عوامل موثر در تاب‌آوری کودکان
✍محمدرضا مقدسی مدیر و موسس خانه تاب آوری:
به گزارش فرتاک نیوز؛ بخشی از مطالعات تاب آوری سعی در یافتن عوامل اثرگذار برتاب آوری انسان دارد عواملی که خارج از ظرفیتهای ژنتیکی وارثی میتوانند بر تاب آوری کودکان و نوجوانان موثر باشند
به عنوان مثال مطالعات تاب آوری نشان داده است که ویژگیِ تعیین کننده، در تاب آوری کودکان بهره مندی از محبت والدین بود. صرف نظر از شرایط اقتصادی و مالی که در آن زندگی میکردند، این کودکان از چیزی برخوردار بودند آن را رابطه یا دلبستگی امن می نامند.
پروفسور امی‌ورنر و و دکتر مایکل اسمیت تحقیقی بنیادین در طول چند دهه بر روی حدود 700 کودک محروم ساکن هاوایی انجام دادند آنها به این نتیجه رسیدند که اگرچه بر اساس پیش بینی های تئوری ویژگی شخصیتی، کودکانی که توانسته بودند از آن شرایط جان سالم به درببرند افرادی خوش بین تر، خود مختارتر، با اعتماد به نفس بالاتر و باهوش تری بودند، ولی دو ویژگی بسیار مهم دیگر هم در بین آنها وجود داشت که بسیار تعیین کننده بود.
در واقع، والدین این کودکان توانسته بودند شرایط امنی برای این کودکان فراهم کنند که آنها احساس کنند مورد محبت وعشق والدین خود هستند. همچنین توانسته بودند قوانین واضح و ثابتی را برای آنها وضع کنند که در نتیجه آن، این
کودکان به این باور رسیده بودند که دنیا و جهان هستی قانونمند است و به این قوانین باور و اعتماد داشته باشند.
این کودکان می‌دانستند که اگر مضطرب، نگران و یا ناراحت باشند والدینشان آنها را دلداری و دگرمی خواهند داد. در نتیجه همه اینها، این کودکان قابلیت و باوری به دست آورده بودند که اگر در دنیای بیرون با مشکلی روبرو شوند میتوانند به‌قطع از پس آن برآیند.نکته جالب این بود که برخی از کودکانی که والدینشان نمیتوانستند این رابطه امن را دراختیارشان قرار دهند توانسته بودند فرد دیگری را بیابند که حس حمایت و هدفمندی را در آنها ایجاد کند.این فرد میتوانست معلم، مربی و یا پدر بزرگ و مادر بزرگ این کودکان باشد.
مترجم کتاب تاب‌آوری کودکان در ادامه آورده است که نهایتا چنین مطالعاتی نشان داده اند که کودکانی که مورد حمایت قرار میگرفتند به آرامی احساس هدفمند بودن میکردند و اراده ای در آنان شکل میگرفت که بر خلاف آنچه از شرایط زندگیشان انتظار میرفت عمل کنند و موفق شوند نقش هدفمند بودن در تاب آوری نکته بسیار مهمی است که همه تحقیقات تاب آوری مشترکاً به آن اشاره دارند.
هدفمندی مانند یک قطب نما افراد را به سمت اهدافشان هدایت میکند و به آنها کمک میکند در هنگام مواجهه با سختی ها از مسیر خارج نشوند.
هدفمندی اراده را تقویت میکند و انرژی افراد را در راستای اهدافشان هدایت میکند. اگر افراد هدفمند نباشند خیلی بیشتر در معرض از دست دادن تاب آوری خود قرار میگیرند نکته جالب توجه این است که بر عکس این موضوع هم میتواند صادق باشد.
به طور مثال، افرادی هستند که تاب آوری خود را بر اثر یک رویداد غم انگیز از دست داده اند ولی ازآن واقعه استفاده کرده و بر اساس آن، هدفی برای خودشان در زندگی تعیین کرده اند که در نتیجه این هدفمند شدن میتوانند تاب آوری خود را دوباره به دست آورند.
نکته اینجاست که اگر بپذیریم تاب آوری فقط یک ویژگی شخصیتی نیست، راه را برای اینکه باور کنیم میشود تاب آوری را ارتقاء داد و به دست آورد باز کرده‌ایم و اگر باور کنیم که شرایط در تاب‌آوری اساسی دارد میتوانیم به یکدیگر کمک کنیم که تا احساس حمایت و همراهی را تجربه کنیم همچنین با علم به نقش حس هدفمندی در تاب آوری، میتوانیم از این حس به عنوان عاملی تاثیرگذار برای مدیریت بهبودی سریعتر آنها استفاده کنیم.
