تاثیر ورزش بر دیابت

محدثه افراز در گفت‌وگویی عنوان کرد: ما برای تأمین انرژی بدن خود به درشت مغذی‌ها یعنی کربوهیدرات، پروتئین و چربی‌ها نیاز داریم، هر کدام از این‌ها که به طور مازاد در بدن‌ فرد باشند باعث چاقی و اضافه وزن خواهد شد.

وی افزود: هیچ تفاوتی در هیچ کدام از این گروه‌های غذایی وجود ندارد و مازاد هر کدام از این‌ها موجب چاقی می‌شود، زمانی که بخواهیم از این گروه‌ها به عنوان انرژی استفاده کنیم بدن ما این‌ها را تجزیه می‌کند و تمام این‌ها به سمت قند تجزیه خواهد شد و به صورت گلوکز و گلیکوژن در بدن تبدیل می‌شوند.

این کارشناس ارشد فیزیولوژی ورزشی تصریح کرد: هرچقدر فرد ورزش بیشتری کرده باشد مقدار عضله بیشتری دارد، بنابراین هر چه عضلات بیشتر باشند مقدار گلیکوژن عضله درون عضلات بالاتر است و زمانی‌که بخواهد فعالیتی را شروع کند از آن گلیکوژن بیشتر مصرف می‌شود، در واقع چون ذخیره فرد بیشتر است موجب می‌شود تا مقدار قند ذخیره بدن در قسمت کلیه و کبد کمتر شود.

افراز تاکید کرد: بدن ما همه این درشت مغذی‌ها و گلیکوژن را باید به صورت پول رایج بدن دربیاورد که آن ATP می‌گویند، این ATP است که باعث می‌شود بدن بیشتر انرژی بسوزاند، خود ATP یک تا ۳ ثانیه می‌تواند تامین انرژی کند، ATP مخفف آدنوزین تری فسفات است.

این مدرس دانشگاه تصریح کرد: این یک پروتئین آدنین به اضافه ۳ فسفات است که تأمین انرژی می‌کنند، هر زمان که این شکسته شده و استفاده شود بدن دوباره سراغ قندها و فسفات می‌رود این‌ها را مدام از بدن می‌گیرد و به انرژی تبدیل می‌کند.

وی گفت: کبد ما بین ۸ تا ۱۲ ساعت می‌تواند از قند ذخیره در بدن خودش را پوشش دهد و تأمین کند، داخل بدن سه سیستم انرژی فسواژن، گلیکولیز و هوازی وجود دارد، زمانی که فعالیت‌های کمتر از ۱۰ ثانیه مثل دوی سرعت ۱۰۰ متر که ۷ تا ۱۰ ثانیه انجام می‌شود، داشته باشیم، چون زمان کوتاهی دارند انرژی غالبی که استفاده ‌می‌کنند فسواژن است.

افراد دیابتی از ورزش‌های قدرتی استفاده کنند

افراز ادامه داد: فسواژن بر پایه کربوهیدرات‌ها عمل می‌کنند یعنی سراغ قند و گلیکوژن ذخیره می‌روند به همین دلیل بسیار با اطمینان می‌توان گفت ورزش به کاهش دیابت کمک شایانی می‌کند، کسانی که دچار بیماری دیابت هستند باید از ورزش‌های قدرتی استفاده کنند چرا که به دلیل زمان کوتاهی که دارد از گلیکوژن عضله بیشتر استفاده شده و موجب کاهش میزان قند خون خواهد شد.

این کارشناس ارشد فیزیولوژی ورزشی عنوان کرد: این موضوع در تمام مقالات دنیا به ثبت رسیده است که کسانی که فعالیت‌های قدرتی استقامتی دارند درصد قند بدن آن‌ها پایین تر است؛ زیرا عضلات ناخودآگاه نیاز دارند تا سراغ چربی‌های ذخیره بروند و به سمت گلیکوژن و  ATP سوق دهند.

وی گفت: افرادی که اضافه وزن دارند دچار دیابت می‌شوند و دلیل این موضوع این است که تمام سطح سلول‌های بدن این افراد را هورمون انسولین می‌گیرد، انسولین حالت شناور در این سلول‌ها دارد و باعث می‌شود که وقتی که غذا هضم نشده و وارد سوخت و ساز بدن نشده است، انسولین به سطح خودش رسیده است.

وی اضافه کرد: در اینجا وقتی مواد غذایی مجددا وارد بدن می‌شود، انسولین نمی‌تواند سطح خودش را بالاتر ببرد تا بتواند از آن مواد استفاده  کرده و قند خون را تنظیم کند به همین دلیل اصولا افرادی که اضافه وزن ندارند در بیشتر موارد دچار دیابت می‌شوند.

رابطه پرخوری و دیابت

افراز گفت: هر چقدر افراد در فاصله‌های کوتاه تری و پشت سرهم و قبل از هضم و جذب قبلی غذا بخورند موجب می‌شود، سطح انسولین از حد نرمال خود نمی‌تواند بالا تر برود و در نتیجه فرد دچار دیابت می‌شود.

این مدرس دانشگاه بیان کرد: افرادی که تازه می‌خواهند ورزش را شروع کنند بهترین و اولین گام برای آن‌ها پیاده روی است، بین ۳۰ تا ۳۵ دقیقه حداقل حدود ۳ ماه پیاده‌روی کنند تا بدن آن‌ها به نوع فعالیت عادت کند و عضلاتشان آماده شود، همچنین رباط‌ها و تاندون‌ها بتوانند کنترل عضلانی داشته باشند.

افراز ادامه داد: فعالیت ورزشی و شدتی که به عضله وارد می‌شود باعث قوی‌تر شدن و استحکام بیشتر رباط‌های بدن خواهد شد، بعد از این مدت که قند و دیابت کنترل شد، بدن به این روش تمرینی عادت می‌کند و حالا فرد می‌تواند وارد رشته‌های دیگر ورزشی از جمله شنا، دوچرخه سواری و ورزش‌های دیگر شود.

وی تاکید کرد: گاهی افراد گمان می‌کنند ورزش‌هایی همچون کوه‌نوردی هفته‌ای یکبار انجام دادن آن می‌تواند به کنترل قند و دیابت کمک کند اما ما برای اینکه بتوانیم دیابت و یا هر نوع بیماری را کنترل کنیم باید حداقل هفته‌ای ۳ الی ۴ روز ورزش به صورت حتی نیم ساعت یا ۴۰ دقیقه انجام دهیم.

اثر دیابت روی گرفتگی عضلانی چگونه است؟

این کارشناس ارشد فیزیولوژی ورزشی تصریح کرد: دیابت می‌تواند منجر به عوارض مختلفی در بدن شود که درد و گرفتگی عضلانی یکی از این عوارض است.

افراز بیان کرد: افراد مبتلا به دیابت ممکن است گرفتگی عضلانی خفیف تا شدید را تجربه کنند، این اثر دیابت روی عضله به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود که برخی از آن‌ها  عبارتند از اینکه سطح گلوکز خون بالا یا پایین می رود، گلوکز برای انقباض و انبساط عضلات و همچنین تبادل متعادل الکترولیت‌ها مانند کلسیم، منیزیم و پتاسیم لازم است.

وی گفت: هنگامی‌که به دلیل قند خون بالا یا پایین عدم تعادل اتفاق می‌افتد، ممکن است گرفتگی عضلانی ایجاد شود، پایین بودن سطح قند خود باعث گرسنگی عضلات و در نتیجه اسپاسم عضلانی می‌شود، درحالی‌که قند خون بالای ناشی از کمبود نسبی انسولین موجب تولید مواد استونی می‌شود که این مواد منشأ بروز اسیدوز هستند.

افراز عنوان کرد: اسیدوز باعث ایجاد اختلالات هیدروالکترولیت و در نتیجه گرفتگی عضلانی می‌شود، در رابطه با آسیب عصبی نیز باید گفت دیابت باعث ایجاد تنگ شدن رگ‌های خونی می‌شود که همین امر گردش خون در بسیاری از بافت‌های بدن را مختل می‌کند.

وی افزود: به دلیل گردش خون ضعیف، ممکن است آسیب عصبی رخ دهد که این آسیب می‌تواند در نهایت باعث ایجاد گرفتگی عضلانی شود.

 این کارشناس ارشد فیزیولوژی ورزشی در پایان یادآور شد: انجام فعالیت‌های ورزشی منظم نقش اساسی در مهار دیابت دارد، ورزش، پاسخ دهی سلول‌های بدن به انسولین را افزایش می‌دهد، در نتیجه غلظت قند خون کاهش می‌یابد.