاتی در صحبت کردن دارند. کاتاپلکسی می‌تواند موجب تکان سر، یا ضعف در دست‌ها شود و این ضعف به اندازه‌ای است که فرد توانایی نگه داشتن چیزی را ندارد.

برخی بیماران مبتلا به حمله خواب این موارد ضعف ماهیچه‌ای را تنها چند بار در سال تجربه می‌کنند، در شرایطی که دیگران علائم را با تکرر بیشتر تجربه می‌کنند.

ذهن مه‌آلود

اگر در تمرکز یا حافظه خود با مشکلاتی مواجه هستید یا احساس می‌کنید قابلیت تفکر شفاف را از دست داده‌اید، این موارد می‌توانند از علائم مرتبط با حمله خواب باشند. در شرایطی که هر یک از این علائم مختص به حمله خواب نیستند، به این معنی که شرایط دیگر نیز می‌توانند موجب آنها بشوند یا تنها با کمبود خواب موجه باشید، اما اغلب زندگی روزانه را برای بیماران مبتلا به حمله خواب دشوار و چالش برانگیز می‌کنند.

حرکات کنترل نشده بدن و صورت

در بزرگسالان، حمله خواب با ضعف ناگهانی یا از دست دادن تون ماهیچه‌ای - اغلب در واکنش به خنده یا احساسات قوی - مرتبط است. اساساً، بدن فرد شل شده یا قدرت خود را از دست می‌دهد. اما در کودکان، حمله خواب به جای از دست دادن تون ماهیچه‌ای می‌تواند موجب برخی الگوهای حرکتی فعال شود. بالا رفتن ابرو، شکلک درآوردن، حرکات عجیب دهان و زبان، و پیچ و تاب دادن بدن، به ویژه زمانی که کودک احساسی قوی را تجربه می‌کند، همگی از علائم حمله خواب هستند.

فلج خواب

آیا برای شما پیش آمده که نزدیک به خواب رفتن یا در آستانه بیدار شدن از خواب برای چند ثانیه احساس کنید که نمی‌توانید بدن خود را تکان دهید؟ این شرایط به نام فلج خواب شناخته می‌شود و افراد بسیاری که به یک اختلال خواب مبتلا نیستند نیز گاهی اوقات آن را تجربه می‌کنند. فلج خواب نشانه‌ای از حمله خواب نیز محسوب می‌شود. برخی افراد مبتلا به حمله خواب، این نوع فلج را همواره تجربه می‌کنند.

خواب دیدن بلافاصله پس از به خواب رفتن

خواب همراه با حرکت سریع چشم (REM) مرحله‌ای عادی از یک چرخه خواب سالم محسوب می‌شود و همچنین در این مرحله بیشتر خواب می‌بینید. به طور معمول، خواب رم ۹۰ دقیقه پس از به خواب رفتن آغاز می‌شود و در طول شب تکرار می‌شود. اما بسیاری از بیماران مبتلا به حمله خواب ورود به این مرحله را بسیار سریع - طی ۱۵ دقیقه پس از به خواب رفتن - تجربه می‌کنند. اگر طی مدت کوتاهی پس از به خواب رفتن کارخانه رویاسازی مغز شما وارد عمل شده و از این مساله آگاه هستید زیرا اغلب پس از مدت کوتاهی از به خواب رفتن به واسطه یک رؤیا بیدار می‌شوید، این می‌تواند نشانه‌ای ظریف از ابتلاء به حمله خواب باشد.

ناتوانی در به خواب رفتن هنگام شب

در شرایطی که حمله خواب به طور معمول با خواب آلودگی طی روز مرتبط است، این شرایط می‌تواند موجب بروز مشکلاتی در خواب شبانه نیز شود. بسیاری از بیماران مبتلا به این شرایط خواب تکه تکه را تجربه می‌کنند، به این معنی که طی شب نمی‌توانند به راحتی به خواب بروند یا خواب باقی بمانند. برخی بیماران مبتلا به حمله خواب چندین بار در طول شب از خواب بیدار می‌شوند و به گفته کارشناسان این شرایط به واسطه اختلالات مغزی خواب-بیداری مشابه با آنچه موجب احساس خواب آلودگی شدید طی روز می‌شود، رخ می‌دهد.

کابوس‌های واضح و ترسناک

از آنجایی که حمله خواب می‌تواند مرزهای بین خواب و بیداری را کمرنگ کند، برخی بیماران رویاهایی واضح و ترسناک را تجربه می‌کنند. برای برخی بیماران، رویاها می‌توانند پیش از این که کاملاً به خواب بروند، آغاز شوند. به عنوان نمونه می‌توان به دیدن یا احساس حضور فردی بیگانه در اتاق خواب در شرایطی که فرد همچنان تا حدی بیدار است، اشاره کرد.