چه کنیم تا کودکمان بتواند در اجتماع از خود دفاع کند؟

 حمید فرزادی، روانشناس بالینی  با توجه به حوادث اخیر مبنی بر ربودن کودکان و فضای ملتهبی که در جامعه ایجاد شده است، گفت: تعداد بسیاری از والدین در کشور ما روش والدگری را آموزش ندیده‌اند به همین دلیل کودکان را مورد قضاوت قرار می‌دهند، آنها را سرزنش و یا تهدید می‌کنند و بر این باور هستند که این رفتارها به صلاح کودکشان است.

لزوم آموزش والدگری به والدین

وی افزود: رفتارهایی همراه با تنش، تهدید و قضاوت در کوتاه مدت ممکن است برای والدین نتیجه بخش باشد اما در طولانی مدت عوارض جبران ناپذیزی به همراه دارد.

این عضو انستیتو روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران با تاکید براینکه والدین باید آموزش‌های لازم در خصوص والدگری را کسب کنند، بیان کرد: در منابع آموزشی باید به مباحث والدگری توجه شود، علاوه بر این مربیان نیز می‌توانند روش‌های صحیح برخورد با کودک را به مادران و پدران بیاموزند.

کودکان باید از خود دفاع کنند

فرزادی با بیان اینکه والدین باید خودمراقبتی را به فرزندانشان بیاموزند، تصریح کرد: جیغ زدن و داد زدن ساده‌ترین وسیله دفاعی برای کودکان است، والدین باید به کودکان خود بیاموزند وقتی مورد آزار جسمی و روحی از سوی شخصی قرار گرفتند با فریاد و یا جیغ زدن به والدین خود هشدار دهند.

وی افزود: البته باید در آموزش این حرکت دفاعی والدین اصول را رعایت کنند و اینگونه نشود که کودک به محض روبرو شدن با فرد ناآشنا بیقراری کند و دچار تشویق افکار شود.

رفتارمان را با کودکان اصلاح کنیم

وی تصریح کرد: غفلت باعث می‌شود تا کودک در معرض آزارهای جسمی، روحی، جنسی، عاطفی و ... قرار بگیرد، برخی والدین نمی‌دانند که برخوردی که با کودکشان دارند، مصداق کودک آزاری است. برای مثال وقتی کودک همراه یکی از والدینش به گردش و تفریح می‌رود پدر یا مادر از او می‌خواهد در خصوص حوادثی که رخ داده به خانواده چیزی نگوید زیرا در غیر این‌صورت هیچ وقت او را همراه خود به گردش و تفریح نخواهند بُرد یعنی بیان آنچه اتفاق افتاده با تنهایی و نداشتن تفریح و سرگرمی مساوی است که این نوع رفتار مصداقی بر کودک آزاری است، زیرا کودک دچار تشویش و نگرانی می‌شود.

کودک باید دارای امنیت روانی از سوی والدین باشد

این عضو انستیتو روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران یادآور شد: پدر و مادر باید به کودک خود بیاموزند که هر آنچه اتفاق افتاد برایشان بازگو کند؛ زیرا در این صورت مورد حمایت عاطفی آنها قرار می‌گیرد، متاسفانه برخی خانواده‌ها این رفتار کودک را خبرچینی و فضولی می‌دانند.

وی افزود: کودک باید بیاموزد هر آنچه برایش رخ می‌دهد را تنها به پدر و مادرش بگوید که این امر با خبرچینی بسیار متفاوت است، زیرا کودکی خبرچین می‌شود که هر آنچه در هر جا اتفاق بیفتد به تمام افراد بازگو کند و حتی در خصوص حریم خصوصی خانواده با سایر بستگان صحبت کند.

قضاوت کودک ممنوع

فرزادی خاطرنشان کرد: البته خانواده‌ها باید توجه داشته باشند زمانی‌که کودکشان در خصوص حادثه‌ای که رخ داده برایشان صحبت می‌کند او را مورد قضاوت قرار ندهند. برای مثال زمانی‌که کودکی می‌گوید مورد آزار قرار گرفته به او نگویند تو چه کاری کردی که چنین رفتاری با تو کرده است و یا وقتی می‌گوید با دوستش دچار تنش شده، نگویند که تو چه رفتاری انجام دادی، اول اجازه دهند کودک تمام آنچه اتفاق افتاده را توصیح دهد و سپس طوری رفتار کند که خود کودک متوجه اشتباه خود و یا دیگری شود.

وی افزود: این رفتار باعث می‌شود که کودک به دلیل احساس امنیت روانی که دارد به راحتی بتواند هر آنچه او را مورد آزار قرار می‌دهد، بازگو کند.

نقاط خصوصی بدن را به کودکان بیاموزیم

این روانشناس بالینی خاطرنشان کرد: هم‌چنین والدین باید نقاط خصوصی بدن را به کودکان بیاموزند و به آنها توضیح دهند که این نقاط را نباید کسی ببیند که آموزش این رفتار را والدین می‌توانند از دوران کودکی آغاز کنند. برای مثال وقتی قصد تعویض لباس کودک را دارند آن را به اتاق ببرند و توضیح دهند که اگر دیگری نقاط خصوصی او را ببنید، کار زشتی است اما باید توجه داشته باشند در این آموزش‌ها نیز اغراق نکنند و یا آنها را تهدید نکنند.

فرزادی تاکید کرد: والدین موظف هستند کودک را با حقوق اجتماعیش آشنا کنند زیرا این آگاهی باعث می‌شود که آنها در جامعه رفتار مناسبی از خود نشان دهند.

قربانیان عدم آموزش

وی بیان کرد: متاسفانه در حال حاضر افرادی به روانشناسان مراجعه می‌کنند که سال‌هاست از سوی افرادی که گاه حتی بستگان آنها نیز هستند، مورد آزار و اذیت جنسی قرار گرفته‌اند و در برخی موارد دیده‌شده که این رفتارها تا بعد از ازدواج نیز ادامه داشته است، اما آنها از ترس اینکه متهم شوند و مورد قضاوت قرار بگیرند، سال‌ها موضوع را مطرح نکرده‌اند.

این عضو انستیتو روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: اگر والدین به اصول والدگری آگاه باشند و به کودکانشان بیاموزند که در هر شرایط آنها را مورد حمایت روانی خود قرار می‌دهند، بسیاری از این اتفاقات که امروز شاهد آن هستیم از جمله تجاوز دیگر صورت نمی‌پذیرد.