آیا مصرف مکملهای کلسیم برای سلامت استخوانها ضروری است؟
کلسیم، مادهای حیاتی برای استحکام استخوانها، از طریق رژیم غذایی و در صورت لزوم مکملها قابل تامین است؛ اما مصرف خودسرانه مکمل کلسیم توصیه نمیشود.
کلسیم فراوانترین ماده معدنی در بدن است که ۹۹ درصد آن در استخوانها و دندانها ذخیره میشود. این ماده معدنی نقش حیاتی در ساخت و حفظ استخوانهای قوی در طول زندگی دارد. علاوه بر سلامت استخوان، کلسیم در عملکرد صحیح عضلات، اعصاب، قلب و عروق نیز نقش دارد. سوالی که مطرح میشود این است که آیا برای تامین کلسیم مورد نیاز بدن، مصرف مکملهای کلسیم ضروری است؟ در این مطلب به بررسی این موضوع میپردازیم.
چرا کلسیم برای بدن ضروری است؟
کلسیم نقشهای متعددی در بدن ایفا میکند که مهمترین آنها عبارتند از:
ساخت و حفظ استخوانها و دندانها: کلسیم بلوک اصلی سازنده استخوانها و دندانهاست و برای رشد و استحکام آنها در تمام مراحل زندگی، از کودکی تا بزرگسالی و سالمندی، ضروری است. (منبع: سیمرغ داروی عطار)
انقباض عضلات: کلسیم برای انقباض عضلات، از جمله عضلات قلب، ضروری است.
انتقال پیامهای عصبی: کلسیم در انتقال پیامهای عصبی بین سلولها نقش دارد.
انعقاد خون: کلسیم در فرآیند انعقاد خون و جلوگیری از خونریزی نقش دارد.
منابع غذایی کلسیم
بهترین راه برای تامین کلسیم مورد نیاز بدن، مصرف غذاهای غنی از کلسیم است. برخی از منابع غذایی خوب کلسیم عبارتند از:
لبنیات: شیر، ماست، پنیر و سایر محصولات لبنی منابع غنی کلسیم هستند.
سبزیجات برگ سبز تیره: کلم بروکلی، اسفناج و سایر سبزیجات برگ سبز تیره حاوی کلسیم هستند.
ماهی با استخوان نرم: ماهیهایی مانند ساردین و کیلکا که با استخوان مصرف میشوند، منبع خوبی از کلسیم هستند.
بادام و سایر آجیلها: بادام، کنجد و سایر آجیلها حاوی کلسیم هستند.
غذاهای غنی شده با کلسیم: برخی از غذاها مانند آبمیوهها، غلات صبحانه و شیرهای گیاهی با کلسیم غنی میشوند. (منبع: لیمومی)
چه زمانی مصرف مکمل کلسیم ضروری است؟
در بیشتر موارد، با داشتن یک رژیم غذایی متعادل و متنوع میتوان کلسیم مورد نیاز بدن را تامین کرد. با این حال، در برخی شرایط خاص، مصرف مکمل کلسیم ضروری است:
افراد مبتلا به پوکی استخوان: افراد مبتلا به پوکی استخوان برای جلوگیری از پیشرفت بیماری و کاهش خطر شکستگی استخوانها به مکمل کلسیم نیاز دارند.
زنان باردار و شیرده: زنان باردار و شیرده به کلسیم بیشتری برای رشد جنین و نوزاد نیاز دارند.
افراد مسن: با افزایش سن، جذب کلسیم در بدن کاهش مییابد و خطر کمبود کلسیم و پوکی استخوان افزایش مییابد.
افرادی که رژیم غذایی محدود دارند: افرادی که به دلیل آلرژی، عدم تحمل لاکتوز یا رژیمهای خاص، نمیتوانند به اندازه کافی از منابع غذایی کلسیم دریافت کنند، ممکن است به مکمل کلسیم نیاز داشته باشند.
افرادی که داروهای خاصی مصرف میکنند: برخی داروها میتوانند جذب کلسیم را مختل کنند و نیاز به مصرف مکمل را افزایش دهند. (منبع: غفاری دایت)
عوارض مصرف بیش از حد مکمل کلسیم
مصرف بیش از حد مکمل کلسیم میتواند عوارض جانبی داشته باشد، از جمله:
مشکلات گوارشی: مانند یبوست، نفخ و درد شکم.
سنگ کلیه: مصرف بیش از حد کلسیم میتواند خطر تشکیل سنگ کلیه را افزایش دهد.
تداخل با جذب سایر مواد معدنی: مصرف زیاد کلسیم میتواند جذب آهن و روی را مختل کند.
افزایش خطر بیماریهای قلبی عروقی (در برخی مطالعات): برخی مطالعات نشان دادهاند که مصرف بیش از حد مکمل کلسیم ممکن است با افزایش خطر بیماریهای قلبی عروقی مرتبط باشد، اما تحقیقات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است.
توصیه مهم
قبل از مصرف هرگونه مکمل کلسیم، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. پزشک با بررسی وضعیت سلامتی شما و سطح کلسیم خونتان، میتواند بهترین دوز و نوع مکمل کلسیم را برای شما تجویز کند. همچنین، مصرف همزمان ویتامین D به جذب بهتر کلسیم در بدن کمک میکند. (منبع: درمانکده)
کلسیم برای سلامت استخوانها و بسیاری از عملکردهای بدن ضروری است. بهترین راه برای تامین کلسیم، داشتن یک رژیم غذایی متعادل و غنی از منابع غذایی کلسیم است. مصرف مکمل کلسیم تنها در شرایط خاص و با تجویز پزشک توصیه میشود. از مصرف خودسرانه مکمل کلسیم خودداری کنید و قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید.