ماری‌جوانا چه بلایی سر جنین می آورد؟
قرارگرفتن در معرض ماری‌جوانا یا گل در دوران جنینی منجر به چالش‌های رفتاری و شناختی در اوایل کودکی می‌شود.
استفاده از ماری‌جوانا یا همان گُل در دوره بارداری روبه‌افزایش است و در برخی کشورها به‌عنوان یک راهکار طبیعی برای کاهش علائم مرتبط با بارداری در نظر گرفته می‌شود. اما مطالعه‌ای نشان داد این کار خطراتی دارد. بچه‌هایی که در رحم مادر در معرض ماری‌جوانا قرار گرفته بودند، در ارزیابی‌های انجام شده، از جهت دقت و توجه و کارهای مربوط به برنامه‌ریزی، رفتارهای تهاجمی بیشتری نشان داده بودند که نشان می‌دهد قرارگرفتن در معرض ماری‌جوانا در دوران جنینی می‌تواند از جهت معیارهای مهمی از رشد رفتاری و شناختی اختلالاتی ایجاد کند.
استفاده از ماری‌جوانا در میان زنان باردار در ایالات متحده طی دو دهه اخیر دوبرابر شده است و از ۳.۴ درصد در سال ۲۰۰۲ به ۷.۲ درصد در ۲۰۲۱ رسیده است. این افزایش تا حدودی مربوط به تجویز ماری‌جوانا به‌عنوان یک راهکار طبیعی برای کنترل عوارض مربوط به بارداری مثلاً تهوع و اختلالات خلقی است. علی‌رغم توصیه‌ها از جانب سازمان‌های بهداشت و سلامت مبنی بر اجتناب از ماری‌جوانا طی بارداری، خیلی از پزشکان بالینی به دلیل محدود بودن شواهدی که اثرات بلندمدت ماری‌جوانا را تأیید کنند، توصیه به استفاده از آن می‌کنند.
مطالعات قبلی نشان داده بودند که قرارگرفتن مادر باردار در معرض ماری‌جوانا با نقص‌های عملکردی در کودک ارتباط دارد و در فرایندهای مهم ادراکی و شناختی؛ مانند دقت و توجه، حافظه و حل مسئله و همچنین چالش‌های رفتاری مانند تهاجمی رفتارکردن اثر می‌گذارد.
اما بسیاری از تحقیقات فعلی مبتنی بر داده‌های قبلی هستند که دهه‌ها قبل از طریق مشاهدات جمع‌آوری شدند یا مبتنی بر گزارش‌های والدین که ممکن است ذهنی و غیرواقعی باشند.
همچنین پیشرفت‌های تکنولوژی اخیراً امکان ارزیابی‌های دقیق‌تری از عملکردهای اجرایی کودکان را فراهم کرده و در نتیجه فرصتی برای مشاهدات موشکافانه‌تر ارائه داده است. هدف از مطالعهٔ جدید، به‌کارگرفتن متدهای جامع‌تر برای ارزیابی ارتباط بین مصرف ماری‌جوانا در بارداری و اثرات رفتاری و شناختی در کودکان سنین پیش از دبستان بوده است.
Sarah A. Keim یکی از اعضای هیئت‌علمی دانشگاه اوهایو و استاد راهنما در مرکز سلامت رفتاری در مؤسسه تحقیقاتی بیمارستان کودکان می‌گوید: «ما متوجه شدیم قانون‌های مربوط به استفاده از ماری‌جوانا به‌سرعت در حال تغییر بود؛ اما مطالعات برای فهمیدن اثرات بالقوه استفاده از آن طی بارداری به‌روزرسانی نشده بود. ما فکر کردیم مهم است که خانم‌های باردار و پزشکانی که با آنها کار می‌کنند دسترسی به شواهد تازهٔ بیشتری داشته باشند».
محققان این مطالعه را با استفاده از اطلاعات به‌دست‌آمده در مورد سبک زندگی و دستاوردهای اولیه در خانواده‌هایی در cohort انجام دادند (گروهی از شبکه مطالعاتی پیش از زایمان در اوهایو). این منبع اطلاعات، اطلاعات خود را از خانم‌های بارداری که بین سال‌های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۶ در مرکز طبی اوهایو تحت مراقبت بودند به دست آورد. این افراد شرکت‌کننده، اطلاعاتی دقیق در مورد سلامتی خود، مصرف مواد مخدر و فاکتورهای محیطی در دوران بارداری خود ارائه دادند و موافقت کردند در سال‌های بعد کودکان خود را در مطالعات بعدی نیز شرکت دهند.
در این بررسی، ۲۵۰ کودک پنج‌ساله در سنجش‌های رفتاری این تحقیق شرکت کردند. ۸۰ کودک در دوران جنینی خود در معرض ماری‌جوانا بوده‌اند (به گفتهٔ خود مادران) و این مسئله از طریق گزارشات بالینی و آزمایش‌های ادرار مادرها نیز تأیید شده بود.
این مطالعه، عملکرد اجرایی کودکان را از طریق کارها و وظایف گوناگون آزمایشگاهی ارزیابی کرد که شامل تست‌های رایانه‌ای سنجش دقت و توجه، کنترل بازدارنده و مهارت‌های برنامه‌ریزی می‌شد. مثلاً یکی از تست‌ها شامل پازل «برج هانوی» می‌شد که مهارت‌های برنامه‌ریزی را ارزیابی می‌کند. پرخاشگری کودکان با روش‌های مشاهده‌ای سنجیده شد، مثلاً عروسک بوبو که در آن تعاملات فیزیکی بچه‌ها با یک عروسک، ثبت شد.
والدین نیز پرسش‌نامه‌هایی در مورد رفتارهای کودکان و قابلیت‌های ادراکی و شناختی‌شان پُر کردند. برای کنترل فاکتورهای پیچیده، محققان از تکنیک‌های تحلیل آماری استفاده کردند که چیزهایی مانند میزان تحصیلات مادر، درآمد خانوادگی و دیگر متغیرها را به‌حساب می‌آورد.
پژوهشگران تفاوت‌های چشمگیری بین کودکانی که در دوره جنینی در معرض ماری‌جوانا بودند و آنهایی که نبودند پیدا کردند. در تست‌های آزمایشگاهی، کودکانی که در معرض ماری‌جوانا بوده‌اند، امتیازات کمتری از جهت دقت و توجه و کنترل بازدارنده به دست آورده بودند. این بچه‌ها دارای توانایی‌های برنامه‌ریزی ضعیف‌تری بودند. ارزیابی‌های مشاهده‌ای نیز آشکار کرد که کودکانی که در دوران جنینی در معرض ماری‌جوانا بوده‌اند، رفتارهای پرخاشگرانهٔ بیشتری نشان داده‌اند، مثلاً طی تست با عروسک بوبو، با مشت به‌صورت عروسک می‌کوبیدند.
Keim توضیح می‌دهد: «ما متوجه شدیم قرارگرفتن کودک در معرض ماری‌جوانا در دوره جنینی با ضعف مهارت‌های فکری و رفتاری در اوایل کودکی ارتباط دارد و منجر به پرخاشگری‌های رفتاری بیشتری در این بچه‌ها می‌شود که همهٔ اینها در عملکردهای کودک در مدرسه و تعاملاتش با دیگران بسیار حایز اهمیت هستند».
جالب است بدانید این الگوها در گزارش‌های ارائه شده توسط والدین در مورد رفتارهای کودکان وجود نداشتند. والدین کودکانی که در دوره جنینی در معرض ماری‌جوانا قرار گرفته بودند و کودکانی که در معرض ماری‌جوانا نبوده‌اند، از جهت میزان دقت و توجه، مهارت‌های برنامه‌ریزی و رفتارهای پرخاشگرانه، به کودکان خود امتیازهای مشابهی داده بودند. این مغایرت، ارزش استفاده از روش‌های متعدد برای سنجش رشد و تکامل الگوهای رفتاری و تفکری کودکان را نشان می‌دهد. دریافت و نظر والدین ممکن است به طور کامل نشان‌دهندهٔ تفاوت‌های رفتاری که مشاهده می‌کنند نباشد.
یافته‌های همسو با تحقیقات قبلی نشان می‌دهند قرارگرفتن در معرض ماری‌جوانا در دوران بارداری می‌تواند بر رشد بخش قدامی مغز که مربوط به عملکردهای اجرایی است اثر بگذارد. این مطالعه با شواهد قابل‌توجهی نشان داد چالش‌های رفتاری با قرارگرفتن در معرض ماری‌جوانا در دوره جنینی ارتباط دارند و این چالش‌ها می‌توانند در سنین پیش‌دبستانی ظاهر شوند که دوره‌ای حساس و مهم از جهت رشد و تکامل ادراک و شناخت و مهارت‌های اجتماعی است.
به گفتهٔ Keim: «یافته‌های ما عجیب و تازه نبودند و در واقع تأییدی بر شواهد و یافته‌های قبلی محسوب می‌شوند. باتوجه‌به نمونه‌های جدید از مادران و کودکان که در این تحقیق شرکت داشتند و تمایل روبه‌افزایش به ماری‌جوانا در حال حاضر نسبت به دهه‌های گذشته، این مطالعه یافته‌های قبلی را معتبر می‌داند و مهر تأییدی است بر توصیه‌های بالینی که به بیماران ارائه می‌شود».
اما این مطالعه دو فاکتور را بررسی نکرد: زمان مصرف ماری‌جوانا و دوز مصرفی این ماده مخدر که می‌تواند بر نتیجه اثر بگذارد. ازآنجایی‌که ماری‌جوانا روزبه‌روز بیشتر در دسترس افراد قرار می‌گیرد، دانستن اثر آن بر رشد کودکان همچنان یک مسئلهٔ بااهمیت برای تحقیقات جاری است.
تحقیقات آینده می‌توانند با به‌کارگرفتن سنجش‌های دقیق‌تر از مصرف ماری‌جوانا و کشف اینکه فاکتورهایی مانند زمان مصرف یا دوز مصرفی، این محدودیت‌ها را کنار بزنند. مطالعات گسترده‌تر و طولانی‌تر که کودکان را تا سال‌های بعدی کودکی و نوجوانی نیز پیگیری می‌کنند می‌توانند تصویر واضح‌تری از اثرات بلندمدت قرارگرفتن مادر باردار در معرض ماری‌جوانا ارائه دهند.
Keim می‌گوید: «ما در حال حاضر در حال مطالعه روی نتایج در میان کودکان ۷ساله هستیم تا چگونگی رشد آنها را مشاهده کنیم. ما در این مطالعه دریافتیم بعضی از خانم‌ها باور دارند گیاهی بودن ماری‌جوانا به معنی بی‌ضرر بودن آن است و از خیلی از مواد صنعتی و دارویی بهتر است. این درست نیست. آکادمی اطفال آمریکا و کالج آمریکایی متخصصین زنان و زایمان هر دو در مورد مصرف ماری‌جوانا در زمان بارداری هشدار داده‌اند و گفته‌اند که این رفتار خطراتی برای سلامت مادر و کودک دارد».
برای ورود به کانال تلگرام فرتاک نیوز کلیک کنید.
