ارتباط میان دیابت و بینایی؛ چرا باید مراقب باشید؟

دیابت یک بیماری مزمن است که بر نحوه استفاده بدن از قند خون (گلوکز) تأثیر می‌گذارد. این بیماری می‌تواند اندام‌های مختلف بدن از جمله چشم‌ها را تحت تأثیر قرار دهد و منجر به مشکلات جدی بینایی شود. ارتباط بین دیابت و بینایی بسیار قوی است و به همین دلیل، افراد مبتلا به دیابت باید مراقبت ویژه‌ای از سلامت چشم خود داشته باشند.

چگونه دیابت بر بینایی تأثیر می‌گذارد؟

قند خون بالا در طولانی مدت می‌تواند به عروق خونی کوچک در سراسر بدن، از جمله عروق خونی شبکیه چشم آسیب برساند. شبکیه، بافتی حساس به نور در پشت چشم است که تصاویر را دریافت و به مغز ارسال می‌کند. آسیب به عروق خونی شبکیه می‌تواند منجر به بیماری‌های چشمی مختلفی شود که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

رتینوپاتی دیابتی: این بیماری شایع‌ترین عارضه چشمی دیابت است و زمانی رخ می‌دهد که عروق خونی شبکیه آسیب می‌بینند. این آسیب می‌تواند به صورت نشت مایع، خونریزی، تشکیل عروق خونی جدید و غیرطبیعی و در نهایت آسیب به بافت شبکیه باشد. رتینوپاتی دیابتی در مراحل اولیه معمولاً بدون علامت است، اما با پیشرفت بیماری می‌تواند منجر به تاری دید، دیدن لکه‌های شناور، کاهش دید و حتی نابینایی شود.

ادم ماکولا دیابتی: ماکولا بخشی از شبکیه است که مسئول دید واضح و دقیق است. قند خون بالا می‌تواند باعث نشت مایع از عروق خونی به داخل ماکولا و تورم آن شود. این وضعیت به ادم ماکولا دیابتی معروف است و می‌تواند منجر به تاری دید و کاهش دید مرکزی شود.

آب مروارید: دیابت خطر ابتلا به آب مروارید (کدر شدن عدسی چشم) را افزایش می‌دهد. آب مروارید می‌تواند باعث تاری دید، حساسیت به نور و کاهش دید در شب شود.

آب سیاه (گلوکوم): دیابت همچنین می‌تواند خطر ابتلا به گلوکوم (آسیب به عصب بینایی) را افزایش دهد. گلوکوم معمولاً بدون علامت است، اما در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به از دست دادن دائمی بینایی شود.

علائم مشکلات چشمی ناشی از دیابت:

علائم مشکلات چشمی ناشی از دیابت می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

تاری دید

دیدن لکه‌های شناور یا تاریک در میدان دید

کاهش دید

تغییرات ناگهانی در بینایی

دیدن نقاط سیاه

درد چشم

فشار در چشم

اهمیت معاینات منظم چشم برای افراد دیابتی:

از آنجا که بسیاری از مشکلات چشمی ناشی از دیابت در مراحل اولیه بدون علامت هستند، معاینات منظم چشم توسط چشم‌پزشک برای افراد دیابتی بسیار حیاتی است. این معاینات به تشخیص زودهنگام مشکلات چشمی و شروع درمان به موقع کمک می‌کنند و از پیشرفت بیماری و از دست دادن بینایی جلوگیری می‌کنند.

توصیه‌های کلی برای معاینات چشم برای افراد دیابتی به شرح زیر است:

پس از تشخیص دیابت نوع ۲، بلافاصله به چشم‌پزشک مراجعه کنید.

افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ باید ۵ سال پس از تشخیص بیماری، معاینات چشم را شروع کنند.

معاینات چشم باید حداقل سالی یک بار انجام شود. در صورت وجود مشکلات چشمی، ممکن است پزشک فواصل معاینات را کوتاه‌تر کند.

در هر بار مراجعه به چشم‌پزشک، معاینه کامل چشم شامل بررسی دید، فشار چشم، عصب بینایی و شبکیه باید انجام شود.

راه‌های پیشگیری از مشکلات چشمی ناشی از دیابت:

بهترین راه برای پیشگیری از مشکلات چشمی ناشی از دیابت، کنترل دقیق قند خون، فشار خون و کلسترول است. رعایت نکات زیر می‌تواند مفید باشد:

کنترل قند خون: حفظ سطح قند خون در محدوده هدف با رعایت رژیم غذایی مناسب، ورزش منظم و مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک.

کنترل فشار خون: حفظ فشار خون در محدوده طبیعی با رعایت رژیم غذایی کم نمک، ورزش منظم و در صورت لزوم مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک.

کنترل کلسترول: حفظ سطح کلسترول در محدوده طبیعی با رعایت رژیم غذایی کم چرب و در صورت لزوم مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک.

ترک سیگار: سیگار کشیدن خطر ابتلا به مشکلات چشمی ناشی از دیابت را افزایش می‌دهد.

معاینات منظم چشم: انجام معاینات منظم چشم طبق توصیه پزشک.

منابع:

تاثیر بیماری دیابت بر بینایی - بیمارستان فوق تخصصی چشم پزشکی بینا

اگر مبتلا به بیماری دیابت هستید بیشتر مراقب چشم هایتان باشید | پذیرش۲۴ - پذیرش24

دلایل، علائم و راهکارهای درمانی رتینوپاتی ‌دیابتی - داروسازی دکتر عبیدی

چشم دیابتی چیست ؟ اثر دیابت بر روی شبکیه - بیمارستان چشم پزشکی نور

تاثیرات دیابت بر روی چشم ها | مرکز فوق تخصصی چشم پزشکی نیکان

این اطلاعات صرفاً جهت اطلاع‌رسانی است و نباید به عنوان جایگزینی برای مشاوره پزشکی حرفه‌ای در نظر گرفته شود. همیشه برای تشخیص و درمان هرگونه مشکل پزشکی با پزشک متخصص چشم و یا پزشک متخصص داخلی خود مشورت کنید.