بایدها و نبایدهای تغذیه سالمندان

با افزایش سن، نیاز سالمندان به انرژی کاهش‌یافته و تمایل به مصرف غذا کمتر می‌شود. در این حال اگر انتخاب غذا درست صورت نگیرد، میزان دریافت مواد مغذی ضروری در آن‌ها پایین‌تر از حد مطلوب خواهد بود. توجه به تغذیه سالمندان به دلیل تغییر نیازهای تغذیه اهمیت فراوانی دارد. رعایت اصول تغذیه صحیح سالمندان سبب می‌شود فرد سال‌های عمر خود را با سلامت، نشاط و راحتی بیشتری طی کرده و کمتر در معرض بیماری‌های شایع همچون فشارخون بالا، چربی خون بالا، دیابت و پوکی استخوان قرار گیرد. 

مدیر گروه بهبود تغذیه مرکز بهداشت آذربایجان ‌شرقی در گفت‌وگویی، با بیان اینکه سالمندی بیماری نیست بلکه پدیده‌ی طبیعی است که برای همه اتفاق می‌افتد، اظهار کرد: از بروز سالمندی نمی‌توان جلوگیری کرد اما از بیماری‌ها و سوء تغذیه‌ای که در این دوران اتفاق می‌افتد، می‌توان پیشگیری کرد.

دکتر فتح‌الله پورعلی ادامه داد: مطالعات نشان می‌دهد افرادی که از طول عمر بیشتری برخوردار هستند چندین اصول را در سبک زندگی خود رعایت کرده‌اند. 

وی با بیان اینکه خوردن مرتب و به موقع صبحانه و پرهیز از پرخوری در هر وعده‌ی غذایی از جمله معیارهایی برای بیشتر زیستن است، گفت: وقتی سالمندی اتفاق می‌افتد نیاز به انرژی و کالری کمتر شده و اگر غذای اضافی دریافت شود منجر به چاقی می‌شود، بنابراین داشتن وزن مطلوب در سالمندان از معیارهای طول عمر بیشتر است. 

وی بیان کرد: سالمندان باید هر روز میوه و سبزی را در سبک زندگی خود گنجانده و از خوردن غذاهای پرچرب و شور خودداری کنند.

پورعلی با بیان اینکه جایگزین چربی‌های اشباع شده و حیوانی روغن مایع و روغن موجود در ماهی(امگا۳) است، خاطرنشان کرد: این قشر جامعه مصرف کلسیم و ویتامین D را افزایش دهند که بهترین منبع کلسیم، شیر و لبنیات است.

وی افزود: اگر به جای وعده‌ی آخر یعنی شام یک لیوان شیر بخورند خواب راحتی داشته و کلسیم بهتر جذب می‌شود.

وی با بیان اینکه افراد بالای ۶۰ سال هر ماه یک پرل ویتامین D پنجاه هزار واحدی مصرف کنند، گفت: در کنار اینها برای سالمندان مکمل کلسیم_د نیز توصیه می‌شود.

مدیر گروه بهبود تغذیه مرکز بهداشت آذربایجان ‌شرقی افزود: فعالیت بدنی سالمندان مثل پیاده روی با مشورت پزشک صورت گیرد.

مصرف فیبر برای سالمندان بسیار مهم است/آب بیشتر نوشیده شود

وی با بیان اینکه مصرف فیبر در این دوران بسیار مهم است، گفت: فیبر در معده هضم نمی‌شود بلکه وارد روده‌ی بزرگ می‌شود و باکتری‌های مفید موجود در روده‌ی بزرگ از فیبر تغذیه می‌کنند.

پورعلی ادامه داد: سبزیجات و میوه‌جات سرشار از فیبر هستند که علاوه بر جذب ویتامین سی، آنتی اکسیدان ضد سرطان زا را تأمین می‌کند.

وی گفت: برخی از سالمندان تشنگی را احساس نمی‌کنند بنابراین توصیه می‌شود بیشتر آب بنوشند.

یک متخصص تغذیه نیز در گفت‌وگو با ایسنا، افزود: با افزایش سن فعالیت بدنی کمتر شده و غذای دریافتی بیشتر می‌شود که عاملی برای افزایش وزن است با افزایش وزن ناتوانی در فرد ایجاد می‌شود.

دکتر حسن فرهاد غیبی با بیان اینکه در دوران سالمندی باید وزن را در حد متعادل حفظ کنیم، گفت: با افزایش وزن بیماری‌هایی مانند فشار خون، چربی خون بالا، دیابت، پوکی استخوان، کمر درد و پادرد بروز می‌یابد.

وی ادامه داد: خانواده‌ها سالمندان را به استراحت مطلق وادار نکنند و بگذارند کارهای شخصی را خودشان انجام دهند چراکه بی تحرکی عاملی برای ضعیف شدن عضلات و از دست دادن توانایی است.

وی بیان کرد: سالمندان سعی کنند از قندهای ساده شامل مربا و انواع دسرها کمتر استفاده کنند چراکه قندها و چربی‌ها به چاقی، افزایش قند خون، چربی خون و گرفتگی عضلات منجر می‌شود.

استفاده از روغن‌های حیوانی برای سالمندان توصیه نمی‌شود

غیبی با اشاره به اینکه این گروه در برنامه‌ی غذایی خود به جای روغن‌های جامد از روغن زیتون و روغن مایع استفاده کنند، خاطرنشان کرد: از نظر علمی روغن‌های حیوانی توصیه نمی‌شود چرا که در گرفتگی رگ‌های قلب و ایجاد برخی تومورها نقش دارند.

این متخصص تغذیه ادامه داد: در برخی سالمندان که بیماری زمینه‌ای دارند و چون از تغذیه سالم استفاده نمی‌کنند یک سری کمبود ویتامین و املاح وجود دارد که توصیه می‌شود با مراجعه به پزشک این نیازها برطرف شود. 

وی با بیان اینکه در این سنین ویتامین D۳ از اهمیت شایانی برخوردار است چراکه با کمبود آن جذب برخی املاح با مشکل مواجه می‌شود، گفت: در برخی سالمندان پرزهای دهانی کمتر شده و طعم برخی مواد غذایی را خوب نچشیده و احساس می‌کنند غذا کم نمک است که به برخی طعم دهنده‌ها پناه می‌برند.

وی افزود: در این سنین ممکن است جذب ویتامین B۱۲ نیز با مشکل مواجه می‌شود که کمبود این ویتامین کم خونی خطرناک را ایجاد می‌کند بنابراین باید زیر نظر پزشک با آزمایشات دوره‌ای این کمبود تشخیص داده شده و تجویز شود.