علائم HIV نباید با آنفلوانزا اشتباه گرفته شود!

ایدز یک ویروس آسیب‌رسان به سیستم ایمنی بدن است‌ که سلول‌های CD4 را که از نوع سلول‌های ایمنی دسته T هستند، تحت تأثیر قرار داده و از بین می‌برد. ازبین‌بردن سلول‌های T فرد مبتلا، با گذشت زمان افزایش پیدا می‌کند و بدن فرد بیمار، مستعد ابتلا به انواع بیماری‌ها ازجمله، انواع سرطان‌ها می‌شود.

با کاهش تعداد سلول‌های CD4، سیستم ایمنی بدن ضعیف می‌شود. به‌طور طبیعی در افراد بزرگسال تعداد CD4 معمولا از ۵۰۰ تا هزارو ۵۰۰‌ در یک میلی‌مترمکعب است، ولی در فردی که به ایدز مبتلاست این مقدار به زیر ۲۰۰ عدد می‌رسد. اما باید بدانیم که راه‌های انتقال این ویروس چموش چیست و چطور آن را کنترل کنیم؟

یکی از راه‌های انتقال ایدز از بدن فرد مبتلاشده به بدن سایر افراد، مایعات بدن فرد مبتلاست. ازجمله این مایعات می‌توان به مایع منی، خون بدن فرد مبتلا، ترشحات واژن و رکتوم و شیر مادر اشاره کرد. ویروس ایدز از طریق آب یا هوا و همچنین تماس‌های گاه به گاه قابل انتقال نیست. اما سؤال خیلی از ما همین است که چه ارتباطی بین HIV و ایدز وجود دارد؟ برای اینکه فردی به بیماری ایدز مبتلا شود باید ویروس HIV داشته باشد، اما داشتن ویروس HIV لزوما به معنی مبتلابودن به ایدز نیست.

این موضوع سه مرحله دارد که مرحله اول مرحله حاد است که در چند هفته اول پس از دریافت ویروس HIV است. مرحله دوم، مرحله مزمن یا تأخیر بالینی نامیده می‌شود و مرحله سوم، بیماری ایدز است. بنابراین سرعت پیشرفت HIV، در مرحله دوم، ممکن است از فردی به فرد دیگر تفاوت داشته باشد. بدون آغاز دوره درمان، نمایان‌شدن بیماری ایدز ممکن است یک دهه طول بکشد، ولی اگر در مرحله مزمن درمان آغاز شود، این امکان وجود دارد که بیماری ایدز تا بی‌نهایت هم ظاهر نشود.

اگرچه HIV و ایدز با هم ارتباط دارند ولی این دو، یک بیماری نیستند. شایع‌ترین راه‌های انتقال ‌HIV عبارت‌اند از:‌ رابطه جنسی واژینال یا رابطه جنسی مقعدی، استفاده از سرنگ‌ها، نیدل‌های تزریق و سایر داروهای تزریقی، استفاده از تجهیزات استریل‌نشده تتوی بدن، استفاده از تجهیزات استریل‌نشده دندان‌پزشکی، منتقل‌شدن ویروس از مادر باردار به نوزاد، از طریق شیردهی به نوزاد و همچنین از طریق جویدن غذای کودک توسط مادر، پیوند عضو با فرد مبتلا. همان‌طور که می‌دانید این ویروس از میمون‌های آفریقایی به انسان انتقال پیدا کرده است.

این ویروس نقص ایمنی از طریق خوردن گوشت شامپانزه حاوی ویروس، به انسان منتقل شده و در بدن انسان به HIV امروزی تبدیل شده است. این اتفاق در سال ۱۹۲۰ افتاده است. اما به محض ورود ویروس HIV به بدن فرد، این ویروس شروع به تولیدمثل می‌کند. در این هنگام، سیستم ایمنی بدن آنتی‌بادی‌هایی را برای دفاع از بدن در مقابله با آنتی‌ژن‌ها (قسمت‌هایی از ویروس) تولید می‌کند.

از زمانی که HIV به بدن وارد می‌شود تا زمانی که این ویروس در خون آن فرد قابل تشخیص است، با توجه به شرایط بدنی هر فرد بین ۲۳ تا ۹۰ روز طول می‌کشد. ممکن است فردی به ویروس آلوده باشد ولی تست او منفی اعلام شود، ولی در این مدت می‌تواند ویروس را به افراد دیگر انتقال دهد. اگر فردی مطمئن باشد که به ویروس مبتلا شده ولی نتیجه آزمایش او منفی است باید یک ماه بعد آزمایش انجام دهد.

در این زمان این افراد باید پیشگیری‌های مؤثر را انجام دهند. مهم‌ترین نکته انجام آزمایش ویروس HIV زمان آن است؛ اگر در اسرع وقت به بیماری خود پی ببرید، می‌توانید عمر مفید خود را افزایش داده و از انتقال بیماری به دیگران خودداری کنید. در صورتی که فکر می‌کنید به این ویروس آلوده شده‌اید، هرچه سریع‌تر به پزشک متخصص عفونی مراجعه کرده و آزمایش‌ها را انجام دهید.

مرحله عفونت حاد، چند هفته اول پس از ابتلا به HIV اتفاق می‌افتد. تولیدمثل ویروس در این مرحله به سرعت رخ می‌دهد. در این مدت سیستم ایمنی بدن‌ برای مقابله با ویروس، آنتی‌بادی‌هایی را ترشح می‌کند. در این مرحله ممکن است بعضی از افراد مبتلا بدون هیچ علائمی از بیماری باشند.

در ماه اول بیماری ممکن است افراد مبتلا یک‌سری علائم داشته باشند ولی معمولا تشخیص نمی‌دهند که این علائم می‌تواند مربوط به بیماری ایدز باشد؛ زیرا علائم مرحله حاد این ویروس بسیار شبیه به علائم ویروس‌های فصلی یا آنفلوانزاست. این علائم می‌توانند خفیف یا شدید باشند، گاهی وجود داشته باشند و گاهی زود بهبود یابند، از چند روز تا چند هفته ادامه داشته باشند.

علائم اولیه HIV شامل‌ لرز، تب، بثورات پوستی، تورم غدد لنفاوی، گلودرد، حالت تهوع، ناراحتی معده و درد عمومی است. با توجه به شباهت علائم ویروس HIV با ویروس آنفلوانزا، در صورت داشتن این علائم در کوتاه‌ترین زمان ممکن‌ به پزشک مراجعه کرده و شرح حال خود را بازگو کنید تا پزشک در جهت تشخیص بیماری، به شما کمک کند.

در این مواقع حتما آزمایش باید انجام شود، چون ممکن است افراد زیاد توجه نکنند و بیماری را با آنفلوانزا اشتباه بگیرند. حتی ممکن است بعضی از افراد هیچ‌گونه علائمی نداشته باشند ولی با توجه به تولیدمثل سریع ویروس HIV و افزایش آن در خون فرد مبتلا، به راحتی به افراد دیگر منتقل شود. اگر فرد تحت درمان قرار نگیرد بعد از گذشت یک ماه از ورود ویروس HIV‌ به بدن فرد، مرحله تأخیر بالینی آغاز می‌شود.

این مدت از چند سال تا چند دهه می‌تواند طول بکشد. افراد مختلف ممکن است یا علامتی نداشته باشند یا علائمی غیراختصاصی داشته باشند که در نتیجه بیماری دیگری اتفاق نمی‌افتد. این علائم غیراختصاصی عبارت‌اند از عرق شبانه، تورم غدد لنفاوی، تب‌های مکرر، خستگی، سردرد و دردهای بدن، استفراغ و حالت تهوع، اسهال، کاهش وزن بدن، بثورات جلدی، عفونت‌های واژن و دهان، زونا و ذات‌الریه.

همچنین هر فردی با داشتن این علائم‌ حتما باید آزمایش HIV را انجام داده و در صورت مثبت‌بودن آزمایش، زیر نظر پزشک باتجربه درمان خود را آغاز کند. پیشرفت علائم در این مرحله، با استفاده از مصرف داروها به سرعت کاهش پیدا می‌کند. درمان‌های ویروسی در این مرحله ممکن است مانع از ایجاد بیماری ایدز تا سال‌های طولانی شود. البته همراهی پزشک معالج این روند را آسان یا متوقف خواهد کرد.