چگونه با دیابت زندگی سالمی داشته باشیم؟

دیابت یک بیماری مزمن است که بر نحوه استفاده بدن از قند خون (گلوکز) تأثیر می‌گذارد. دو نوع اصلی دیابت وجود دارد: نوع ۱ و نوع ۲. در دیابت نوع ۱، بدن انسولین کافی تولید نمی‌کند و در دیابت نوع ۲، بدن به درستی از انسولین استفاده نمی‌کند (مقاومت به انسولین). زندگی با دیابت نیازمند مدیریت دقیق سطح قند خون برای جلوگیری از عوارض جدی است. خوشبختانه، با اتخاذ سبک زندگی سالم، افراد مبتلا به دیابت می‌توانند زندگی طولانی و فعالی داشته باشند.

اصول کلیدی برای زندگی سالم با دیابت:

مدیریت قند خون:

پایش منظم قند خون: اندازه‌گیری منظم قند خون با دستگاه گلوکومتر به شما کمک می‌کند تا سطح قند خون خود را کنترل کنید و تأثیر غذاها، ورزش و داروها را بر آن ارزیابی کنید.

تنظیم سطح قند خون در محدوده هدف: پزشک شما محدوده هدف قند خون را برای شما تعیین می‌کند. تلاش کنید تا با رعایت رژیم غذایی، ورزش و مصرف داروها، سطح قند خون خود را در این محدوده نگه دارید.

رژیم غذایی سالم و متعادل:

برنامه‌ریزی وعده‌های غذایی: با کمک یک متخصص تغذیه، یک برنامه غذایی مناسب برای خود تنظیم کنید که شامل وعده‌های غذایی منظم و متعادل باشد.

کنترل کربوهیدرات‌ها: مقدار و نوع کربوهیدرات مصرفی خود را کنترل کنید. کربوهیدرات‌های پیچیده مانند غلات کامل، حبوبات، میوه‌ها و سبزیجات نسبت به کربوهیدرات‌های ساده مانند شکر و شیرینی‌ها، دیرتر هضم می‌شوند و تأثیر کمتری بر افزایش قند خون دارند.

مصرف فیبر کافی: فیبر موجود در میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل به کنترل قند خون، کاهش کلسترول و بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک می‌کند.

مصرف پروتئین کافی: پروتئین به حفظ احساس سیری و کنترل قند خون کمک می‌کند.

محدود کردن چربی‌های اشباع و ترانس: این چربی‌ها خطر بیماری‌های قلبی عروقی را افزایش می‌دهند.

کاهش مصرف نمک: مصرف زیاد نمک می‌تواند فشار خون را افزایش دهد که برای افراد دیابتی مضر است.

فعالیت بدنی منظم:

انتخاب فعالیت‌های مناسب: فعالیت‌های هوازی مانند پیاده‌روی، شنا، دوچرخه‌سواری و ورزش‌های قدرتی می‌توانند به کنترل قند خون، بهبود حساسیت به انسولین، کاهش وزن و بهبود سلامت قلب و عروق کمک کنند.

برنامه‌ریزی منظم: سعی کنید حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته فعالیت بدنی متوسط داشته باشید. قبل از شروع هر برنامه ورزشی جدید، با پزشک خود مشورت کنید.

مصرف داروها طبق تجویز پزشک:

رعایت دقیق دستورات پزشک: داروهای دیابت، از جمله انسولین و داروهای خوراکی، باید دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف شوند.

آگاهی از عوارض جانبی داروها: در مورد عوارض جانبی احتمالی داروهای خود از پزشک یا داروساز سؤال کنید.

مراقبت از پاها:

بررسی روزانه پاها: پاهای خود را هر روز برای یافتن هرگونه زخم، بریدگی، تاول، قرمزی یا تورم بررسی کنید.

شستشوی روزانه پاها: پاهای خود را هر روز با آب ولرم و صابون ملایم بشویید و به خوبی خشک کنید، به خصوص بین انگشتان.

استفاده از کفش و جوراب مناسب: از کفش‌های راحت و مناسب و جوراب‌های نخی و بدون درز استفاده کنید.

مراقبت از چشم‌ها:

معاینات منظم چشم‌پزشکی: افراد دیابتی باید حداقل سالی یک بار توسط چشم‌پزشک معاینه شوند تا از عوارض دیابت بر چشم‌ها (رتینوپاتی دیابتی) جلوگیری شود.

مدیریت استرس:

شناسایی عوامل استرس‌زا: عوامل استرس‌زا در زندگی خود را شناسایی کنید و راه‌هایی برای مدیریت آنها پیدا کنید.

استفاده از تکنیک‌های آرامش‌بخش: تکنیک‌هایی مانند مدیتیشن، یوگا، تمرینات تنفس عمیق و گذراندن وقت با عزیزان می‌توانند به کاهش استرس کمک کنند.

ترک سیگار:

سیگار کشیدن خطر عوارض دیابت، از جمله بیماری‌های قلبی عروقی، آسیب به کلیه‌ها و مشکلات بینایی را افزایش می‌دهد.

آموزش و آگاهی:

کسب اطلاعات در مورد دیابت: هرچه بیشتر در مورد دیابت بدانید، بهتر می‌توانید آن را مدیریت کنید.

شرکت در گروه‌های حمایتی: شرکت در گروه‌های حمایتی می‌تواند به شما کمک کند تا با سایر افراد مبتلا به دیابت ارتباط برقرار کنید و از تجربیات آنها بهره‌مند شوید.

مراجعه منظم به پزشک:

پیگیری منظم با پزشک و تیم مراقبت دیابت: مراجعه منظم به پزشک و سایر متخصصان مراقبت دیابت (مانند متخصص تغذیه، پرستار دیابت و چشم‌پزشک) برای بررسی وضعیت سلامتی و تنظیم برنامه درمانی ضروری است.

عوارض دیابت در صورت عدم کنترل:

عدم کنترل مناسب دیابت می‌تواند منجر به عوارض جدی زیر شود:

بیماری‌های قلبی عروقی (سکته قلبی، سکته مغزی)

آسیب به کلیه‌ها (نفروپاتی دیابتی)

آسیب به چشم‌ها (رتینوپاتی دیابتی)

آسیب به اعصاب (نوروپاتی دیابتی)

مشکلات پا (زخم پا، عفونت)

منابع:

زندگی با دیابت - ارکید لایف

چگونه با دیابت خوب زندگی کنیم؟ - خبرگزاری میزان

زندگی سالم برای افراد دیابتی - آزمایشگاه رازی