کیست مویی چیست؟ علت و راه‌های درمان را بشناسید

کیست مویی، کیست پیلونیدال یا سینوس پیلونیدال همگی به یک بیماری اطلاق می‌شوند که در خط بین باسن‌ها، در زیر پوست یک تجمع عفونی از مو بوجود می‌آید. علائم این عارضه، تورم، سرخی، بروز عفونت و درد است. اصلی ترین روش درمان این کیست عمل جراحی است. بعد از اتمام جراحی تمام کاری که باید بکنید تمیز نگه داشتن محل زخم و اصلاح موهای اطراف کیست است.
 پیلونیدال به معنای "لانه‌ی مو" است.

 مجرای سینوسی نوعی تونل باریک (یک کانال غیرطبیعی کوچک) در بدن است. این مجرای سینوسی معمولا تمرکز عفونت در بافت‌های عمیق‌تر و پایین‌تر از پوست است. با وجود این مجرا در زیر پوست این احتمال وجود دارد که در فواصل زمانی نامشخص، چرک و عفونت به سطح پوست تخلیه شود.

حال با توجه به تعریف دو کلمه بالا باید بگوییم که یک سینوس پیلونیدال مجرایی است که معمولا از مو پر شده است، به همین دلیل است که به آن کیست مویی نیز گفته می‌شود. این مجرا در شکاف باسن در زیر پوست ایجاد می‌شود و فاصله کمی با مقعد دارد. مجرای پیلونیدال در یک جهت عمودی به بین باسن‌ها حرکت می‌کند. از نطر علم پزشکی، احتمال ایجاد این کیست در سایر نقاط بدن بسیار کم است.

چه چیزی باعث بوجود آمدن کیست مویی پیلونیدال می‌شود؟

دلیل اصلی کاملا مشخص نیست،، اما تئوری‌های متنوعی برای آن تعریف شده است:

♦ اولین فرضیه این است که یک عارضه غیرطبیعی مادرزادی باعث پیشرفت این مجرا می‌شود. به همین دلیل می‌توان گفت که چرا کیست مویی در برخی از خانواده‌ها از نسلی به نسل بعد منتقل می‌شود. منظور از "غیرطبیعی" زمانی مشخص می‌شود که موی بدن به جای رشد به سمت خارج در جهت داخل رشد می‌کند.

♦ حفره‌های پوستی در پوست باسن نیز می‌تواند باعث پیشرفت کیست مویی شود. این حفره‌ها زمانی ایجاد می‌شوند که یک فشار نقطه‌ای یا اصطکاک باعث آسیب رسیدن به ساختار‌های زیر پوستی شود. این ساختار‌ها وظیفه تولید مو (فولیکول‌های مو) را بر عهده دارند. بنابراین، به دلیل وجود این فشار ناحیه ای، رشد مو در شکاف باسن ممکن است به سمت حفره‌های پوستی هل داده شود.

عارضه کیست مویی (سینوس پیلونیدال)

در مجموع، دلیل ایجاد کیست مویی هر چیزی که باشد، یک اصل در عارضه پیلونیدال همیشه وجود دارد: مو و تکه‌های مو در زیر پوست محبوس شده، باعث برانگیختگی یا سوزش سایر بافت‌ها می‌شوند و در نتیجه عفونت و چرک در مجرای سینوسی بوجود می‌آید. همه این موارد باعث تورم یا باد کردن پوست شده و عفونت‌های دائمی یا مقطعی در ناحیه کیست سر باز می‌کنند.

آمار و ارقام درباره بیماری کیست مویی

به طور متوسط، به صورت سالانه، از هر ۱۰۰ هزار نفر ۲۶ نفر از مردم انگلستان به عارضه کیست پیلونیدال مبتلا می‌شوند. احتمال ایجاد این بیماری در کودکان و افرادی بالای ۴۰ سال کم است. آقایان ۴ برابر بیشتر از بانوان دچار کیست مویی می‌شوند - دلیل واضح است؛ موی بدن آقایان بیشتر است!

عوامل مشخصی در جهت افزایش احتمال مبتلا شدن به این بیماری وجود دارد:

• شغلی که نشستن و بی تحرکی در آن زیاد است.

• چاقی یا اضافه وزن

• یک آسیب یا زخم قدیمی در ناحیه باسن

• داشتن باسن پر مو، اصلاح نکردن موها، و عمیق بودن شکاف باسن

• احتمال موروثی بودن این بیماری

* اگر به تاریخچه این عارضه نگاه کنیم، متوجه می‌شویم که در ابتدا، به صورت عامیانه، کیست مویی را "جیپ سیت" صدا می‌زدند. از آنجایی که رانندگان جیپ ساعات زیادی را به رانندگی و نشستن بر روی صندلی جیپ مشغول بودند، احتمال ایجاد کیست مویی در شکاف باسن افزایش می‌یافت. وجود فشار، نشستن غیر طبیعی و ناراحتی‌های بالای باسن مهم‌ترین دلایل ایجاد کیست مویی در رانندگان جیپ بوده است.

علائم و نشانه‌های یک کیست مویی چیست؟

یکی سینوس پیلونیدال در آغاز ممکن است علائمی نداشته باشد. این احتمال وجود دارد که شما از وجود این کیست در بدن خود آگاه نباشید. بعضی از افراد در حمام هنگام شستشوی بدن، یک گوی بدون درد را در بالای شکاف باسن حس کرده اند. مجموعا، در بیشتر موارد، علائم کیست پیلونیدال می‌توانند یکی از دو حالت "خفیف" یا "مزمن" باشند.

علائم خفیف (درد شدید) کیست مویی

درد مقطعی یکی از اصلی‌ترین علائم کسیت مویی خفیف است. شاید طی چند روز با باد کردن و تشدید درد در محل کیست مواجه شوید. از طرفی چرک و عفونت نیز در پوست محل کیست سر باز می‌کنند. این درد‌ها کوتاه هستند، اما می‌توانند عذاب آور باشند.

علائم مزمن کیست مویی

فردی که کیست مویی مزمن دارد درد زیادی احساس نمی‌کند. مجرای سینوسی مقداری چرک از خود خارج می‌کند و به بافت‌های اطراف به خصوص سطح پوست انتقال می‌دهد. با خروج چرک از کیست، فشار وارده بر آن کاهش پیدا می‌کند. این نوع کیست مویی باید سریع‌تر با عمل جراحی خارج شود.

درمان کیست مویی (سینوس پیلونیدال) چیست؟

اگر علائم و نشانه‌ای پیدا نیست

اگر نشانه‌های گفته شده در محل کیست مویی مشاهه نشد، توصیه می‌شود مو‌های شکاف باسن را به صورت مرتب اصلاح کنید و تا جایی که می‌توانید بهداشت باسن را رعایت کنید.

اگر دارای علائم خفیف هستید

اگر کیست مویی عفونت کرده باشد، مقداری آنتی بیوتیک برای شما تجویز می‌شود. مسکن‌هایی مانند پاراکتامول وایبوپروفن نیز می‌توانند به کاهش درد کمک کنند. پس از این موارد باید بدانید به علت وجود عفونت و درد زیاد باید سریعا به بیمارستان مراجعهکنید و با عمل جراحی کیست مویی را خارج کرده و از شر عفونت بدن خلاص شوید.

اگر دارای علائم مزمن هستید

در بیشتر موارد عمل جراحی برای فرد توصیه می‌شود. عمل‌های متنوعی برای درمان این نوع کیست وجود دارند. پزشک متخصص شما را از نکات و توضیحات مربوط به هر کدام آگاه خواهد کرد. گزینه‌های جراحی شامل موارد زیر می‌شود:

• برش پهن و درمان با هدف ثانویه (جراحی باز): این عمل جراحی شامل برش سینوس و همچنین برش بزرگ پوست اطراف مجرای پیلونیدال می‌شود. نکته اینجاست که زخم بسته نمی‌شود، بلکه باز گذاشته شده تا با درمان طبیعی (درمان ثانویه خود بدن) ترمیم شود. این عمل جراحی نیازمند چند هفته عوض کردن متعدد لباس و پانسمان است. مزیت این عمل این است که بافت متورم شده کاملا از بین می‌رود و احتمال بازگشت کیست مویی بسیار کم می‌شود.

• برش و بستن محل زخم (جراحی بسته): این عمل به معنای خارج کردن پوست حاوی سینوس است. این عمل با ایجاد یک برش بیضی شکل حول سینوس پیلونیدال و بیرون کردن سینوس همراه است. مزیت این نوع درمان این است که محل زخم سریعا خوب می‌شود، اما احتمال بازگشت عفونت و بازگشت کیست مویی زیادتر از حد انتظار است. البته با روش‌های درمانی خاص می‌توان از خطر بازگشت کیست مویی کاهش داد.

• تکنیک جراحی پلاستیک: در برخی موارد، اندازه و شکل کیست مویی به قدری بزرگ و حجیم است که نیاز به عمل جراحی پلاستیک برای زیباسازی محل زخم احساس می‌شود.

ملاحظات بعد از عمل جراحی برداشت کیست مویی

پزشک جراح معمولا به شما توصیه می‌کند که محل زخم باید تمیز نگه داشته شود. مو‌های زائد در اطراف کیست باید اصلاح شوند و تقریبا نباید به هیچ مویی اجازه رشد داد. اگر در زندگی خود یک بار با کیست مویی مواجه شوید بهتر است تمام تلاش خود را برای خلاص شدن از شر آن انجام دهید.