خشکی دهان؛ علل و راههای درمان آن

از کجا بفهمیم به خشکی دهان مبتلا هستیم؟

احساس خشکی و چسبناکی دهان

تشنگی پی در پی

زخم در دهان، زخم و یا پوست بلندشده در گوشه دهان و ترک و خشکی لب

احساس خشکی برروی زبان

احساس سوزن سوزن شدن و یا سوزش در دهان بخصوص روی زبان

زبان خشک، خشن و قرمز

مشکل در صحبت کردن ویا مشکل در تشخیص مزه، جویدن و یا فرودادن

خشونت صداو یا خشک شدن مسیر بینی

خشکی دهان به چه بیماری هایی ختم می شود؟

گزرستومی (xerostomia) که معمولاً به عنوان خشکی دهان شناخته می شود، به خودی خود یک بیماری نیست. بلکه در حقیقت این عارضه می تواند نشانه ابتلا به بسیاری بیماری ها و مشکلات دیگر است. مشکل خشکی دهان که به‌دلیل کاهش ترشح طبیعی بزاق صورت می‌گیرد، می‌تواند ما را دچار مشکلات جدی از جمله کاهش حس چشایی، مشکل در بلع و جویدن غذا، صحبت کردن و نیز بیماری‌ها و عفونت‌های لثه‌ای و دندانی کند.

دلایل بروز خشکی دهان بر چند قسم است؟

خشکی دهان به دلیل داروها:

عارضه جانبی برخی داروها خشکی دهان است چراکه روی غدد بزاقی اثر گذاشته و مانع از ترشح بزاق می شوند از جمله ضد افسردگی ها سه حلقه ای مانند آمی تریپتیلین، داروهای ضد صرع، آنتی هیستامین ها، اغلب داروهای اعصاب، بتا بلوکر ها (روی ضربان قلب و فشار خون تاثیر دارند)، داروهای مدر یا ادرار آور.

خشکی دهان به دلیل رادیوتراپی:

رادیوتراپی سر و گردن می تواند به غدد بزاقی آسیب زده و مانع از ترشح و جریان بزاق گردد.

نفس کشیدن با دهان:که می تواند به علت انسداد بینی باشد.

خشکی دهان به دلیل کم آبی بدن:

در افراد بیمار و تب دار که آب بدن از دست می رود، در نتیجه خشکی دهان نیز مشاهده می شود.

خشکی دهان به دلیل سندرم شوگرن:

بیماری خود ایمنی که مفاصل و غدد اشکی و بزاقی بدن را گرفتار می کند و منجر به خشکی دهان و خشکی چشم می شود.

خشکی دهان به دلیل آسیب های عصبی:

اگر طی حادثه ای (مثل تصادف رانندگی)، به ناحیه صورت و یا گردن فرد آسیب وارد شود و یا تحت عمل جراحی ناحیه گردن و یا صورت قرار بگیرد، احتمال دارد به علت آسیب عصب هفتم جمجمه ای (عصب فاسیال)، تولید بزاق دچار مشکل شود.

بدترین عوارض خشکی دهان که نمی دانستید

زمانی که بزاق دهان کافی نباشد، ذرات باقیمانده مواد غذایی در دهان می مانند و باعث ایجاد پوسیدگی دندان ها و بوی بد و عفونت های دهان می شوند. در این صورت لازم است تا با مراجعه منظم به دندانپزشک، مشکلات دهان و دندان به موقع تشخیص داده شود.

مسلما رعایت بهداشت دهان و دندان امری ضروری است. مسواک زدن پس از هر وعده غذا در کنار استفاده از نخ دندان بسیار مهم خواهد بود.

درمان خشکی دهان اهمیت بسیار زیادی دارد زیرا دهان خشک باعث می‌شود که فرد توانایی احساس عطرها، طعم ها و بوهای خوش را در دوره ای از زندگی که در آن احتمال سوءتغذیه بسیار زیاد است، از دست بدهد.

خشکی دهان را چطور درمان کنید؟

۱. حتما به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنید

اگر احساس خشکی در دهان‌ دارید، قبل از هر کاری با پزشک یا دندانپزشک تان مشورت کنید، ممکن است خشکی دهان از علائم یک بیماری باشد، در این صورت پزشک می‌تواند میزان داروها یا نوع آنها را تغییر بدهد. به خاطر داشته باشید که معاینۀ غدد بزاقی ممکن است منجر به تشخیص تورم و انسداد کانال بزاقی یا انسدادهای تابع آن بشود.

در موارد سنگ های بزاقی، می‌توان آنها را با اعمال فشار بر روی غدد یا جراحی خارج کرد.

2. آبِ گوشت بر سر سفره بیاورید

بزاق دهان شامل آنزیم‌هایی است که به هضم غذا کمک می‌کنند. تحقیقات نشان می‌دهد که وقتی غدد بزاقی با اختلال مواجه شوند درجویدن ، چشیدن و قورت دادن اثر می‌گذارند.

3.فراموش نکنید کافئین، الکل و تنباکو دشمن شما هستند

متخصصان می‌گویند مصرف کافئین، الکل و دخانیات باعث خشکی دهان می‌شود. سعی کنید میزان مصرف آنها را کاهش دهید. از نوشیدنی‌های بدون کافئین استفاده کنید. به جای نوشابه از آب گازدار استفاده کنید تا از خشکی دهان و کم شدن رطوبت دهان جلوگیری کند.

4. بهداشت دهان و دندان را جدی بگیرید

بزاق دهان با خنثی کردن اسید تولید شده توسط باکتری‌های موجود در دهان و پاک کردن باقیمانده‌ی غذا‌ از پوسیدگی و خرابی دندان‌ها جلوگیری می‌کند.

5. از آنتی‌هیستامین ها و داروهای ضد احتقان دوری کنید

استفاده از این داروها باعث خشکی دهان می شود. عفونت سینوس‌ها و مشکلات تنفسی در بینی و احتقان که باعث می‌شود از راه دهان تنفس کنید طبق پژوهش‌های انجام شده باعث خشکی دهان می‌شود. اگر چنین مشکلاتی دارید با یک پزشک مشورت کنید.

برای جلوگیری از تنفس با دهان باز، راهکارهایی وجود دارد: در طول روز زبان‌تان را روی سقف دهان قرار داده و لب‌ها را ببندید و از یک مرطوب‌کننده هوا در اتاق‌تان استفاده کنید.

6.با جادوی آلوئه ورا آشنایید؟

مقداری آلوئه ورا را به لثه ها و گونه هایتان از داخل دهان بمالید و یک ساعت صبر کنید. پس از یک ساعت اقدام به خوردن و یا آشامیدن کنید. آلوئه ورا علاوه بر مرطوب نگه داشتن دهان، به پاکسازی دهان و دندان نیز کمک زیادی می کند.

7.یار ارزان درمان خشکی دهان

جویدن آدامس بدون قند، ارزان ترین و شاید لذت بخش ترین توصیه برای جلوگیری از خشک شدن دهان باشد. جویدن آدامس به تولید و ترشح بزاق کمک زیادی می کند و در تمام اوقات امکان دسترسی به آن برای همه وجود دارد.

8.نوشیدنی های سنتی را دست کم نگیرید

نوشیدن چای سبز، دمنوش بابونه و یا دم کرده زنجبیل برای تحریک ترشح بزاق مفید است.