اختلالات در سرویکس رحم چیست؟انواع اختلالات در سرویکس رحم را بشناسید

سرویکس (cervix) یا دهانه رحم یک بافت استوانه‌ای شکل است که خروجی واژن و ورودی رحم را به هم متصل می‌کند. عمدتا از بافت رشته‌ای–عضلانی تشکیل شده است و دارای دو قسمت اکتوسرویکس و اندوسرویکس است. قسمتی از دهانه رحم که در حین معاینه زنان از داخل واژن دیده می‌شود، به‌عنوان اکتوسرویکس شناخته می‌شود.

اندوسرویکس یا کانال داخلی رحم دقیقا بعد از اکتوسرویکس قرار دارد. معمولا مرز همپوشانی بین اندوسرویکس و اکتوسرویکس را ناحیه تبدیل (transformation zone) می‌نامند. در حین انجام تست پاپ اسمیر به کمک ابزار سرویکس براش، این ناحیه نمونه‌برداری می‌شود.

بافت دهانه رحم نیز مخاط تولید می‌کند و در طول چرخه قاعدگی مانند دیواره رحم قوام خود را تغییر می‌دهد. سرویکس مانند هر بافت دیگری می‌تواند دچار سرطان شود. علاوه بر سرطان یا کانسر سرویکس، ممکن است پولیپ سرویکال، سرویسیت یا کیست نابوتین در سرویکس نیز بروز کند. در ادامه این مطلب به ابهاماتی مانند سرطان سرویکس چیست؟ سرویسیت چیست؟ پاسخ خواهیم داد.

در هنگام زایمان طبیعی، دهانه رحم به طور گسترده‎‌ای منبسط می‌شود تا به کودک اجازه عبور دهد. در طول قاعدگی نیز دهانه رحم مقدار کمی باز می‌شود تا خون قاعدگی را به راحتی عبور دهد. طول طبیعی سرویکس در یک خانم غیر باردار ۴۰ میلی‌متر است. معمولا با نزدیک شدن به زمان زایمان این میزان کم و کمتر می‌شود. بنابراین بررسی مداوم طول سرویکس نرمال در دوره‌های مختلف بارداری توسط پزشک اهمیت دارد.

هرگونه تغییر غیر طبیعی در بافت یا طول سرویکس در بارداری (نارسایی سرویکس) ممکن است متخصص زنان را مجبور به انجام سرکلاژ سرویکس یا بستن دهانه رحم با بخیه کند زیرا با خطر زایمان زودرس همراه است. البته گاهی نیاز به انجام این کار نیست و افزایش هورمون پروژسترون مادر با تزریق، کمک زیادی به تقویت دهانه رحم می‌کند. تاثیر استراحت در طول سرویکس را نباید دست کم گرفت.

از انواع مشکلات دهانه رحم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سرطان سرویکس. اغلب سرطان دهانه رحم در اثر عفونت ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شود. انجام به موقع آزمایش پاپ اسمیر می‌تواند از گسترش سرطان دهانه رحم در اکثر زنان جلوگیری کند.

• ناتوانی یا نارسایی سرویکس. در اثر وجود این مشکل، باز شدن زودهنگام دهانه رحم یا اتساع آن در دوران بارداری که می‌تواند منجر به زایمان زودرس شود، رخ می‌دهد. معمولا اقدامات قبلی روی دهانه رحم مانند دیلاتاسیون سرویکس (کورتاژ) که ممکن است باعث زخم سرویکس شود، مسئول آن هستند.

• سروسیت یا التهاب دهانه رحم. معمولاً در اثر عفونت ایجاد می‌شود. کلامیدیا، سوزاک و تبخال برخی از عفونت‌های مقاربتی هستند که می‌توانند باعث سروسیت شوند.

• دیسپلازی دهانه رحم. بروز سلول‌های غیر طبیعی در دهانه رحم که می‌توانند به سرطان سرویکس تبدیل شوند. دیسپلازی دهانه رحم اغلب در تست پاپ اسمیر کشف می‌شود.

• نئوپلازی داخل اپیتلیال دهانه رحم (CIN). نام دیگری برای دیسپلازی سرویکس است.

• پولیپ‌های دهانه رحم. بروز توده‌های کوچک در قسمتی از دهانه رحم که به واژن متصل می‌شود. اگرچه پولیپ‌ها بدون درد و معمولاً بی‌ضرر هستند، اما می‌توانند باعث خونریزی واژن شوند.

• بیماری التهابی لگن (PID). عفونت دهانه رحم، معروف به سروسیت، ممکن است در رحم و لوله‌های فالوپ گسترش یابد. بیماری التهابی لگن می‌تواند به اندام‌های تناسلی زن آسیب برساند و بارداری را برای وی دشوارتر کند.

• عفونت ویروس پاپیلومای انسانی (HPV). ویروس‌های پاپیلومای انسانی گروهی از ویروس‌ها هستند که نوع خاصی از آن‌ها باعث سرطان دهانه رحم می‌شود. معمولا انواع کمتر خطرناک این ویروس باعث زگیل تناسلی می‌شوند.