تب در کودکان؛ چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

تب طبق نظر بیشتر پزشکان به دمای ۳۸ درجه سانتی‌گراد (۱۰۰.۴ درجه فارنهایت) و بالاتر گفته می‌شود و یکی از راه‌های مقابله‌ی بدن با عفونت است.

چه اتفاقی می‌افتد که کودک شما دچار تب می‌شود؟

کودک شما برای مقابله با میکروب‌ها تب می‌کند. در واقع سیستم ایمنی کودکتان بدون اینکه به کودک آسیب برساند، باعث افزایش دمای بدن می‌شود تا به او کمک کند از شر میکروب‌ها خلاص شود.

تب اغلب اوقات باعث می‌شود کودک شما احساس گرما و گرگرفتگی کند. همچنین می‌تواند باعث سردرد یا بدن درد، تعریق یا لرز شود. برخی از بچه‌ها نیز با تب سردرد می‌گیرند و اغلب آن‌ها اشتهایشان را از دست می‌دهند. بعضی از بچه‌ها هم معمولاً فقط احساس خواب‌آلودگی دارند. بسیاری از بچه‌ها وقتی تب دارند بداخلاق و بهانه‌گیر می‌شوند و با پایین آمدن تب حالشان خوب می‌شود.

با افزایش تب ممکن است متوجه شوید میزان ضربان قلب و تنفس کودکتان افزایش یافته است، چیزی شبیه به حالتی که هنگام دویدن دارد؛ این اتفاق در هنگام وقوع تب طبیعی است.

چه شرایطی می‌تواند باعث تب شود؟

تب در کودکان شایع است. بیشتر تب‌ها در کودکان ناشی از ویروس‌هاست؛ مانند ویروس‌های سرماخوردگی، ویروس‌های مسبب عفونت‌های ناحیه‌ی فوقانی دستگاه تنفسی و بیماری‌های عفونی شایع در دوران کودکی مانند آبله مرغان و... تعداد بسیار کمتری از آن‌ها در اثر عفونت‌های باکتریایی است؛ مانند عفونت گوش، عفونت‌های ادراری، گلودرد چرکی یا ذات‌الریه. علل دیگر تب که نسبتاً نادر است، شامل واکنش‌های آلرژیک به داروها یا واکسن‌ها، التهاب مزمن مفاصل، برخی تومورها و بیماری‌های دستگاه گوارش است.

تب طول کشیده، به معنای تب بیش از یک هفته یا تب‌های مکرر است که می‌تواند نشانه‌ی یک بیماری زمینه‌ای مزمن باشد، در این صورت مهم است که فرزندتان را نزد پزشک ببرید تا معاینه‌اش کند.

چه موقع باید تب را درمان کرد؟

تب در صورت ایجاد ناراحتی برای کودک باید درمان شود؛ درمان تب می‌تواند دردهای ناشی از آن را تسکین دهد، به کودک شما اجازه دهد راحت‌تر بخوابد و به خوبی آب بنوشد تا از کم‌آبی بدن جلوگیری کند. اگر فرزند شما در حال حاضر تب دارد و به راحتی خوابیده و در هنگام بیدار بودن هم راحت است و مشکل خاصی ندارد، نیازی به درمان تب نیست. در واقع درمان تب کودکتان به بدن او کمک نمی‌کند تا سریع‌تر از عفونت خلاص شود، بلکه فقط می‌تواند ناراحتی‌های ناشی از تب را تسکین دهد.

برای کاهش تب فرزندم چه کاری می‌توانم انجام دهم؟

اگر تب، کودکتان را ناآرام کرده، می‌توانید یک داروی ضد تب مانند استامینوفن یا ایبوپروفن به او بدهید. به فرزندتان آسپیرین ندهید، زیرا به یک بیماری جدی و بالقوه کشنده، به نام سندرم ری مرتبط است.

راه‌های دیگری که می‌توانید برای کمک به کودک تب‌دارتان انجام دهید تا احساس راحتی بیشتری داشته باشد عبارت‌اند از:

- لباس سبکی به او بپوشانید: پوشاندن لباس اضافی باعث به دام انداختن گرمای بدن و در نتیجه بالا رفتن دمای بدن می‌شود. با این حال، اگر کودک شما احساس سرما می‌کند، روی او یک پتوی اضافی بیندازید. هدف احساس راحتی است، نه پایین آوردن تب.

- کودک خود را به نوشیدن مایعات فراوان، مانند آب میوه رقیق شده، چای کم رنگ، بستنی یخی و... تشویق کنید.

- اگر برای کودکتان آرامش‌بخش است او را به حمام با آب ولرم ببرید. اجازه ندهید کودکتان زیر آب سرد برود و بلرزد؛ زیرا این کارمی تواند درجه حرارت بدنش را بالا ببرد. هرگز کودکتان را در حمام بی مراقب نگذارید.

- یک دستمال مرطوب روی قسمت‌هایی از بدن که رگ‌های خونی نزدیک به سطح پوست دارند مانند پیشانی، مچ دست و کشاله ران قرار دهید.

چه موقع باید فرزندم را نزد پزشک ببرم؟

اگر فرزند شما کمتر از ۳ ماه سن دارد و دمای بدنش از ۳۸ درجه سانتی‌گراد (۱۰۰.۴ درجه فارنهایت) بیشتر است، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

اما اگر فرزند شما بیشتر از ۳ ماه سن دارد، در صورتی به پزشک مراجعه کنید که:

. به صورت غیرقابل تحملی گریه می‌کند.

. به سختی بیدار می‌شود.

. در مکانی بسیار داغ مانند داخل یک ماشین داغ قرار داشته است.

. تشنج می‌کند.

. علائم دیگری مانند سردرد شدید، سفتی گردن و یا بثورات غیر قابل توضیح دارد.

. استروئید مصرف می‌کند یا یک مشکل مربوط به سیستم ایمنی بدن مانند سرطان دارد.

. بسیار بدحال به نظر می‌رسد.

. استفراغ یا اسهال شدید دارد.

. واکسیناسیون او به طور مرتب انجام نشده است.

در صورت وجود هر یک از شرایط زیر نیز با پزشک تماس بگیرید:

- فرزندتان ۲ ساله یا کوچک‌تر است و تب او بیش از ۲۴-۴۸ ساعت است که ادامه دارد.

- فرزندتان از ۲ سال بزرگ‌تر است و بیش از سه تا چهار ساعت تب داشته است.

- به نظر می‌رسد که کودکتان هنگام پایین آمدن تب یا هنوز بیمار است و یا بدتر می‌شود.

- نگرانی یا سؤال دیگری دارید.

در مورد کودکانی که به همراه تب تشنج می‌کنند چه باید کرد؟

حدود ۳٪ از کودکان بین ۶ ماه تا ۵ سال ممکن است در اثر تب دچار تشنج شوند که به آن تب تشنجی می‌گویند. اگر یکی از اعضای خانواده‌ی کودک دچار تب تشنجی شده باشند، کودک با احتمال بیشتری با آن روبرو خواهد شد. تشنج شامل لرزش کل بدن است و به طور معمول کمتر از دو دقیقه طول می‌کشد. اگر فرزند شما تب تشنجی دارد، او را روی زمین قرار دهید تا در صورت تشنج نیفتد و در حالتی باشد که راه‌های هوایی‌اش کاملاً باز باشد. اگر او را در بغلتان نگه دارید و گردنش خم شده باشد، ممکن است در تنفس دچار مشکل شود. اگر فرزند شما تشنج کرد با پزشکش تماس بگیرید یا او را به بیمارستان برسانید. تشنج ناشی از تب به طور معمول آسیبی به کودکان وارد نمی‌کند و به این معنا نیست که کودک شما صرع دارد.