عامل ۶۷ درصد از مرگ و میر ایرانی ها

دکتر افشین استوار درخصوص وضعیت بیماری های غیرواگیر در کشور با بیان اینکه چهار بیماری غیرواگیر اصلی شامل بیماری های قلبی عروقی، مانند حملات قلبی، سکته مغزی، سرطان ها، بیماری های مزمن ریوی مانند بیماری مزمن انسدادی ریه و آسم و دیابت هستند، خاطرنشان کرد: سازمان جهانی بهداشت پیش بینی می کند، در طول 10 سال آینده، بیشترین افزایش در مرگ ناشی از بیماری قلبی عروقی ، سرطان و بیماریهای تنفسی و دیابت در کشورهای در حال توسعه رخ خواهد داد.

مدیرکل دفتر مدیریت بیماری های غیر واگیر وزارت بهداشت گفت: درحال حاضر، بیماری های غیرواگیر به شکلی نامتناسب، کشورهای کم درآمد و با درآمد متوسط را تحت تاثیر قرار داده اند و نزدیک به سه چهارم از مرگ های ناشی از بیماری های غیرواگیر ( سالانه 28 میلیون مرگ ) در این کشورها رخ می دهد.

وی با بیان اینکه بیماری های غیرواگیر مسئول 76 درصد از مرگ ها در ایران هستند، گفت: در بررسی علت مرگ در کشور در سال 1394، از 327 هزار و 525 مورد مرگ ثبت شده برای تمام سنین، بیماری های  قلبی عروقی با سهم 44.13 درصد، اولین علت مرگ در کشور هستند، که از این میزان حدود 31 درصد مربوط به سکته های قلبی و مغزی هستند.

دکتر استوار با بیان اینکه دومین علت مرگ با سهم حدود 16 درصد به سرطان ها و سومین علت با سهم حدود 9 درصد به سوانح و حوادث غیر عمد اختصاص دارد، تصریح کرد: فشارخون بالا یک مشکل همه گیر است، در دنیا تقریبا 4 نفر از هر 10 نفر فرد بزرگسال بالای 25 سال مبتلا به فشارخون بالا هستند و در بسیاری از کشورها یک نفر از هر 5 نفر پیش فشارخون بالا دارند، در ایران نیز در افراد 18 سال و بالاتر شیوع فشارخون بالا حدود 26 درصد است.

مدیرکل دفتر مدیریت بیماری های غیرواگیر وزارت بهداشت به اقداماتی که توسط وزارت بهداشت در جهت پیشگیری و کنترل بیماری های غیر واگیر صورت گرفته است، اشاره کرد و گفت: ماموریت دفتر مدیریت بیماری های غیرواگیر وزارت بهداشت، برنامه ریزی و ادغام برنامه های پیشگیری و کنترل بیماری های غیر واگیر در نظام سلامت و ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به آحاد جامعه بر پایه تعیین وضعیت موجود بیماری های غیرواگیر و عوامل خطرساز آن ها در کشور، تعیین اولویت های کشوری پیشگیری و کنترل بیماری های غیرواگیر، تهیه راهنماهای ارزیابی، تشخیص و درمان استاندارد، پایش و مراقبت بیماری های غیرواگیر و عوامل خطر ساز آن و طراحی اقدامات مداخله ای برای کاهش بروز و شیوع این بیماری ها با تاکید بر کنترل عوامل خطر آنها برای کل افراد جامعه است، این مهم مستلزم همکاری های درون بخشی و برون بخشی با سایر مدیریت های حوزه معاونت بهداشت و درمان، مراکز پژوهشی، تحقیقاتی و سایر سازمان های برون بخشی و پیشنهاد و پیگیری تصویب قوانین و سیاستگذاری و تدوین آیین نامه های مرتبط است.

وی با بیان اینکه در حال حاضر برنامه های پیشگیری و کنترل بیماری فشارخون بالا، پیشگیری و کنترل بیماری دیابت و سلامت روان در نظام مراقبت های اولیه بهداشتی ادغام شده است، تصریح کرد: برنامه پیشگیری از تالاسمی و نظام ثبت سرطان از دیگر برنامه های مهم است که در کل کشور در حال اجرا هستند، برنامه های پیشگیری و درمان فنیل کتنوری و کم کاری تیروئید نوزادان از بدو تولد اجرا می شوند، برنامه هایی نیز در خصوص بیماری های مزمن تنفسی و آسم، برنامه جامعه ایمن، رتینوپاتی دیابتی و نوزادان نارس، کنترل آب سیاه، سلامت بینایی، مراقبت چشم، توانبخشی ناشنوایی و کم شنوایی، مراقبت گوش، استئوپروز و ژنتیک اجتماعی در وضعیت آزمایشی در حال اجرا هستند.

دکتر استوار ادامه داد: در حوزه عوامل خطر غیرواگیر، برنامه ملی توسعه ارتقای فعالیت بدنی ایرانیان تهیه شده است که یک برنامه با همکاری های درون و برون بخشی قوی است، در این حوزه اقداماتی در خصوص تدوین استانداردهای باشگاه های ورزشی دوستدار سلامت، ادغام خدمات ارزیابی میزان فعالیت بدنی  در نظام مراقبت های اولیه بهداشتی، فراهم کردن امکان ارجاع افراد به باشگاه های ورزشی، خدمات آموزشی، تهیه بسته های خدمت و مشاوره های ورزشی، تهیه متون آموزشی برای بیماران غیر واگیر و افراد کم تحرک، با هدف افزایش فعالیت بدنی انجام شده است.

وی افزود: همچنین تفاهم نامه هایی در خصوص ورزش همگانی با وزارت ورزش و جوانان، تفاهم نامه با وزارت راه و شهر سازی (سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای) در خصوص پیشگیری از حوادث ترافیکی و ارتقای ایمنی ساکنین روستاهای کشور منعقد شده است، در خصوص دخانیات و تغذیه ناسالم و مصرف الکل نیز اقدامات مهمی توسط واحدهای مرتبط در معاونت بهداشت به عمل آمده است.

وی بیان کرد: به منظور پیشگیری و کنترل بیماری های غیرواگیر و عوامل خطر مرتبط در کشور و با توجه به تعهدات بین المللی جمهوری اسلامی ایران، کمیته ای با نام کمیته ملی پیشگیری و کنترل بیماری های غیرواگیر و عوامل خطر تشکیل شده است که در راستای اجرای وظایف قانونی وزارت بهداشت و با هدف یکپارچگی در سیاستگذاری، برنامه ریزی و نظارت بر تمامی اقدامات در زمینه بیماری های غیرواگیر و عوامل خطر مرتبط در جمهوری اسلامی ایران فعالیت می کند. این کمیته با ریاست وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و با حضور معاونین ایشان و برخی از اعضای هیات دولت و نیز جمعی از متخصصان حوزه سلامت در کشور جمهوری اسلامی ایران تشکیل شده است، "سند ملی پیشگیری و کنترل بیماریهای غیرواگیر و عوامل خطر مرتبط در جمهوری اسلامی ایران در بازه زمانی 1394 تا 1404" که یک برنامه راهبردی 10 ساله  است با همکاری متخصصین و کارشناسان در زمینه بیماری های غیرواگیر تهیه شده و مبتنی بر شواهد و اسناد بین المللی است.

دکتر استوار افزود: برای ارتقای برنامه های غیرواگیر و بر اساس این سند ملی ، برنامه ایراپن که بسته " مداخلات اساسی بیماری های غیر واگیر در نظام مراقبت های اولیه بهداشتی در ایران"  است با توجه به برنامه پیشنهادی سازمان جهانی بهداشت، تدوین و بومی سازی شده و در نظام مراقبت های اولیه بهداشتی ادغام شده است که پاسخی به چالش های مذکور است.

مدیرکل دفتر مدیریت بیماری های غیر واگیر وزارت بهداشت یاد آور شد: در این برنامه به صورت یکپارچه و ادغام یافته به پیشگیری و کنترل چهار بیماری دیابت، قلبی عروقی، سرطان ها و بیماری های مزمن تنفسی به همراه چهار عامل خطر رفتاری شامل کم تحرکی، تغذیه ناسالم ، مصرف الکل و دخانیات و چهار عامل خطر بیولوژیکی فشارخون بالا، قندخون بالا، چربی های خون بالا و چاقی که از مهم ترین علل مرگ و میر ناشی از بیماری های غیرواگیر هستند و هم چنین خطر سنجی احتمال سکته های قلبی عروقی به عنوان مهم ترین اقدام برای پیشگیری از حوادث قلبی عروقی مهم از جمله سکته های قلبی و مغزی توجه شده است.

دکتر استوار در پایان گفت: از برنامه های مهم آینده دفتر مدیریت بیماری های غیرواگیر، تقویت برنامه ثبت سرطان، تقویت برنامه های جاری، تکمیل پرونده الکترونیک مراقبت بیماری های غیرواگیر و ادغام برنامه های آزمایشی بیماری های مزمن تنفسی، استخوانی عضلانی، بینایی، شنوایی، ژنتیک و سوانح و حوادث در نظام سلامت و توسعه مطالعات پژوهشی در زمینه بررسی وضعیت این بیماریها و عوامل خطر آنها و ارزشیابی اثربخشی برنامه های فوق است..