دز یاد آور واکسن کرونا برای همه در ۱۴۰۱ تزریق می شود؟

محسن زهرایی_ رییس اداره بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت در نشست خبری با خبرنگاران، گفت: فرض کنید ۲۵۰ سال پیش وقتی آبله، طاعون یا وبا می‌آمد، کاری نمیتوانستند انجام دهند. ‌ولی این بیماری‌ها نسل بشر را منقرض نکرد بلکه آنقدر افراد مبتلا شدند که دیگر بیماری به شکل بومی در می‌آمد. در مورد کرونا هم این اتفاق می‌تواند بیفتد و اگر کاری نکنیم همان اتفاق می‌افتد اما با دسترسی به واکسن یک ابزار برای جلوگیری از شرایط سخت داریم.

وی گفت: ما باید تعداد افراد آسیب دیده را کاهش دهیم. واکسیناسیون در سالمندان که مرگ و میر بیشتری داشتند و سیستم ایمنی ضعیف تری هم داشتند، موثر واقع شد؛ البته از ابتدا عنوان نشد هرکسی که واکسن بزند مرگ و میرش صفر می‌شود. اگر واکسیناسیون انجام نمی‌شد شرایط سخت‌تر بود و مجموعا نشان می‌دهد واکسن در سلامت جامعه موثر است. بحث چرخش ویروس با افزایش واکسیناسیون تغییر کرده است و اگر واکسیناسیون انجام نمی‌شد روند بیماری افزایش می‌یافت.

او گفت: واکسن سهم و حق مردم است و اگر تزریق نکنند از سهم خود گذشتند. باید اثرگذاری تزریق واکسن را به مردم نشان دهیم. هنوز ۱۵ درصد افراد را باید تشویق کنیم برای واکسن بیایند و باید همه مردم جامعه را پوشش دهیم. ممکن است برخی بگویند تنها راه مقابله با بیماری واکسن نیست، درست است اگر خود را در خانه قرنطینه کامل کنند مبتلا نمی‌شوند اما آیا این کار میسر است؟ نمی‌شود جامعه را تعطیل کرد و واکسیناسیون انجام نداد.

وی افزود: تقریبا ۸۵ درصد مردم واکسن زدند و ۱۵ درصد واکسن نزدند اما در حال پیشرفت هستیم و اگر موج دیگری، بیاید مابقی به سرعت مراجعه می‌کنند. وزن موافقان و مخالفان را درنظر بگیریم. اینکه بگوییم موافقان تزریق واکسن که ۹۵ درصد هستند را یک سو و مخالفان ۵ درصدی را یک سو قرار دهیم و مناظره شکل گیرد، هویت بخشی به مخالفان واکسن است که سبب گمراهی بیننده و شنونده می‌شود.

او در پاسخ به سوالی، درباره میزان واکسنی که تاکنون در اختیار وزارت بهداشت قرار گرفته است، گفت: برنامه ریزی وزارت بهداشت برای واکسیناسیون جمعیت هدف یعنی ۱۰۰ درصد گروه هدف است که فعلا بالای ۱۲ سال است. بر این مبنا میزان واکسن مورد نیاز تا پایان سال تامین شده  است. تا امروز سینوفارم ۱۳۱ میلیون دز، اسپوتنیک ۴ میلیون دز، واکسن کووکسین بهارات یک میلیون و ۱۲۵ هزار دز، آسترازنکا ۱۲ میلیون دز، برکت ۱۱.۵ میلیون دز و پاستوکووک یک میلیون و ۷۰۰ هزار دز و پاستوکووک پلاس ۲۰۰ هزار دز دریافت کردیم. واکسن اسپایکوژن هم در دو محموله نزدیک ۶ میلیون واحد مصرف دریافت کردیم. از واکسن فخراوَک و کووپارس هنوز چیزی تحویل ندادند.

او در پاسخ به سوال دیگری درباره سرنوشت سایر واکسن‌های تولید داخل که در حال ورود به مراحل کارآزمایی بالینی هستند، اظهار کرد:  تولید داخلی نقطه قوتی است ولی اگر قرار باشد همه چیز به این امر گره بخورد با توجه به زمان بر بودن مسئله ممکن است خیلی زمان از دست دهیم‌. جمع واکسن‌های داخلی که تاکنون به ما تحویل شده است حدود ۱۷ میلیون دز است که کفاف نیاز ما را نمی‌داد و نیاز به واردات داشتیم. برای ادامه کار، واکسن داخلی استفاده می‌شود ولی نمیتوانستیم صبر کنیم. واکسن‌هایی که هنوز به کارآزمایی بالینی نرسیدند سرمایه تولید کنندگان است و اگر خط تولید را برای بلندمدت در نظر بگیرند سوددهی خواهد داشت.

وی درباره تزریق دز یادآور نیز گفت: برای کارکنان نظام سلامت، کارکنان مراکز نگهداری معلولین جسمی و ذهنی، جانبازان بالای ۵۰ درصد و... باید بعد از ۶ ماه از تزریق دز دوم واکسن یادآور دریافت کنند همچنین کسانی که واکسن‌های غیر فعال مثل سینوفارم، برکت و بهارات دریافت کردند نوبت سوم را پس از ۴ ماه تزریق کنند. بر مبنای این نیاز در مجموع نزدیک ۱۶۷ میلیون دز تامین شده که پاسخگوی نیاز برآورد شده فعلی ما است. برای ۱۴۰۱ هم احتمالا نیاز باشد همه مردم را یک نوبت دز یادآور تزریق کنیم‌که با ظرفیت تولید داخل پیش بینی میکنیم نیازی به واردات نباشد.

زهرایی در پاسخ به سوالی درباره آمبولی یا سکته پس از دریافت واکسن نیز گفت: درمورد آمبولی ریه یا سکته مغزی پس از دریافت واکسن باید دید با چه شرایطی مواجه هستیم.  در ۲۰ درصد مبتلایان کرونا حوادث تروما آمبولی گزارش شده است. مقایسه این افراد با بروز حوادث آمبولی در افرادی که واکسن آدنوویروسی تزریق کردند می‌بینیم که در گروه سنی بالای ۵۰ سال این عوارض یک نفر در ۱۰۰ هزارنفر و در گروه سنی پایین تر یک نفر در هر ۵۰ هزارنفر است. عارضه صفر نیست بلکه در مقام مقایسه باید دید در صورت واکسن نزدن چه عوارضی داریم که با تزریق واکسن میتوان جلوی آن را گرفت.

وی گفت: واکسن به دلیل تحریک سیستم ایمنی تا ۷۲ ساعت اول می‌تواند عوارض جزئی داشته باشد اما اگر فردی ۴ یا ۵ روز بعد دچار سر درد یا ورم و درد پا شد باید به مراکز درمانی مراجعه کند. زیرا اصلا ممکن است در دوره نهفتگی بیماری بوده باشند و کرونا گرفته باشند. خوشبختانه در مطالعات بین‌المللی هم مشخص شده است اکثر افرادی که به دنبال تزریق واکسن دچار آمبولی می‌شوند قابل درمان هستند.

زهرایی درباره احتمال همه گیری آنفلوانزا نیز گفت: با رعایت‌هایی که برای کرونا انجام می‌شود احتمال بروز همه گیری آنفلوآنزایی ضعیف است زیرا خود را محافظت می‌کنیم. گروه‌های پرخطر باید واکسن آنفلوآنزا دریافت کنند.

او تاکید کرد: اگر فردی علائم بالینی بیماری داشت صبر کند و با بهبود علائم برای دریافت واکسن کرونا اقدام کند.  بهترین زمان برای واکسن زدن الان است که خیز و پیک بیماری کاهش یافته است. فرصت و زمان برای تزریق واکسن مهم است چون الان بهترین زمان است زیرا نیرو و مراکز بسیج شدند.

وی افزود: کسانی که واکسن غیرفعال سینوفارم زدند برای دز یادآور میتوانند همان واکسن را بزنند و یا آسترازنکا یا پاستوکووک پلاس تزریق کنند. کسانی هم که واکسن آدنو ویروسی زدند نوبت یادآورشان میتواند آسترازنکا یا پاستوکووک پلاس باشد. البته اگر واکسن‌های پروتئین نوترکیب ایرانی دیگرمان تایید شود شاید بتوانند درمورد دز یادآور استفاده شوند. واکسن‌های داخلی هنوز مجوز برای دریافت خانم‌های باردار را ندارند.