بیماری مشمشه چیست و چه علائمی دارد ؟

 تا چند قرن اخیر، این بیماری یکی از بیماری‌های شایع در این حیوانات در سراسر جهان بود و در اواسط قرن نوزدهم میلادی در بسیاری از کشورها ریشه‌کن شد.

اما در حال حاضر، همه‌گیری آن در حیوانات شایع نیست. باکتری عامل بیماری به عنوان سلاح بیولوژیک بارها در جنگ‌های اول و دوم جهانی علیه حیوانات سازمان‌های نظامی و حتی انسان به کار رفته است و در حوادث بیوتروریستی بسیار مخرب است. گربه‌سانان و انسان نسبت به این بیماری حساس هستند و در صورت ابتلا، غالباً منجر به مرگ می‌شوند.

الاغ بیشتر از هر حیوان دیگری به این بیماری حساس است و حساسیت به بیماری در شتر، خرس، گرگ و … نیز وجود دارد. از آنجا که بیماری مشمشه (Glanders) جزء بیماری‌های واگیر، مسری و باکتریایی است و در حیوانات گروه تک‌سمی مانند اسب، الاغ و قاطر رخ می‌دهد، همواره به عنوان یک بیماری مهم محسوب می‌شود. با پیشرفت علم، موارد ابتلا به این بیماری نسبت به گذشته کاهش یافته است.

علائم بیماری مشمشه مالتی شامل افزایش دما، افزایش ضربان قلب، افت حالت تغذیه‌ای، تب، افزایش میزان ترشحات و تورم در منطقه کلیه‌ها و زیر شکم است. در بیماری مشمشه مالتی، باکتری‌ها به صورت خون‌سازی به کلیه‌ها حمل می‌شوند و باعث التهابات و آسیب به این اعضا می‌شوند. این بیماری می‌تواند منجر به مرگ حتی در صورت درمان شود.

بیماری مشمشه یک بیماری باکتریایی است که توسط باکتری Bacillus anthracis ایجاد می‌شود و به عنوان یکی از بیماری‌های واگیردار مهم در انسان‌ها و دام‌ها شناخته می‌شود. علائم و نشانه‌های بیماری ممکن است بر اساس شکل ارتباطی با باکتری و نوع انتقال بیماری متفاوت باشند. در ادامه، علائم مهم بیماری مشمشه در انسان‌ها بررسی می‌شود:

عفونت موضعی: در این شکل از بیماری، باکتری معمولاً از طریق زخم‌ها و بریدگی‌های پوستی وارد بدن می‌شود. علائم شامل ظاهر ندول‌ها و زخم‌ها در ناحیه آلوده، همراه با تورم و التهاب غده‌های لنفاوی محلی است. این ندول‌ها معمولاً سفت و بافت‌مانند هستند و ممکن است همراه با ترشحات خونریزی‌کننده باشند.

عفونت ریوی: این شکل بیماری اغلب ناشی از استنشاق باکتری Anthrax است. علائم شامل سرفه، تنگی نفس، درد قفسه سینه، تب، لرز و خستگی می‌باشد. این شرایط می‌تواند به سرعت پیشرفت کرده و مشکلات تنفسی جدی را ایجاد کند.

عفونت خونی (سپتی‌سمی): در این شکل از بیماری، باکتری از طریق خون به انحصار می‌رسد و به سرعت به سایر بخش‌های بدن منتقل می‌شود. علائم شامل تب شدید، سردرد، درد عضلانی، اسهال، تهوع و استفراغ می‌باشد. این شکل از بیماری ممکن است بسیار سریع پیشرفت کرده و به وضعیت جدی تبدیل شود.

عفونت چرکی مزمن پوست: در این شکل از بیماری، باکتری معمولاً از طریق مختلف مثل مخاط، پوست و غیره وارد بدن می‌شود و منجر به ایجاد زخم‌ها، ندول‌ها و آبسه‌های مزمن در بافت‌های مختلف بدن می‌شود. این عفونت می‌تواند باعث کاهش وزن، تب، لرز و سایر علائم نامطلوب دیگر شود.

علائم بیماری مشمشه در حیوانات

بیماری مشمشه در حیوانات معمولاً از طریق مواجهه با باکتری Bacillus anthracis، عامل بیماری، اتفاق می‌افتد. در اینجا علائم و نشانه‌های بیماری مشمشه در حیوانات بررسی می‌شود:

ضایعه جلدی: بیماری مشمشه در حیوانات ممکن است از طریق زخم‌ها، خراش‌ها، و یا بیماری‌های جلدی دیگر وارد بدن شود. در این حالت، علائم ممکن است شامل ظاهر زخم‌ها و ندول‌ها در محل آلودگی باشد.

فرمهای مختلف بیماری: بیماری مشمشه در حیوانات می‌تواند بصورت حاد و مزمن ظاهر شود. فرمهایی که بصورت زخم بینی و ریوی هستند ممکن است شدیدتر باشند.

مرگ: در حالت شدید بیماری، حیوانات ممکن است در عرض 1 تا 4 هفته تلف شوند.

فرم خفیف: در برخی حالات، علائم بیماری ممکن است به شکل فرم خفیف ظاهر شود که شامل ترشحات چرکی از بینی و اختلال در تنفس است.

عفونت موضعی داخل بینی: در این حالت، زخم‌های عمیق و ندول‌هایی در داخل کانال بینی حیوان ایجاد می‌شود، که همراه با ترشحات غلیظ زرد رنگ چرکی است. این زخم‌ها ممکن است یک‌طرفه یا دوطرفه باشند.

در صورت مشاهده هر یک از این علائم در حیوانات، مهم است که به سرعت به دامپزشک مراجعه کنید تا تشخیص و درمان مناسب را دریافت کنید. این بیماری برای حیوانات و انسان‌ها نیز بسیار خطرناک است، بنابراین در صورت شک به ابتلا به بیماری، تا حد امکان از تماس مستقیم با حیوانات مبتلا خودداری کنید.

علل ایجاد بیماری مشمشه

این بیماری به وسیله یک نوع باسیل (باکتری) گرم منفی غیرمتحرک، بدون کپسول و بدون توانایی تشکیل اسپور به نام بورخولدریا مالئی ایجاد می‌شود.

درمان بیماری مشمشه

درمان بیماری مشمشه مالتی شامل ارائه مراقبت پایه‌ای شامل مراقبت از تغذیه، استراحت، هیدراتاسیون، و داروهای ضد التهابی و ضدباکتریایی است. از آنجا که این بیماری می‌تواند منجر به مرگ شود، در صورت مشاهده علائمی مطلوب است که به سرعت به دامپزشک مراجعه کنید تا تشخیص و درمان مناسب انجام شود.

واکسن مشمشه

این بیماری هیچگونه واکسنی ندارد و رعایت شرایط قرنطینه‌ای و جداسازی از اهمیت بالایی برخوردار است. پیشگیری از تردد حیوانات آلوده ضروری است. انجام تست مالئین در طول یک دوره سه هفته‌ای تا زمان منفی شدن 3 تست متوالی انجام می‌شود. جداسازی و از بین بردن حیوانات آلوده ضروری است. وسایل نگهداری و تیمار حیوانات آلوده باید سوزانده شوند. محل نگهداری حیوانات آلوده باید با سود سوزآور و هیپوکلرید سدیم عفونت‌زا ضدعفونی شود.

فضولات و کود حیوانات آلوده باید بهداشتی دفع و دفن شوند. تماس با حیوانات آلوده و لاشه آن باید به حداقل رسانده شود. لاشه حیوانات آلوده باید با منابع آب و محیط زندگی به حداقل رسانده و بهداشتی سوزانده یا دفن شود. همچنین، گزارش دقیق و به موقع بیماری ضروری است. آموزش و اطلاع‌رسانی برای حفاظت از افراد سالم نیز انجام می‌شود.