سومین علت مرگ در جهان چیست؟

آمارهای تازه منتشر شده نشان می‌دهد که سکته مغزی اکنون سومین علت مرگ در جهان است و سالانه میلیون‌ها نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهد. با وجود اینکه سکته تا حد زیادی قابل پیشگیری است، عواملی مانند آلودگی هوا و سبک زندگی نادرست همچنان به افزایش موارد آن دامن می‌زنند. به‌ویژه در دو دهه اخیر، تعداد افرادی که به سکته دچار شده‌اند به شدت افزایش یافته است.

به نقل از مدیسن نت، به گفته تیمی به سرپرستی «والری فیگین»، از دانشگاه فناوری اوکلند در نیوزلند، «تقریباً ۱۲ میلیون نفر در سراسر جهان در سال ۲۰۲۱ دچار سکته مغزی شدند که ۷۰ درصد نسبت به سال ۱۹۹۰ افزایش یافته است.»

در حال حاضر سکته مغزی سومین علت مرگ و میر در جهان است که سالانه بیش از ۷.۳ میلیون نفر را می کشد.

به گفته متخصصان، این روند می‌تواند اینگونه نباشد، زیرا سکته تا حد زیادی قابل پیشگیری است.

برخی از عوامل خطر سکته مغزی عبارتند از: آلودگی هوا (که تغییرات آب و هوایی موجب آن تشدید می‌شود)، وزن اضافی بدن، فشار خون بالا، سیگار کشیدن و عدم تحرک بدنی. به گفته محققان، همه این خطرات را می‌توان کاهش داد یا کنترل کرد.

علاوه بر میلیون‌ها مرگ مرتبط با سکته مغزی، این حملات اغلب بازماندگان را به طور جدی ناتوان می‌کنند. این گزارش نشان می‌دهد که تعداد سال‌های زندگی سالم از دست رفته در سراسر جهان به دلیل سکته تقریباً یک سوم (۳۲ درصد) بین سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۲۱ افزایش یافته است.

چرا افزایش در سکته مغزی رخ داده است؟ بر اساس تحلیل جدید، میزان قرار گرفتن افراد در معرض عوامل خطر متعدد سکته مغزی مدام در حال افزایش است.

بین سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۲۱، بار جهانی سکته ناشی از شاخص توده بدنی بالا (افزایش ۸۸ درصدی)، دمای بالا (۷۲ درصد)، قند خون بالا (۳۲ درصد)، رژیم غذایی سرشار از نوشیدنی‌های شیرین (۲۳ درصد)، فعالیت بدنی کم (۱۱٪)، فشار خون سیستولیک بالا (۷٪) و رژیم غذایی کم اسیدهای چرب غیراشباع امگا ۶ (تا ۵٪) به میزان قابل توجهی افزایش یافته است.

دماهای بالاتر به معنای بدتر شدن آلودگی هوا، یکی دیگر از عوامل خطر شناخته شده برای سکته مغزی است. به گفته محققان، تأثیر روزهای گرم و مه‌آلود بر خطر سکته مغزی شاید در کشورهای فقیرتر مخرب‌ترین باشد و ممکن است با تغییرات آب و هوایی بدتر شود.

در حقیقت، زمانی که صحبت از خطر سکته مغزی هموراژیک (خون‌ریزی) می‌شود، اکنون خطرات ناشی از تنفس در هوای کثیف با سیگار کشیدن برابر است.

سکته مغزی هموراژیک بسیار کمتر از سکته مغزی ایسکمیک (مرتبط با لخته) است و حدود ۱۵ درصد موارد را شامل می‌شود. اما محققان خاطرنشان کردند که این عامل نیمی از مرگ و میرها و ناتوانی‌های مرتبط با سکته مغزی در سطح جهان است.

بدتر شدن رژیم غذایی نیز نقش مهمی در میزان سکته دارد، زیرا میزان چاقی، کلسترول بالا و فشار خون بالا را افزایش می‌دهد که همگی عوامل خطر بزرگ سکته مغزی هستند.

از دست دادن سلامتی ناشی از سکته به طور نامتناسبی بر بسیاری از محروم‌ترین کشورهای آسیایی و جنوب صحرای آفریقا به دلیل افزایش بار عوامل خطر کنترل نشده، به ویژه فشار خون بالا کنترل نشده، و افزایش سطح چاقی و دیابت نوع ۲ در بزرگسالان جوان تأثیر می‌گذارد.

جانسون گفت: «از آنجایی که آلودگی هوا ارتباط تنگاتنگی با افزایش دما دارد، اهمیت اقدامات اضطراری آب و هوایی و اقدامات برای کاهش آلودگی هوا را نمی‌توان بیش از حد برآورد کرد. و با افزایش قرار گرفتن در معرض عوامل خطر مانند قند خون بالا و رژیم غذایی سرشار از نوشیدنی‌های شیرین شده با قند، نیاز اساسی به مداخلات متمرکز بر چاقی و سندرم‌های متابولیک (مانند دیابت) وجود دارد.»