دیابت خاموش؛ نشانه‌هایی که باید جدی بگیرید

دیابت خاموش، که به آن پیش‌دیابت یا دیابت پنهان نیز گفته می‌شود، وضعیتی است که در آن سطح قند خون بالاتر از حد طبیعی است، اما هنوز به اندازه‌ای بالا نیست که به عنوان دیابت نوع ۲ تشخیص داده شود. خطر اصلی دیابت خاموش این است که اغلب بدون علامت است و فرد ممکن است سال‌ها از وجود آن بی‌خبر باشد. این در حالی است که در این دوره، آسیب‌های جدی به بدن، به ویژه به قلب، عروق خونی و اعصاب وارد می‌شود. به همین دلیل، شناخت نشانه‌های احتمالی و انجام آزمایش‌های غربالگری اهمیت زیادی دارد. در این مقاله به بررسی نشانه‌هایی می‌پردازیم که باید جدی گرفته شوند.

چرا دیابت خاموش خطرناک است؟

همانطور که گفته شد، دیابت خاموش معمولاً بدون علامت است. این بدان معنا نیست که هیچ اتفاقی در بدن نمی‌افتد. در طول این دوره، قند خون بالا به آرامی به عروق خونی، اعصاب و اندام‌های مختلف آسیب می‌رساند. این آسیب‌ها می‌توانند منجر به مشکلات جدی زیر شوند:

بیماری‌های قلبی عروقی: افزایش خطر حمله قلبی، سکته مغزی و بیماری‌های عروق محیطی.

آسیب عصبی (نوروپاتی): بی‌حسی، گزگز، درد و سوزش در دست‌ها و پاها.

آسیب کلیوی (نفروپاتی): کاهش عملکرد کلیه‌ها و در نهایت نارسایی کلیه.

مشکلات بینایی (رتینوپاتی): آسیب به عروق خونی شبکیه چشم و در نهایت از دست دادن بینایی.

نشانه‌های احتمالی دیابت خاموش:

اگرچه دیابت خاموش اغلب بدون علامت است، اما برخی نشانه‌ها می‌توانند هشداری برای وجود این وضعیت باشند:

افزایش تشنگی: احساس تشنگی بیش از حد معمول، حتی پس از نوشیدن مقدار زیادی آب.

تکرر ادرار: نیاز مکرر به دفع ادرار، به ویژه در شب.

خستگی غیرمعمول: احساس خستگی و بی‌حالی مداوم، بدون دلیل مشخص.

تاری دید: تغییرات موقت در بینایی، مانند تاری دید.

کاهش وزن ناخواسته: کاهش وزن بدون تلاش برای لاغری.

افزایش گرسنگی: احساس گرسنگی مداوم، حتی پس از صرف غذا.

بهبود کند زخم‌ها: دیر بهبود یافتن زخم‌ها و بریدگی‌ها.

عفونت‌های مکرر: افزایش استعداد ابتلا به عفونت‌ها، به ویژه عفونت‌های پوستی، قارچی و ادراری.

تیرگی پوست در نواحی خاص: تیرگی پوست در چین‌های گردن، زیر بغل و کشاله ران (آکانتوزیس نیگریکانس). این نشانه اغلب با مقاومت به انسولین مرتبط است.

بی حسی یا گزگز در دست‌ها و پاها: این نشانه می‌تواند ناشی از آسیب به اعصاب باشد.

چه کسانی بیشتر در معرض خطر دیابت خاموش هستند؟

عوامل زیر خطر ابتلا به دیابت خاموش را افزایش می‌دهند:

اضافه وزن یا چاقی: به ویژه چاقی شکمی.

عدم فعالیت بدنی: سبک زندگی کم‌تحرک.

سابقه خانوادگی دیابت نوع ۲: وجود سابقه دیابت در بستگان درجه یک.

سن بالای ۴۵ سال: با افزایش سن، خطر ابتلا افزایش می‌یابد.

فشار خون بالا: فشار خون بالاتر از ۱۳۰/۸۰ میلی‌متر جیوه.

کلسترول بالا: به ویژه سطح پایین کلسترول خوب (HDL) و سطح بالای تری‌گلیسیرید.

سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) در زنان: یک اختلال هورمونی شایع در زنان.

سابقه دیابت بارداری: ابتلا به دیابت در دوران بارداری.

تشخیص دیابت خاموش:

تنها راه قطعی تشخیص دیابت خاموش، انجام آزمایش خون است. آزمایش‌های زیر می‌توانند به تشخیص این وضعیت کمک کنند:

آزمایش قند خون ناشتا (FBS): اندازه‌گیری سطح قند خون پس از حداقل ۸ ساعت ناشتایی.

آزمایش هموگلوبین A1c (HbA1c): میانگین سطح قند خون در ۲ تا ۳ ماه گذشته را نشان می‌دهد.

آزمایش تحمل گلوکز خوراکی (OGTT): اندازه‌گیری سطح قند خون پس از نوشیدن محلول گلوکز.

پیشگیری و مدیریت دیابت خاموش:

خوشبختانه، با تغییر سبک زندگی می‌توان از پیشرفت دیابت خاموش به دیابت نوع ۲ جلوگیری کرد و حتی سطح قند خون را به حالت طبیعی بازگرداند. این تغییرات شامل موارد زیر است:

تغذیه سالم: مصرف غذاهای کم قند، پر فیبر، میوه و سبزیجات فراوان و کاهش مصرف چربی‌های اشباع و ترانس.

فعالیت بدنی منظم: حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت بدنی متوسط در هفته.

کاهش وزن (در صورت اضافه وزن یا چاقی): حتی کاهش ۵ تا ۱۰ درصد از وزن بدن می‌تواند تأثیر زیادی داشته باشد.

ترک سیگار: سیگار کشیدن خطر ابتلا به دیابت و بیماری‌های قلبی عروقی را افزایش می‌دهد.

دیابت خاموش یک وضعیت جدی است که می‌تواند بدون علامت باشد، اما آسیب‌های قابل توجهی به بدن وارد کند. شناخت نشانه‌های احتمالی، انجام آزمایش‌های غربالگری و ایجاد تغییرات مثبت در سبک زندگی می‌تواند به پیشگیری از پیشرفت این وضعیت به دیابت نوع ۲ و حفظ سلامت بدن کمک کند. در صورت مشاهده هر یک از نشانه‌های ذکر شده، حتماً به پزشک مراجعه کنید.