اغلب تست های اینترنتی روانشناسی کوچه بازاری اند!

درست در همین نقطه است که ناگهان با توصیه‌های خوش آب و رنگی مواجه می‌شویم که حتی از صحت و سقمشان هم اطمینان نداریم، آنوقت است که این سوال در ذهن ایجاد می‌شود که مشاوره و خدمات روانشناسی را چگونه و توسط چه کسی دریافت کنیم؟ چه بسا مشاوره های غلط و درمان های نابجای برخی "روانشناس نماها" که با فریب افراد حال فرد را رو به وخامت می‌برند تا بهبودی!

به گزارش فرتاک نیوز،این روزها با رونق گرفتن فضای مجازی، در کنار خدمات حضوری روانشناسی و مشاوره، برخی افراد و گروه ها نیز ادعای انجام تست های اینترنتی روانشناسی و جلسات غیر حضوری و آنلاین را در این حوزه دارند که تعدادشان کم هم نیست اما در خصوص اینکه این فعالیت ها چقدر استاندارد و مطابق با اصول علمی است نمی‌توان نظر قطعی داد.

در همین راستا، خبرنگار بهداشت نیوز برای روشن شدن این بحث که مردم چگونه به تست های اینترنتی مشاوره و روانشناسی اعتماد کنند و اصولا تشخیص صلاحیت افرادی که اینگونه خدمات را ارائه می دهند به چه صورت است، با دو تن از صاحبنظران و متخصصان با سابقه ی حوزه روانشناسی به گفتگو پرداخته است که مشروح آن را در زیر می خوانید؛

از کجا بفهمیم سایت های روانشناسی و مشاوره قانونی هستند؟

دکتر محمد ابراهیم مداحی، طراح و بنیانگذار سازمان نظام روانشناسی کشور با تأکید بر اینکه بسیاری از صفحات مشاوره اینترنتی جعلی هستند و اصالت ندارند، گفت: برای اینکه مردم از ماهیت این سایت ها و صفحات مجازی مطلع شوند، بهترین راه این است که نام مرکز و آن سایت مجازی را در سایت سازمان نظام روانشناسی استعلام و ببینند نام این سایت خاص ثبت شده یا نه، اگر نبود نشانه ی غیر رسمی و غیرقانونی  بودن فعالیت آن هاست.

او افزود: همچنین برخورد جدی با صفحات مجازی غیر رسمی روانشناسی و مشاوره باید توسط سازمان نظام روانشناسی، پلیس فتا و دستگاه های نظارتی صورت گیرد و آن ها باید این مسأله را مدیریت کنند اما هنوز در این باره ضعف های وجود دارد.

اغلب تست های اینترنتی روانشناسی کوچه بازاری اند!

وی خاطرنشان کرد: تعداد سایت های خدمات مشاوره و روانشناسی معتبر  که به مردم ارائه می دهند  انگشت شمارند و اصلا در خصوص اینکه می توان کار روانشناسی و روان درمانی را به صورت مجازی انجام داد یا نه، موافقین و مخالفین زیادی وجود دارد.

مداحی با بیان ایکه تست های استاندارد هم که در شرایط استاندارد اجرا می شود به عنوان کمک تشخیص در نظر گرفته می شود نه اصل تشخیص، گفت: اغلب تست های روانشناسی که در صفحات مجازی درج می شود غیرعلمی، کوچه بازاری و از جهت ساختاری مشکل دارند و در واقع نمی توانیم امضای علمی زیر آن ها بزنیم!

جلسات حضوری مشاوره و ورانشناسی در اولویت هستند

همچنین عضو شورای مرکزی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور  اظهار داشت: در کل تست ها و جلسات مجازی روانشناسی هیچ گاه جای جلسات حضوری را نخواهند گرفت زیرا معاینه روانی "فیس تو فیس" و حضوری است و در حالت مجازی این اتفاق نمی افتد.

او ادامه داد: از طرفی از کجا باید بفهمیم که فردی که به طور مجازی به من مشاوره می دهد واقعا روانشناس یا مشاوره است و این صفحه ای که هر آن امکان دارد بسته شود در برابر یک ساختمان فیزیکی و خدمات حضوری اصلا قابل مقایسه و قابل اعتماد نیست.

کرونا و لزوم توجه بیشتر به مشاوره های مجازی !

محمد ابراهیم مداحی گفت: تعداد صفحات اینترنتی مشاوره و روانسناسی که به طور فیزیکی و غیرحضوری خدمات ارائه می دهند خیلی کم و انگشت شمار است.  بهترین شرایط برای صفحات مشاوره اینترنتی این است که مکانی فیزیکی و خارجی برای فعالیت داشته و در کنارش صفحه مجازی هم داشته باشند و آدرس خود را در صفحه خود بیاورند که اگر به مردم ظلمی شد بتوانند پیگیری کنند.

تست ها و جلسات مجازی روانشناسی هیچ گاه جای جلسات حضوری را نخواهند گرفت زیرا معاینه روانی "فیس تو فیس" و حضوری است.

وی در آخر گفت: با توجه به شرایط خاص امروز مانند شیوع بیماری کرونا، باید برای مشاوره های مجازی آیین نامه و دستورالعمل و حتی کارگاه های مهارت افزایی تنظیم و در نظر گرفته شود که حداقل این اتفاق به نحو احسن صورت گیرد و جلوی برخی آسیب ها گرفته شود.

نام روانشناس و مشاور مجازی را چگونه استعلام کنیم؟

دکتر امین رفیعی پور سرپرست معاونت آموزشی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور هم در اینباره به بهداشت نیوز گفت: با توجه به نیاز مبرم جامعه به خدمات روانشناسی و مشاوره، برخی افراد که ممکن است اصلا روانشناس و مشاور هم نباشند یا حتی در صورت روانشناس و مشاور بودن، دوره های تکمیلی و کارورزی را نگذارنده و فاقد پروانه فعالیت باشند، در فضای مجازی شروع به فعالیت می کنند. این مسأله هم برای خود این افراد هم برای جامعه آسیب زاست و باعث سردرگمی خواهد شد.

او بیان کرد: توصیه می کنیم افراد به کسانی برای مشاوره و روانشناس مراجعه کنند که از سازمان نظام روانشناسی و مشاوره مجوز و پروانه فعالیت داشته باشند و از طریق سایت نظام روانشناسی وجود این آقا یا خانم روانشناس را استعلام کنند و دقت کنند که این افراد در سایت خود آدرس و مشخصات خود را دقیق اعلام کرده باشند.

برخی از مشاوران و روانشناسان اینترنتی مبالغ بالایی دریافت می کنند

وی در خصوص تست های اینترنتی هم عنوان کرد: این تست ها خیلی دقیق نیستند و می توانند مقطعی فرد را کمک کنند. جدای از تست، تفسیر تست مهم است. مثلا یک روانسنج می تواند تست ها را بروز، استاندارد سازی  و تفسیر کند. پس تست زدن یک پیش نیاز است و باید توسط یک متخصص تفسیر شود.

او در ادامه گفت: متأسفانه طبق گزارشات و شنیده ها برخی از این مشاوران اینترنتی غیر رسمی، مبالغ بالایی را حتی خارج از تعرفه های سازمان از مردم دریافت می کنند، از طرفی تعداد آن ها هم کم نیست.

رفیعی پور تأکید کرد: جلوگیری از فعالیت این گونه صفحات غیر رسمی مشاوره نیاز به همکاری گروهی و جدی نهادهایی چون قوه قضائیه، نیروی انتظامی و پلیس فتا و سازمان نظام روانشناسی دارد .

جدای از تست، تفسیر تست مهم است، پس تست زدن یک پیش نیاز است و باید توسط یک متخصص تفسیر شود.

با توجه به شرایط کرونا، بهترین شیوه ارائه خدمات مشاوره چیست؟

در ضمن این پزشک و متخصص روانشناسی سلامت با اشاره به اینکه نتایج خدمات حضوری مشاوره و روانشناسی، قطعا بهتر از خدمات آنلاین و تلفنی و مجازی است، گفت: با وجود شرایط کرونا در جامعه، چون حجم مراجعین به روانشناسان زیاد نیست و یک روند مشاوره یک ساعت طول می کشد، بهتر این است که افراد با رعایت پروتکل های بهداشتی مراجعه حضوری داشته باشند.

او اضافه کرد: در ضمن می توان با توجه به شرایط کرونا، خدمات روانشناسی حضوری- مجازی را جایگزین خدمات حضوری کرد و در آخر اگر شرایط مراجعه حضوری و نیمه حضوری هم نبود، مردم می توانند خدمات مشاوره مجازی را از افراد دارای صلاحیت علمی و حرفه ای دریافت کنند.

سرپرست معاونت آموزشی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور به بهداشت نیوز گفت: ما حدود 600 مرکز روانشناسی و مشاوره و تقریبا 6 هزار روانشناس و مشاور دارای پروانه فعالیت در سراسر ایران داریم که می توانند فعالیت خود را تبلیغ و کار کنند. همچنین ما تا به حال به هیچ مرکزی برای مشاوره و خدمات مجازی و آنلاین مجوز نداده ایم. اما همان افرادی که به طور رسمی و دارای مجوز مشغول به کار هستند می توانند خدمات اینترنتی هم ارائه دهند.

بر اساس اظهارات مطرح شده به نظر می‌رسد نباید از نقش پلیس فتا در زمینه رصد و برخورد با این افراد متخلف غافل شد، نهادی که می‌تواند با بررسی این فضای پیچیده، این افراد متخلف را شناسایی و بساط این شیادان را جمع کند.