آیا پاستیل‌ها غضروف سازند؟ / تق تق زانو خطرناک نیست مگر اینکه...

دکتر کیوان احدی، فوق‌تخصص جراحی زانو  بیان کرد: آرتروز شایع ترین بیماری مفصلی است، در حقیقت این بیماری روند ساییده شدن و پیر شدن مفصل را تداعی می کند. نکته اصلی در آرتروز آسیب غضروفی مفصل زانوست، مفاصل متحرک اصلی بدن انسان مانند مفاصل زانو، لگن، انگشتان دست و... در 2 طرف از یک ضایعه غضروفی پوشیده شده است، حال در این بیماری این غضروف های مفصلی دچار خراشیدگی، ناهمواری، کاهش قطر و در نهایت نابودی می شود.

وی در ادامه افزود: آرتروز دو نوع اصلی دارد؛ نوع اولیه و ثانویه. نوع اولیه همان پیری مفصل است که بر اثر کهولت سن گریبان گیر افراد می شود اما نوع ثانویه این بیماری ربطی به سن ندارد و مربوط به آسیبی است که به غضروف مفصلی وارد شده و آن را به تدریج نابود کرده و این تخریب مفصلی زمینه ساز آرتروز می شود.

برای مثال به دنبال یک شکستگی غضروف مفصلی و استخوان زیر غضروف آسیب می‌بیند و زانو رفته رفته ساییده شده و فرد را درگیر آرتروز می کند و یا به دنبال عفونت های مفصلی که غضروف را از بین می‌برد و یا به دنبال پارگی رباط ها و مینیسک های زانو که توام با در رفتگی ها و پیچ خوردگی ها مکرر هستند که باعث تخریب مفصل ها می شوند.

احدی متذکر شد: متاسفانه در ایران آمار دقیقی از مبتلایان به آرتروز وجود ندارد. همان طور که گفتیم آرتروز می تواند هر جای بدن که دارای مفصل است را تهدید کنند اما مفصل زانو که شایع ترین محل است در زنان بیشتر مشاهده می شود.

عضو هیئت مدیره انجمن جراحی زانو هشدار داد: آرتروز خود را با چند علامت آشکار می سازد، در مراحل خفیف فرد در فعالیت های عادی خود مشکلی ندارد اما هنگامی که کمی فشار کارش افزایش می یابد، برای مثال پیاده روی های طولانی را انجام می دهد، مفاصلش به درد می آید و می توان گفت فرد در معرض مراحل اولیه آرتروز زانو قرار دارد.

به گفته وی، علائم ساییدگی زانو اغلب به آهستگی به وجود می‌آید و با گذشت زمان وخامت پیدا می‌کند. مفصل در طول حرکت یا پس از آن دچار درد می شود، با با وارد کردن فشار کم دچار التهاب شده و یا هنگام بیدار شدن از خواب سفتی و خشکی زانویی را احساس می کند.

این متخصص در رابطه با صدای تق تق زانو گفت: تق تق زانو که یکی از مسائل شایع و برای برخی نگران کننده است باید گفت، اگر صداهای زانو توام با درد باشد موضوع خطرناک و نگران کننده وجود داشته و نیاز به بررسی دارد اما صدا به تنهایی نشانه هیچ گونه بیماری نیست.

احدی یادآور شد: دو نکته در درمان های غیر جراحی بسیار اهمیت دارد، کاهش وزن و وزرش. یکسری نرمش ها وجود دارد که باعث تقویت عضلات زانو شده که اکثر فیزوتراپ‌ها این دسته از نرمش ها را توصیه می کنند، اما ورزش هایی که برای تمامی بیماران توصیه می شود راه رفتن در آب و پیاده روی است. بیماران مبتلا به آرتروز این تفکر اشتباه را که می پندارند نباید از مفاصلشان کار بکشند به کلی از خود دور کنند چرا که در صورت کمبود تحرک ماهیچه و مفاصل ضعیف و ضعیف تر می شود.

وی خاطرنشان کرد: اخیرا در فضای مجازی اخباری مبنی بر غضروف سازی پاستیل ها منتشر شده است، لازم به ذکر است گفته شود چنین موضوعی صحت و پشتوانه علمی ندارد و افراد با تکیه بر این شایعات در فضای مجازی سلامتی خود را به خطر نیندازند.

عضو هیئت مدیره انجمن جراحی زانو در رابطه با نقش تغذیه در آرتروز متذکر شد: نکته ای در این خصوص اهمیت فراوانی دارد در رابطه با کاهش وزن است. تغذیه سالم بسیار در بهبود مفاصل نقش دارد و باید گفته شود تغذیه سالم تغذیه ای است که از تمام دسته بندی های غذایی در آن موجود باشد. میوه ها و سبزیجات، شیر و لبنیات، مواد پروتئینی (گوشت سفید، ماهی، تخم مرغ)، حبوبات و غلات به ترتیب از اهمیت بالایی در پیشگیری از آرتروز نقش دارند.

احدی در پاسخ به این پرسش که چگونه باید از مفاصل مراقبت کرد  گفت: مهم ترین اقدام کنترل وزن است چرا که فشار بیش از اندازه به مفاصل بخصوص مفصل زانو وارد میکند(هر 1 کیلو وزن 4 برابر فشار بر مفصل وارد می کند). برخی افراد دچار کجی دردناک مفصل هستند(زانو پزانتزی‌ها) و بهتر است تحت عمل جراحی قرار بگیرند تا در سنین بالا گریبان گیر عوارض آن نشوند. نکته بعد در خصوص ورزشکارانی است که در طی ورزش کردن زانوهایشان آسیب دیده اما با این حال به ورزش خود ادامه می دهند این دسته از افراد باید تحت معاینه پزشک قرار گیرند در غیر این صورت عواقب جبران ناپذیری را با افزایش سن تجربه خواهند کرد، آرتزور در این دسته افراد بسیار مشاهده می شود.

وی در پایان در خصوص داروهای تبلیغاتی غضروف ساز خاطرنشان کرد: یکسری از داروها هستند که مطالعاتی روی انجام و به ثبت رسیده است که تا حدودی به علائم و درد بیمار را کاهش دهند، اما در حقیقت هیچ دارویی نمی‌تواند غضروف تخریب شده را بازسازی کند.