یک بام و دو هوای بودجه‌ای دولت/ جزئیات نامه رهبر انقلاب چیست؟
روز گذشته معاون اول رئیس جمهور عنوان کرده بود که رهبر انقلاب نامه‌ای خطاب به محمدباقر قالیباف نوشتند برای اینکه به مسائل بودجه‌ای توجه کنند، اما به گفته عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس موضوع نامه چیز دیگری است.
سه‌شنبه 14 بهمن‌ماه سال جاری بود که رسیدگی به کلیات لایحه بودجه 1400 کل کشور در دستورکار وکلای ملت قرار گرفته و نهایتا این کلیات در صحن مجلس شورای اسلامی رد شد.
اما اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور پس از رد شدن کلیات لایحه بودجه عنوان کرده بود که «من 6 بهمن ساعت 10:30 صبح در مورد بودجه نامه‌ای به حضرت آقا (رهبر معظم انقلاب) نوشتم و دو ساعت بعد از دفتر ایشان با ما تماس گرفتند که نامه آمده است و حضرت آقا پاسخ را دادند.»
وی در همین رابطه بیان کرده بود که این نامه خطاب به آقای قالیباف بود برای اینکه به مسائل توجه کنند. اگر اینها بعد از آن نامه یک جلسه با دولت می‌گذاشتند، مسائل حل می‌شد.
اما ماجرا چیست؟
به سراغ یک اقتصاددان مجلس یازدهم که عضو کمیسیون برنامه و بودجه نیز هست، رفتیم و در همین رابطه از وی خواستار تشریح جزئیات این نامه شدیم.
نامه رهبری برای ارز 4200 دولت بود نه کلیات بودجه!
محسن زنگنه عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در همین رابطه، بیان کرد: این نامه به جهت مصوبه‌ای بود که در کمیسیون تلفیق درباره ارز 4200 تومانی مصوب شده بود، به این صورت که 2.5 میلیارد از 8 میلیارد دلاری که دولت به عنوان ارز ترجیحی با قیمت 4200 تومان برای سال آینده دیده بود، متعلق به دارو با رعایت ارز 4200 تومانی اما به صورت یارانه ریالی در اختیار واردکننده قرار بگیرد.
وی تأکید کرد: عملاً کمیسیون تلفیق در حوزه دارو هیچ تغییری صورت نداد بنابراین آنچه که به عنوان ارز 4200 به دارو اختصاص پیدا می‌کرد بر سرجای خود باقی ماند، اما مقرر شد به جای اینکه بانک مرکزی ارز بدهد مابه‌التفاوت 4200 تا قیمت ATS را به واردکننده پرداخت کنند و آنها خودشان ارز را فراهم کنند.
این عضو کمیسیون تلفیق مجلس یادآور شد: یک موضوع دیگر درباره ارز 4200 تومانی نهاده‌های دامی و خوراک مرغ و دانه‌های روغنی به ارزش 5.5 میلیارد دلار بود که کمیسیون تلفیق مصوب کرده بود که ارز 4200 تومانی را از روی نهاده‌های دامی و دانه‌های روغنی برداریم اما مبلغ آن را به صورت یارانه نقدی به مردم به صورت پلکانی بدهیم به عبارتی به دهک‌های پایین مبلغ بیشتری داده شود.
نامه جهانگیری به رهبر درباره ارز 1400 بود نه کلیات بودجه
زنگنه ادامه داد: آقای جهانگیری بابت این مسائل اظهار نگرانی کردند و گفتند این مسئله باعث تورم می‌شود و مشکلاتی در تولید ایجاد می‌کند بنابراین آقای جهانگیری نامه‌ای را به رهبری ارسال می‌کند که البته این نامه درباره کلیات لایحه بودجه نیست، این نامه درباره ارز 4200 تومانی است.
وی در همین رابطه بیان کرد: آقای جهانگیری در این نامه از مصوبه کمیسیون تلفیق اظهار نگرانی کرده و تأکید می‌کند که ممکن است دولت با این مصوبه در تأمین دارو، تجهیزات پزشکی و نهاده‌های دامی و دانه‌های روغنی را دچار مشکل کند که مقام معظم رهبری در خوانش آن نامه به آقای قالیباف پی‌نوشت می‌کنند که آقای قالیباف لطفاً نسبت به این موارد توجه لازم صورت گیرد تا دغدغه دولت رفع شود.
به گفته عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، بخشی از نگرانی دولت درباره ارز 4200 تومانی در مورد دارو و تجهیزات پزشکی را در نظر داشت و 2.5 میلیارد دلار سرجای خود قرار داشت اما در مورد نهاده‌های دامی و دانه‌های روغنی با نظر دولت مغایرت‌هایی وجود داشت که ما این مسأله را در صحن پیشنهاد داده بودیم.
وی با بیان اینکه کمیسیون تلفیق 3 بهمن‌ماه امسال به کار خود پایان داده بود و طبق قانون باید متن لایحه اصلاح شده از 10 روز قبل در اختیار نمایندگان قرار می‌گرفت بنابراین امکان بررسی این مسأله نبود. بنابراین باید این مسأله در صحن پیشنهاد داده و اصلاح می‌شد.
مشکل بودجه فقط ارز 1400 نبود
زنگنه ادامه داد: آقای قالیباف و کمیسیون تلفیق پیشنهاداتی را ارائه داده بودند تا ارز 4200 تومانی طبق همان منوالی که دولت تأکید داشت و مقام معظم رهبری نیز پی‌نوشت فرموده بودند که نظر دولت لحاظ شود، ارائه شده بود اما مشکل کلی لایحه بودجه 1400، ارز 4200 تومانی نبود چرا که در مورد این مسأله هم کمیسیون تلفیق کارهایی را صورت داده بود و هم قرار بود پیشنهاداتی در صحن علنی مجلس مطرح شود.
وی تصریح کرد که دولتی‌ها در جلسات نخست کمیسیون تلفیق که قرار بود درباره کلیات لایحه بودجه رأی‌گیری صورت بگیرد وعده می‌دادند که اصلاحات در لایحه بودجه 1400 را اجرا می‌کنند و حتی آقای نوبخت در این کمیسیون این عبارت را به کار بردند که «دوستان تلفیق، شما به کلیات بودجه رأی بدهید و ما در کنار شما هستیم و هرگونه اصلاحی که تشخیص دادید اعمال کنید و ما با دل و جان آن را اجرا می‌کنیم.»
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با تأکید بر اینکه تصویب کلیات لایحه بودجه در کمیسیون تلفیق به دلیل اعتماد مجلس به دولت بود، گفت: اینکه مجلس را متهم می‌کنند که 2 ماه وقت کشور را گرفت، باید بگوییم که ما وقت دولت و مردم را نگرفتیم بلکه ما براساس تعهدی که دولت به مجلس داده بود و آن تعهد شرعاً، عرفاً و قانوناً باید عملی می‌شد لایحه بودجه را تصویب، بررسی و آن را اصلاح کردیم، اگر همین امروز هم دولت تعهد بدهد که آنچه که از مجلس بیرون می‌آید را اجرا و به قانون تمکین کند، دولت دو هفته بعد همان لایحه را به مجلس برگرداند، گزارش کمیسیون تلفیق هم بر روی آن قرار بگیرد و مجلس نیز آمادگی این را دارد که به آن رأی بدهد اما مشکل این است که دولت تمکین به اجرای اصلاحات در لایحه بودجه 1400 نمی‌کند.
رد کلیات..
در همان جلسه بررسی کلیات لایحه بودجه در صحن مجلس، محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه اظهاراتی درباره لایحه بودجه بیان کرد که به مذاق نمایندگان خوش نیامد و انتقاد آنها را برانگیخت.
در نهایت نمایندگان پس از استماع سخنان موافقان و مخالفان لایحه بودجه 1400 و اظهارات محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه که به جای رئیس جمهور برای دفاع از کلیات بودجه به مجلس آمده بود، کلیات لایحه بودجه 1400 را رد کردند.
مخالفان لایحه بودجه 1400 چه گفتند؟
علی بابایی کارنامی نماینده مردم ساری در مجلس از جمله نمایندگانی بود که در مخالفت با لایحه بودجه 1400 سخن گفت و تأکید کرد: مالیات باید مبنای بودجه قرار گیرد اما زیرساخت آن در سال 1400 وجود ندارد زیرا سال 1400 سالی سیاسی و انتخاباتی است و دولت پیام داده که کارهایی که کمیسیون تلفیق درباره لایحه بودجه 1400 صورت داده را اجرایی نخواهد کرد.
با بودجه تقدیمی دولت سال آینده شاهد تورم بیش از 400 درصد خواهیم بود
همچنین کمال علیپور نماینده مردم قائمشهر دیگر نماینده مخالف کلیات لایحه بودجه در همین رابطه در صحن مجلس تصریح کرد: امروز که ارز ترجیحی 4200 تومانی در کشور داریم 42 درصد تورم در کشور وجود دارد بنابراین چه کسی تضمین می‌کند که ارز ترجیحی به دلار 17500 تومان برسد و سال آینده شاهد کاهش قیمت‌ها باشیم؟
وی افزود: سال آینده ما شاهد تورم بیش از 400 درصد خواهیم بود زیرا ارز 4200 تومانی به 17500 تومان رسیده یعنی 4 برابر شده و اگر کمیسیون تلفیق نگران ارز ترجیحی است مجلس باید به آن ورود کند.
جنگ روانی علیه مجلس به راه انداختند
جبار کوچکی‌نژاد عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس نیز در مخالفت با لایحه بودجه 1400 در صحن علنی مجلس تأکید کرد که دولت اعلام کرد که تغییرات بودجه 1400 در کمیسیون تلفیق را قبول ندارد و تورم را به مردم تحمیل می‌کند در حالیکه این حرف جنگ روانی دولت علیه مجلس است.
وی افزود: نباید گرانی به مردم تحمیل شود و تورم افزایش پیدا کند زیرا جامعه دیگر تحمل بیشتر را ندارد و در بودجه تورم بیش از 40 درصدی را شاهد خواهیم بود ضمن اینکه کسری بودجه هم خواهیم داشت.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی دیگر مخالف جدی کلیات لایحه بودجه بود که در این راستا بیان کرد: بنده با حذف ارز ترجیحی کاملاً موافقم چرا که تنها ایجاد فساد می‌کند اما قرار نبود که با حذف ارز ترجیحی منابع آن را تبدیل به پول کرده و یارانه‌ها را افزایش دهیم، این امر برای مردم دغدغه ایجاد می‌کند.
ما نگران تورم هستیم
محمدرضا پورابراهیمی خاطرنشان کرد: دولت نیز در این زمینه نامه‌ای نوشته و نگرانی خود را مطرح کرده است، چرا دولت لایحه‌ای داده که اصلاح ساختار در آن دیده نمی‌شود، ما نگران تورمی هستیم که منابع پول پر قدرت در نظام اقتصادی ایجاد می‌کند.
دیگر مخالف کلیات لایحه بودجه یعنی محسن زنگنه عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس نیز در همان نشست گفت: شاخص شفاف‌سازی از مواردی است که در لایحه بودجه باید مورد توجه قرار گیرد. به عنوان مثال در تبصره 14 به دولت اجازه داده شده اگر منابعش تأمین نشد می‌تواند برای پرداخت یارانه نقدی به دلخواه هرچه می‌خواهد اوراق مالی چاپ کند که این امر مصداق عدم شفافیت است.
زنگنه تصریح کرد: به نظر می‌رسد اکنون زمان آن رسیده که رئیس سازمان برنامه و بودجه پاسخ دهد که آیا متعهد می‌شود که لایحه بودجه اصلاح شده در کمیسیون تلفیق را به درستی اجرا کند؟!
*وقتی نوبخت مجلس موافق را مخالف کرد
اظهارات محمد باقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه در صحن علنی مجلس در جریان رأی‌گیری درباره کلیات لایحه بودجه ورق را برگرداند و سبب رد کلیات لایحه بودجه 1400 شد.
نوبخت سخنان خود را در مجلس اینگونه آغاز کرد، به محض تقدیم لایحه بودجه 1400 به مجلس که در دولت یازدهم و دوازدهم که در همه این‌سالها قانون رعایت شده است و من هم اکنون طبق اصل 126 قانون اساسی که امور برنامه و بودجه از اختیارات رئیس جمهور است و می‌تواند به فردی تفویض شود و هم‌اکنون به من تفویض شده، در حال صحبت با نمایندگان براساس این اصل قانون اساسی هستم.
نوبخت در ادامه سخنان خود از عملیاتی نشدن اصلاح ساختار بودجه در مجلس انتقاد کرد و گفت: ساختار بودجه را مدوّن و کامل به رئیس مجلس و نمایندگان دادیم و انتظار داشتیم که اصلاح ساختار بودجه توسط مجلس انجام شود.
نوبخت همچنین تأکید کرد: اینکه بگویند افراد خاصی از رانت ارز 4200 تومانی استفاده می‌کنند یک حرف مجرمانه است، سایتی است که همه کسانی که ارز 4200 تومانی را استفاده کردند نامشان در آن آمده است و این نام‌ها را برای نمایندگان افشاء کنید.
برای ورود به کانال تلگرام فرتاک نیوز کلیک کنید.
