جراحی اسلیو معده چه کمکی به بیماران دیابتی میکند؟

دکتر پدرام طالبیان فوق تخصص جراحی چاقی و متابولیک و عضو انجمن بین المللی جراحی چاقی و اسلیو (IFSO) و بهترین جراح اسلیو توضیح می دهند که جراحی اسلیو چگونه می تواند به درمان دیابت کمک کند.

چاقی و افزایش وزن به عنوان یکی از عوامل مهم در افزایش میزان خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ شناخته شده است. زمانی که بدن در معرض چاقی قرار می‌گیرد، فشار بر سلول‌های بتا در لوزالمعده و سایر بافت‌های بدن افزایش می‌یابد و میزان مقاومت به انسولین افزایش می‌یابد. این مقاومت به انسولین می‌تواند به مرور زمان منجر به کاهش تولید انسولین توسط سلول‌های بتا شود و در نتیجه، سطح قند خون در بدن افزایش می‌یابد که این مسئله می‌تواند به دیابت نوع ۲ منجر شود.

دیابت نوع ۲ چگونه ایجاد می شود؟

دیابت نوع ۲ یک بیماری مزمن است که طی آن سطح قند خون در بدن بالا می‌رود. این نوع دیابت معمولاً در بزرگسالان ایجاد می‌شود و به صورت تدریجی توسعه می‌یابد. عوامل زیادی می‌توانند در بروز دیابت نوع ۲ نقش داشته باشند، اما دو عامل اصلی عبارتند از:

1. مقاومت به انسولین: در دیابت نوع ۲، بافت‌های بدن به انسولین که هورمونی است که تولید آن توسط سلول‌های بتا در لوزالمعده انجام می‌شود، مقاومت نشان می‌دهند. به عبارت دیگر، بافت‌های بدن قادر به استفاده بهینه از انسولین نیستند و برای کاهش سطح قند خون، بدن بیشترین مقدار انسولین را ترشح می‌کند. این مقاومت به انسولین معمولاً نتیجه ژنتیکی و چاقی دارد.

2. کاهش تولید انسولین: در طول زمان، سلول‌های بتا در لوزالمعده ممکن است توانایی تولید انسولین را از دست بدهند. این موضوع می‌تواند به تدریج منجر به کاهش تولید انسولین و افزایش سطح قند خون در بدن شود.

جراحی اسلیو معده، به عنوان روشی برای کاهش وزن قابل انجام در برخی افراد چاق، می‌تواند به درمان دیابت نوع ۲ کمک کند. درواقع، کاهش وزن به وسیله جراحی می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر کنترل قند خون و مدیریت دیابت داشته باشد. در زیر تأثیرات اصلی جراحی اسلیو در بهبود دیابت نوع ۲ را بررسی می‌کنیم:

1. کاهش میزان مقاومت به انسولین: با کاهش وزن، مقاومت به انسولین در بدن نیز کاهش می‌یابد. این به این معنی است که بافت‌های بدن می توانند بهتر به انسولین پاسخ دهند و از قند خون استفاده کنند. در نتیجه، سطح قند خون در بدن کاهش می‌ یابد و کنترل دیابت بهبود می‌یابد.

2. تغییرات هورمونی: جراحی اسلیو معده می‌تواند تأثیرات هورمونی در بدن را تغییر دهد. به عنوان مثال، پس از جراحی معده، سطح هورمون‌هایی مانند گرلین (هورمون اشتها) کاهش می‌یابد و سطح هورمون‌های سیتوکین و اینسولین (هورمونی که متعادل کردن قند خون را تنظیم می‌کند) افزایش می‌یابد. این تغییرات هورمونی می‌توانند به کنترل قند خون کمک کنند.

آیا جراحی اسلیو معده برای همه افرادی که دیابت نوع ۲ دارند مناسب است؟

خیر، جراحی اسلیو به عنوان روش درمانی برای دیابت نوع ۲، برای همه افرادی که این بیماری را دارند، مناسب نیست. جراحی اسلیو معمولاً به عنوان یک راه حل مورد استفاده قرار می‌گیرد و پس از تلاش‌های ناموفق در کاهش وزن و کنترل دیابت با روش‌های غیرجراحی توصیه می گردد.

برای تعیین میزان مناسب بودن افراد برای انجام جراحی اسلیو در افراد دیابتی معیارهایی وجود دارد مانند :

1. شدت بیماری: افرادی که دیابت نوع ۲ شدید دارند و نتوانسته‌اند با روش‌های دارویی و تغییرات در سبک زندگی کنترل قند خون خود را بهبود بخشند، ممکن است برای جراحی اسلیو مناسب باشند.

2. شاخص توده بدنی (BMI): BMI به عنوان یک معیار برای اندازه‌گیری چاقی استفاده می‌شود. برای بسیاری از افراد، جراحی اسلیو معمولاً پس از عبور از مرزهای مشخصی از BMI (بالاتر از ۳۵) در نظر گرفته می‌شود.

اندازه گیری سریع BMI

اسلیو معده چگونه انجام می شود؟

جراحی اسلیو معده ( Sleeve Gastrectomy ) یکی از روش‌های جراحی کاهش وزن است که برای درمان چاقی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این جراحی، بخش بزرگی از معده به صورت جراحی برداشته می‌شود تا حجم معده به طور قابل توجهی کاهش یابد

پس از جراحی اسلیو معده، معده به شکل یک لوله باریک و بلند تبدیل می‌شود. این لوله باعث کاهش حجم معده و محدود کردن قدرت جذب غذا می‌شود. با کاهش حجم معده، مقدار غذایی که می‌تواند درون معده جا بگیرد کاهش می‌یابد و در نتیجه، احساس سیری بیشتری را ایجاد می‌کند.

جراحی اسلیو معده همواره با استفاده از روش لاپاراسکوپیک (با استفاده از سوراخ‌های کوچک و ابزارهای ظریف) انجام می‌شود.

جراحی اسلیو معده به طور کلی به دو صورت عمل می‌کند:

1. محدود کردن حجم معده: با برداشتن بخشی از معده، حجم آن به شدت کاهش می‌یابد و افراد تنها می‌توانند مقدار کمتری غذا مصرف کنند. این موضوع باعث کاهش کالری دریافتی می‌شود و به کاهش وزن کمک می‌کند.

2. اثر متابولیک: جراحی اسلیو معده نه تنها باعث کاهش حجم معده می‌شود، بلکه تغییراتی در هورمون‌های معده‌ای ایجاد می‌کند که به کاهش اشتها و افزایش احساس سیری کمک می‌کنند.

به طور کلی در جراحی اسلیو معده حدودا ۷۰ الی ۸۰ درصد معده از شکم خارج می شود و به همین دلیل بیمار کمتر غذا می خورد و می تواند ۶۰ الی ۸۰ درصد وزن اضافه ی خود را کاهش دهد.