نقش ژنتیک در ابتلا به سرطان: آیا قابل پیشگیری است؟
سرطان، بیماری پیچیدهای است که عوامل متعددی در بروز آن نقش دارند. یکی از این عوامل، ژنتیک است.
در این مقاله، به بررسی نقش ژنتیک در ابتلا به سرطان میپردازیم و به سوالاتی از جمله اینکه "آیا ابتلا به سرطان ارثی است؟" و "چگونه میتوان از ابتلا به سرطان با وجود زمینه ژنتیکی پیشگیری کرد؟" پاسخ میدهیم.
وراثت و سرطان:
برخی از افراد با جهشهای ژنتیکی خاصی متولد میشوند که خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان را در آنها افزایش میدهد. این جهشها میتوانند از والدین به فرزندان منتقل شوند. با این حال، به خاطر داشته باشید که داشتن یک جهش ژنتیکی به منزله ابتلا حتمی به سرطان نیست. عوامل دیگری مانند سبک زندگی و محیط زیست نیز در بروز سرطان نقش دارند.
انواع جهشهای ژنتیکی مرتبط با سرطان:
دو نوع اصلی جهش ژنتیکی وجود دارد که میتوانند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند:
-
جهشهای ژرمینال: این جهشها قبل از تولد در سلولهای تخمک یا اسپرم ایجاد میشوند و میتوانند به تمام سلولهای بدن منتقل شوند.
-
جهشهای اکتسابی: این جهشها بعد از تولد در سلولهای بدن ایجاد میشوند و معمولاً فقط در سلولهایی که تحت تأثیر جهش قرار گرفتهاند، یافت میشوند.
راههای پیشگیری از سرطان با وجود زمینه ژنتیکی:
اگرچه نمیتوان جهشهای ژنتیکی را تغییر داد، اما با اتخاذ برخی اقدامات میتوان خطر ابتلا به سرطان را در افراد با زمینه ژنتیکی نیز به طور قابلتوجهی کاهش داد. این اقدامات شامل موارد زیر میشوند:
-
داشتن رژیم غذایی سالم: مصرف میوهها، سبزیجات، غلات کامل و حبوبات و پرهیز از مصرف غذاهای فرآوری شده، گوشت قرمز و نوشیدنیهای الکلی میتواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان کمک کند.
-
فعالیت بدنی منظم: انجام حداقل 30 دقیقه فعالیت بدنی در اکثر روزهای هفته میتواند به کاهش خطر ابتلا به انواع مختلف سرطان کمک کند.
-
حفظ وزن متناسب: چاقی یک عامل خطر برای ابتلا به انواع مختلف سرطان است. حفظ وزن متناسب با رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی منظم میتواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان کمک کند.
-
عدم استعمال دخانیات: استعمال دخانیات یکی از مهمترین عوامل خطر برای ابتلا به سرطان است. ترک سیگار و عدم استعمال دخانیات میتواند به طور قابلتوجهی خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهد.
-
مصرف کم الکل: مصرف زیاد الکل میتواند خطر ابتلا به انواع مختلف سرطان را افزایش دهد.
-
محافظت در برابر نور خورشید: قرار گرفتن در معرض نور خورشید، یکی از مهمترین عوامل خطر برای ابتلا به سرطان پوست است. استفاده از کرم ضد آفتاب، پوشیدن لباسهای محافظ و محدود کردن زمان قرار گرفتن در معرض نور خورشید میتواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان پوست کمک کند.
-
انجام معاینات منظم: انجام معاینات منظم غربالگری سرطان میتواند به تشخیص زودهنگام این بیماری و افزایش شانس درمان موفقیتآمیز آن کمک کند.
با اتخاذ این اقدامات، حتی افراد با زمینه ژنتیکی نیز میتوانند خطر ابتلا به سرطان را به طور قابلتوجهی کاهش داده و از سلامتی خود در بلندمدت محافظت کنند.