شناسایی ترکیب دارویی جدید برای مقابله با کرونا

براساس مطالعه جدیدی که توسط محققان دانشکده پزشکی "پرلمن" در دانشگاه پنسیلوانیا و دانشکده پزشکی دانشگاه مریلند انجام شده است، ترکیب داروی "برکنیار"(Brequinar) با رمدسیور یا مولنوپیراویر که هر دو مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا هستند می‌تواند باعث مهار ویروس سارس-کوو-۲ در سلول‌های تنفسی انسان و موش شود.

این یافته‌ها این هفته در مجله‌ی "نیچر" منتشر شده است و نشان می‌دهد که زمانی که این داروها به صورت ترکیبی استفاده می‌شوند عملکرد قوی‌تر نسبت به زمانی که به طور مجزا استفاده می‌شوند، دارند.

به گفته‌ی "سارا چری"(Sara Cherry) استاد پاتولوژی و پزشکی آزمایشگاهی که این تحقیقات را به همراه "دیوید شولتز"(David Schultz) رهبری کرده است،  اگرچه هنوز این موضوع در کارآزمایی‌های بالینی آزمایش نشده است اما ترکیب داروهای شناخته شده در مطالعه آن‌ها می‌تواند به طور بالقوه برای درمان کووید-۱۹ بسیار امیدوار کننده باشد.

او افزود: شناسایی ترکیب‌هایی از داروهای ضدویروسی اهمیت زیادی دارد نه تنها به این دلیل که می‌تواند قدرت داروها را در برابر ویروس کرونا افزایش دهد بلکه به این دلیل که ترکیب داروها خطر مقاومت دارویی را کاهش می‌دهد.

سارس-کوو-۲ عامل بیماری کووید-۱۹ است که تاکنون ۳۸۲ میلیون نفر در سراسر جهان را آلوده کرده و باعث فوت پنج میلیون نفر شده است به همین دلیل نیاز فوری به یافتن درمانی برای کووید-۱۹ وجود دارد که با ظهور گونه‌های جدید واکسن گریز نیاز به آن بیشتر نیز می‌شود.

در پاسخ به این تقاضا، چری و گروهی از همکارانش با استفاده از عفونت فعال سارس-کوو-۲ در سلول‌های تنفسی انسان به بررسی ۱۸ هزار دارو پرداختند.

آن‌ها ۱۲۲ دارو را که فعالیت ضدویروسی در برابر کروناویروس داشتند، شناسایی کردند. در میان این موارد، ۱۶ آنالوگ نوکلئوزیدی نیز وجود دارد که بزرگ‌ترین دسته‌ از داروهای ضدویروسی هستند و به طور بالینی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در میان این ۱۶ مورد، رمدسیویر که به صورت تزریقی مورد استفاده قرار می‌گیرد و مولنوپیراویر که یک قرص است نیز قرار داشتند.

همچنین در میان ۱۲۲ داروی شناخته شده، محققان مهارکننده‌های بیوسنتز نوکلئوزید میزبان(host nucleoside biosynthesis inhibitors) از جمله داروی آزمایشی بروکینار را شناسایی کردند.

مهارکننده‌های بیوسنتز نوکلئوزیدی آنزیم‌های بدن را مسدود می‌کنند و اجازه تولید نوکلئوزید نمی‌دهند. این کار مانع از دزدیده شدن واحدهای آران‌ای توسط ویروس و تکثیر ویروس می‌شود.

بروکینار در حال حاضر به عنوان درمانی برای کووید-۱۹ و بخشی از یک درمان ترکیبی بالقوه برای برخی سرطان ها تحت آزمایش‌های بالینی قرار دارد.

چری و همکارانش این فرضیه را مطرح کردند که ترکیب بروکینار با یک آنالوگ نوکلئوزیدی مانند رمدسیویر یا مولنوپیراویر با ایجاد اثر "هم‌افزایی" می‌تواند بر قدرت مقابله با ویروس بیافزاید.

هم‌افزایی زمانی رخ می‌دهد که اثر دو یا چند دارو در کنار هم بیشتر از اثربخشی هر یک به صورت مجزا باشد.

محققان این داروها را روی سلول‌های ریه انسان و همچنین روی موش‌ها آزمایش کردند و دریافتند که این ترکیب در برابر سویه‌های گوناگون کووید-۱۹ از جمله دلتا بسیار موثر است. این تیم اکنون در حال بررسی این دارو در برابر سویه امیکرون هستند.

علاوه بر آن آنها دریافتند که داروی خوراکی موسوم به Paxlovid که به تازگی از سازمان غذا و دارو تاییدیه دریافت کرده می‌تواند برای افزایش اثربخشی با رمدسیویر یا مولنوپیراویر ترکیب شود.

گام بعدی آزمایش این ترکیبات دارویی به صورت بالینی است.