کم خونی، بیماری شایع در کودکان / مصرف قطره آهن را جدی بگیرید

فاطمه ملک عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و فوق تخصص بیماری‌های خون و سرطان کودکان در گفت‌وگو با خبرنگار، درباره کم‌خونی (آنِمی) کودکان اظهار کرد: یکی از شایع‌ترین کم‌خونی‌هایی که در کودکان ایرانی وجود دارد، آنمی ناشی از فقر آهن است که به سادگی می‌توان از بروز آن جلوگیری کرد، اما به علت اینکه برخی کودکان قطره آهن را نمی‌خورند، والدین هم از دادن قطره آهن به آنها خودداری می‌کنند.

وی بیان کرد: طبق برنامه کشوری کودکان باید از ۶ ماهگی یا برخی موارد زودتر قطره آهن را مصرف کنند و تا ۲ سالگی استفاده از آن را ادامه دهند، میزان مصرف قطره آهن، روزانه ۲۵ قطره است که البته بسته به شدت کم‌خونی، شرایط کودک و نظر پزشک می‌توان مقدار آن را افزایش داد.

کم‌خونی چه پیامد‌های منفی برای کودکان دارد؟

 این فوق تخصص بیماری‌های خون و سرطان کودکان افزود: کم‌خونی بر عملکرد هوشی و مغزی، وزن و خلق‌وخوی کودکان اثری نامطلوب می‌گذارد، از علائم کم‌خونی در کودکان می‌توان به خستگی زودرس و شدید، بی‌حوصلگی، بی‌اشتهایی و در برخی موارد پرخاشگری اشاره کرد.

انواع کم‌خونی کودکان

ملک تأکید کرد: کم خونی ناشی از فقر آهن و کمبود برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند ویتامین E، فولیک اسید و ویتامین B۱۲ از جمله کم‌خونی‌های موجود در کودکان است که البته کم‌خونی ناشی از کمبود فولیک اسید و ویتامین B۱۲ به ندرت در کودکان به وجود می‌آید، ولی اگر ایجاد شود همراه با علائم شدید است.

وی تصریح کرد: از دیگر کم خونی‌های موجود در بین کودکان می‌توان به کم‌خونی بر اثر ابتلا به عفونت‌های طولانی مدت یا بیماری‌های مزمن، کم‌خونی ارثی بر اثر فعالیت کم مغز استخوان، کم‌خونی اکتسابی و کم‌خونی ناشی از کمبود آنزیم گلوکز ۶ فسفات دهیدروژناز (G۶PD) اشاره کرد که به کم‌خونی ناشی از کمبود آنزیم (G۶PD) در اصطلاح فاویسم یا بیماری باقالی گفته می‌شود که می‌تواند بسیار خطرناک باشد، کم‌خونی ارثی بر اثر فعالیت کم مغز استخوان در کودکان کمتر شایع است.

این فوق تخصص بیماری‌های خون و سرطان کودکان درباره فاویسم گفت: بیماری باقالی بر اثر مصرف برخی آنتی بیوتیک‌ها، ابتلا به عفونت‌های مختلف مانند اسهال و مصرف باقالی یا استشمام بوی آن در کودکان ایجاد می‌شود که از جمله علائم آن می‌توان به بی‌حالی شدید و تغییر رنگ ادرار اشاره کرد، مبتلایان به فاویسم ممکن است با قرار گرفتن  در معرض عوامل تحریک‌ کننده این بیماری حتی تا یکی ۲ بار به حمله دچار نشوند، اما در مواجهه بعدی این احتمال وجود دارد که حمله در آنها بروز پیدا کند، خوشبختانه در برنامه کشوری غربالگری بیماری باقالی وجود دارد، بنابراین این عارضه کمتر ناشناخته است.

ملک درباره درمان‌های کودکانی که به حمله فاویسم دچار شده‌اند، اظهار کرد: این کودکان باید به متخصص خون و سرطان کودکان مراجعه کنند تا بسته به نظر پزشک در برخی موارد خون به آنها تزریق شود، پزشک همچنین هشدار‌های لازم را به والدین آنها درباره مصرف آنتی بیوتیک‌ها می‌دهد.

وی بیان کرد: کم‌خونی در برخی موارد نادر می‌تواند نشان دهنده ابتلا به بیماری‌های دیگر یا عوارض بدخیم باشد، البته اگر کودک به بیماری‌های بدخیم مبتلا باشد، اغلب علاوه بر کم خونی علائمی دیگر هم در او دیده می‌شود.

 این فوق تخصص بیماری‌های خون و سرطان کودکان افزود: تالاسمی مینور نشان دهنده بیماری خاص نیست بنابراین مبتلایان به تالاسمی مینور به درمان خاص و مصرف مداوم دارو نیاز ندارند، این افراد تنها باید به شکل دوره‌ای با نظر پزشک فولیک اسید را مصرف کنند.

ملک یادآوری کرد: اگر فردی مبتلا به تالاسمی مینور باشد نباید با شخصی دیگر که او هم دچار تالاسمی مینور است، ازدواج کند، زیرا این احتمال وجود دارد که فرزند آنها به تالاسمی ماژور مبتلا شود، بنابراین مبتلایان به تالاسمی مینور باید بررسی‌های ژنتیکی و هماتولوژی را هنگام ازدواج انجام دهند، کودکان دچار تالاسمی مینور باید تا ۲ سالگی قطره آهن را دریافت کنند، زیرا برخی از این کودکان علاوه بر ابتلا به این عارضه به کم خونی ناشی از فقر آهن هم مبتلا هستند.