جراحی ارتوگناتیک چیست و چه کسانی به آن نیاز دارند؟

جراحی ارتوگناتیک ، همان جراحی فک است که به تراز کردن فک بالا و فک پایین کمک می‌کند. اگر آرواره‌های شما در یک راستا قرار نگیرند، این مشکل می‌تواند بر غذا خوردن و صحبت کردن شما تاثیر بگذارد.  

جراحی ارتوگناتیک، فرآیندی شامل درمان ارتودنسی برای آماده کردن دندان‌ها برای جراحی فک، جراحی فک، بهبودی پس از جراحی و سپس درمان ارتودنسی بیشتر تا یک سال پس از جراحی است. در مجموع،  روند جراحی ارتوگناتیک می‌تواند بین دو تا سه سال طول بکشد .

علت مشکلات فک چیست؟

به طور کلی، مشکلات استخوان فک، یا  مادرزادی  هستند و از بدو تولد وجود دارند، یا در مراحل بعدی زندگی  به دلیل آسیب‌ها یا سایر شرایط پزشکی  ایجاد می‌شوند. 

نمونه هایی از مشکلات مادرزادی فک چیست؟

مشکلات مادرزادی فک می‌تواند شامل مشکلاتی مانند عقب بودن فک پایین (اوربایت)، یا یک وضعیت پزشکی فراگیر مانند «سندرم تریچر کالینز» باشد. برخی دیگر از مشکلات فک عبارتند از: 

• کراس بایت
• آندربایت
• اپن بایت
• شکاف کام و لب

نمونه هایی از مشکلات فک ناشی از صدمات یا شرایط پزشکی چیست؟

مشکلات فک ناشی از صدمات یا شرایط پزشکی عبارتند از:

• شکستگی‌های صورت:  شکستگی می‌تواند به علت ضربه، یا تصادف ایجاد شود و اصلاح آن شامل جراحی فک پایین یا فک بالا است.
• کیست‌ها و تومورها:  پزشک ممکن است برای رفع این مشکل از جراحی فک استفاده کند. 
• آپنه انسدادی خواب:  زمانی اتفاق می‌افتد که ماهیچه‌های راه هوایی، لوزه‌ها، زبان یا بافت اضافی راه هوایی شما را مسدود می‌کنند، بنابراین  نفس شما هنگام خواب متوقف می‌شود . درمان این مشکل، از طریق جراحی فک بالا است.
• اختلالات مفصل گیجگاهی فک پایین:  می‌تواند ناشی از شرایطی باشد که دندان‌های بالا و پایین روی هم قرار نمی‌گیرند.
• اختلالات رشد:  این تغییرات شامل شرایطی است که بدن هورمون رشد بیش از حد تولید می‌کند و باعث می‌شود فک بالا یا پایین، به طور غیرعادی بزرگ شوند.

قبل از جراحی فک چه نکاتی را باید در نظر بگیرید؟

به پزشکتان بگویید که از جراحی فک چه انتظاری دارید. درک اهداف شما یکی از عواملی است که توسط پزشک در نظر گرفته می‌شود. با این حال بدانید که جراحی فک، فرآیندی است که تکمیل شدن آن ممکن است سال‌ها طول بکشد و ارتودنسی قبل از جراحی، تا بهبودی ارتودنسی بعد از جراحی را شامل می‌شود. 

پیش از جراحی ارتوگناتیک چه اتفاقی می افتد؟

آزمایش‌ها و مراحلی که باید طی کنید، عبارتند از:

• اشعه ایکس
• اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT)
• عکس گرفتن از دندان‌ها و فک 
• تهیه قالب دندان‌ها برای ایجاد یک مدل دندانی
• اسکن دندان‌ها 
• آماده شدن برای جراحی فک 

احتمالا پزشکتان توصیه می‌کند که غذاهای مایع مصرف کنید. قبل از جراحی، سوپ، شیر، نوشیدنی‌های مغذی و میوه‌ها و سبزیجات پخته‌شده بخورید. پیش از جراحی، بیهوشی عمومی دریافت خواهید کرد. 

انواع مختلف جراحی ارتوگناتیک چیست؟

جراحی ارتوگناتیک، مشکلاتی را که باعث می‌شود فک‌های شما زیاد یا کم بیرون بیاید، اصلاح می‌کند و باعث می‌شود که اجزای صورت شما متعادل به نظر برسند. سه نوع جراحی فک وجود دارد:

• استئوتومی فک بالا:  این جراحی زمانی انجام می‌شود که فک بالایی شما خیلی زیاد یا خیلی کم بیرون می‌یاید. استئوتومی فک بالا همچنین اپن‌بایت و کراس‌بایت را درمان می‌کند.
• استئوتومی فک پایین:  این جراحی زمانی انجام می‌شود که فک پایین شما خیلی بیرون زده باشد.
• جراحی دو فک:  این جراحی در صورتی انجام می‌شود که یک مشکل، هر دو فک را درگیر کرده باشد.  

بعد از جراحی فک چه اتفاقی می افتد؟

ممکن است لازم باشد یک تا چهار روز پس از جراحی در بیمارستان بستری شوید تا تحت نظر قرار بگیرید. در هنگام بستری شدن در بیمارستان و در طول دوران نقاهت ممکن است شرایط زیر را تجربه کنید:

• یک آتل پلاستیکی در دهانتان قرار می‌گیرد. آتل به عضلات دهان شما کمک می‌کند تا با موقعیت جدید فک  کار کنند. شما باید از آتل در همه مواقع بجز غذا خوردن یا شستن دندان‌ها استفاده کنید.
• صورت شما احتمالا بسیار متورم خواهد شد. سر خود را بالا نگه دارید و دارو مصرف کنید تا تورم کاهش یابد. 
• باید داروهایی برای کاهش درد و محافظت در برابر عفونت مصرف کنید.
• باید در ۲۴ ساعت اول پس از جراحی از کیسه یخ استفاده کنید. کیسه یخ را به روشی که پزشکتان توصیه می‌کند، مورد استفاده قرار بدهید.  
• تا چند هفته رژیم غذایی مایعات خواهید داشت.
• تورم و آتل موجود در دهان حرف زدن شما و فهم آن را توسط دیگران دشوار می‌کند. با پزشکتان مشورت کنید تا راهکارهایی را به شما پیشنهاد کند.  
• اگر ارتودنسی دارید، باید شش تا نه ماه پس از جراحی به استفاده از آن ادامه دهید.
• پس از برداشتن ارتودنسی، باید از نگهدارنده‌های متحرک استفاده کنید تا دندان‌هایتان در موقعیت جدید خود قرار بگیرند.

خطرات یا عوارض جراحی ارتوگناتیک چیست؟

مانند هر جراحی بزرگ، جراحی ارتوگناتیک نیز خطرات و عوارضی دارد که  رایج‌ترین آن‌ها خطرات بیهوشی ، خطر خونریزی یا عفونت هستند. سایر عوارض عبارتند از:

• آسیب دیدن دندان‌ها 
• ترمیم نشدن مناسب استخوان‌ها
• مشکل در مفصل فک 
• محدودیت در باز کردن دهان 
• بی‌حس شدن گونه‌ها و لب پایینی 
• مشکل در غذا خوردن 
• ایجاد جای زخم 

زمان نقاهت بعد از جراحی ارتوگناتیک چقدر است؟

بهبودی هر فرد متفاوت است، اما بیشتر افراد ظرف چند هفته می‌توانند فعالیت‌های عادی خود را از سر بگیرند. ممکن است بتوانید در حین ریکاوری، ورزش‌های سبک مانند پیاده‌روی کوتاه انجام دهید.  قبل از افزودن هر ورزش دیگر با پزشک مشورت کنید . ممکن است یک سال طول بکشد تا فک شما به طور کامل بهبود یابد.

چه زمانی باید به پزشک تماس مراجعه کنید؟

حدود هشت هفته پس از جراحی به پزشک مراجعه کنید تا آتل و بخیه‌های شما را بردارد.

چه زمانی باید به اورژانس مراجعه کنید؟

اگر شرایط زیر را دارید به اورژانس مراجعه کنید:  

• تنگی نفس ناگهانی
• تب بالاتر از ۳۸.۳ درجه سانتیگراد
• دردی که به جای بهتر شدن بدتر می‌شود
• ترشحات بدبوی سبز رنگی در محل جراحی، رنگ قرمز تیره یا احساس گرما در محل جراحی
• استفراغ یا اسهال مداوم 
• باز شدن بخیه‌ها
• خونریزی بیش از حد

خلاصه

اگر به جراحی ارتوگناتیک فکر می‌کنید، مهم ترین قدم این است که از تصمیم خود مطمئن باشید. جراحی ارتوگناتیک، یک جراحی بزرگ است که می‌تواند زندگی شما را برای چندین هفته و چند ماه مختل کند. همچنین باید درک کنید که از جراحی فک چه انتظاری دارید. با پزشک خود در مورد گزینه‌ها و انتظاراتتان مشورت کنید.