هزینه مالی سریال «شهرزاد» از کجا آمده است؟
حالا از یک سو ذهن پر از سوال بخش زیادی از مردم در خصوص نحوه تامین هزینههای ساخت سریال شهرزاد مانده بود و از سوی دیگر عدم پاسخگویی عوامل این سریال و مسئولان.
آنچه در ادامه میآید، در روزی نگارش یافته است که در آن رهبر انقلاب اسلامی در دیدار با رئیس و کارکنان قوة قضائیه خطاب به آنها اظهار کردند که «لازمه پیشرفت کارها در دستگاه قضائی و ایجاد تلقی عمومی از قوهی قضائیه بهعنوان مجموعهای «نجاتبخش، امیدبخش و آرامشبخش» برخورد جدی با تخلفات است. ... نباید مردم حس کنند که قوه قضائیه با متخلفان برخورد نمیکند. ... احیا و استیفای حقوق عامه و حمایت از آزادیهای مشروع مردم از وظایف مهم قوه قضائیه است و این قوه باید پرچمدار این موضوعات باشد و با مخالفان و معارضان حقوق عمومی در هر جایگاهی، مقابله کند.». (دوشنبه 12 تیرماه 1396 - دیدار رئیس و مسئولان قوه قضائیه با رهبر انقلاب اسلامی)
در مهرماه 1395 تعداد معدودی از رسانههای رسمی کشور گزارش دادند که «سیدمحمد امامی» یکی از دو تهیهکننده «سریال شهرزاد» به دلیل دخالتش در پرونده فساد مالی «صندوق ذخیره فرهنگیان» بازداشت شد. این خبر در رسانههای نزدیک به قوه قضائیه بازتاب داده نشد، ولی بعد از شروع فعالیت کمپین «نه به شهرزاد» و ارائه چند ده پرسش توسط اعضای این کمپین از عوامل سریال شهرزاد که همه آنها یا بیپاسخ ماندند و یا با جوابهای ضد و نقیض به ابهامات بیشتر افزودند، عکسالعمل برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی را در پی داشت. این نمایندگان بر صحت آن خبر صحه گذاشته و بر انجام تحقیق و بررسی و احقاق «حقوق عمومی» ذینفعان از صندوق ذخیره فرهنگیان تاکید کردند.
همچنین در راستای فعالیت کمپین «نه به شهرزاد»، وقتی هنرمندان و عوامل این سریال، در خصوص نحوه تامین هزینههای سریال «شهرزاد1» و منابع مالی برای سرمایهگذاری در «شهرزاد2» مورد پرسش اعضای کمپین قرار گرفتند، به جز «محمدهادی رضوی» که یکی از دو تهیهکنندة شهرزاد1 - و البته او هم بعدها سکوت اختیار کرد - هیچکس به این سوالات پاسخ نداد!
پاسخها و اظهارات محمدهادی رضوی در همان هفتههای آغازین فعالیت کمپین «نه به شهرزاد» آنقدر تاملبرانگیز و چالشی بود که باید به آنها اشاره بشود؛ او در بخشی از مصاحبهاش با «خبرگزاری تسنیم» خود را دارای 60درصد از سهام «برند شهرزاد» دانست و گفت به دلیل شبهاتی که وجود دارد، شرعاً از ادامه ساخت این سریال (تولید شهرزاد2) رضایت ندارد!
وی همچنین در اظهاراتی که در مورخ 6 آذر 95 منتشر شد با بیان اینکه «شهرزاد2 قطعاً با سرمایه آقای امامی ساخته میشود»، خط بطلانی بر ادعای مطرح شده توسط یکی از بازیگران این مجموعه کشید که گفته بود «سیدمحمد امامی دیگر سرمایهگذار شهرزاد2 نیست و بخش دوم این مجموعه با سرمایة سرمایهگذار جدیدی ساخته خواهد شد»!
او که بر وجود «شبهه» در سرمایه مالی پروژه شهرزاد صحه گذاشته بود، همچنین گفت: «برای مخاطب این سوال مطرح است که این سرمایه شبهه دارد یا خیر! آقای امامی همیشه تلاش میکردند فضا آرام شود. چرا به رفتار ایشان توجه نمیشود و اجازه نمیدهند با توقف کار، فضا آرام شود و با حضور ایشان و پاسخ به شبهات کار از سر گرفته شود؟ چرا، چون اگر هنرمندان فعال که ادعای اخلاق هم دارند کار را متوقف کنند دیگر دستمزدی وجود ندارد. تنها دلیل این است».
رضوی همچنین در اظهاراتی که «خبرگزاری فارس» آن را منتشر کرد، با انتقاد از «حسن فتحی» و دیگر عوامل سریال شهرزاد2 گفت: «برای آگاهی مردم ارزش قائل باشید و بگذارید ادامه تصویربرداری شهرزاد2 به بعد از حل مشکل آقای امامی موکول شود و ایشان پاسخگوی حجم سؤالات مردم و بنده درباره نحوه تامین سرمایه شهرزاد2 باشند. آقایان اگر بخشی از ثروت یا خانه و مستغلاتشان مورد تعرض دزد قرار گیرد رفتار فرهنگی میکنند؟ من پیشنهاد میکنم تمام عزیزانی که در شهرازد2 مبالغی به عنوان دستمزد گرفتند همه را نزد صندوقی در دادگستری به امانت بگذارند و چون ادعای دلسوزی برای فرهنگ میکنند، تا انتهای پروژه برای “فرهنگ” رایگان فعالیت کنند و بعد از رفع اتهامات از سرمایهگذار و انشاءالله آزادی ایشان، مبالغ دستمزد را مسترد کنند و آقای امامی هم نسبت به ابهامات توضیح دهند. ... اینکه به ضبط سریال شهرزاد2 با این سرعت اصرار دارند، برای من عجیب است. به نظر میرسد میخواهند مبالغی که از طرف سرمایهگذار برای پیشبرد سریال در مجموعه به امانت گذاشته شده تا انتها خرج شود و بعد از اتمام آن سرمایه، علی بماند و حوضش!»
با وجود این اظهارات یکی از دو سرمایهگذار سریال شهرزاد، سکوت و سکون عوامل آن همچنان ادامه داشت و ابهامات و اتهامات مرتبط با تهیهکننده شهرزاد2 نه تنها باقی مانده بود، بلکه روز به روز بیشتر و ناامیدکنندهتر میشد؛ تا اینکه در دی ماه 1395 تولید سریال متوقف شد و اگرچه این توقف «موقت» و «به دلیل کمردرد کارگردان!» عنوان شد، اما دو روز پس از توقف تولید، رئیس فراکسیون مبارزه با مفاسد اقتصادی مجلس، و نه دستگاه قضایی کشور، از «تأیید پولشویی سرمایهگذار سریال شهرزاد» خبر داد.
همزمان با این اتفاقات و درحالی که سیدمحمد امامی همچنان به اتهام مشارکتش در پرونده فساد مالی صندوق ذخیره فرهنگیان در بازداشت بود، مصاحبهای با «محمدرضا محدث خراسانی»، قائممقام مدیرعامل اسبق صندوق ذخیره فرهنگیان، وضعیت سیدمحمد امامی را کمی روشنتر کرد. این مصاحبه که در «خبرگزاری فارس» منتشر شد، حقایقی را در خصوص ارتباط تهیهکننده بازداشتشده سریال شهرزاد و اختلاس از صندوق ذخیره فرهنگیان برملا میکرد.
قائممقام مدیرعامل اسبق صندوق ذخیره فرهنگیان در این مصاحبه در پاسخ به این پرسش که نقش سیدمحمد امامی در تخلفات صندوق ذخیره فرهنگیان چه بوده است، صریحا اعلام کرد: «آقای امامی برای اینکه فیلمی تهیه کند، با آقای شهابالدین غندالی(مدیر عامل سابق صندوق ذخیره فرهنگیان که پس از انتشار خبر اختلاس از این صندوق، بازداشت شد) رابطه ایجاد کرد و از وی بین هزار تا 1300 میلیارد تومان وام با چک گرفته است که بعد نتوانست این مبلغ را برگرداند و الان در زندان به سر میبرد».
قائممقام مدیرعامل اسبق صندوق ذخیره فرهنگیان، همچنین خاطرنشان کرد: «بانکها چنین وامی را نمیدادند و اگر پرداخت میکردند برای هر فرد معادل 150 درصد ملک میخواستند؛ این افراد به جاهایی میروند که میتوانند نفوذ کنند؛ آنها اعلام کردند که اگر این فیلم در آینده تولید شد برای نمونه 20درصد به شما سود میدهیم و در قرارداد این طور امضا میکند و بعد وثیقهای نیز ندارند و باید بدانیم فیلم جزو وثیقه نیست. آقای غندالی با چک به آقای امامی وام داده است و بعد امامی نتوانسته است مبلغ را به صندوق برگرداند».
همه این اظهارات و مجادلهها که صراحتاً واقعیاتی را در خصوص پشت پرده خصوصیسازی فرهنگی در جمهوری اسلامی، پولشویی از طریق سینما و راه افتادن باندهای مافیایی در عرصه فرهنگ و... روشن میکند، همچنان هیچ عکسالعملی را از مراکز و رسانههای مرتبط با قوه قضائیه اعم از عکسلالعملهای تکذیبی و تائیدی در برنداشت و «برخورد جدی با تخلفات»، و «مقابله با مخالفان و معارضان حقوق عمومی در هر جایگاهی» را به طور جدی معطل گذاشت. حالا از یک سو ذهن پر از سوال بخش زیادی از مردم در خصوص نحوة تامین هزینههای ساخت سریال شهرزاد مانده بود و از سوی دیگر عدم پاسخگویی عوامل این سریال و مسئولان دستگاه قضایی به طور توامان!
اما سیدمحمد امامی، نه تنها برای رونمایی و تبلیغ سریالی که تامین هزینههایش با شبهات و ابهامات زیادی مواجه است، فعالیت میکرد، بلکه در این راستا علیرغم ممنوعیت ، کشور را به مقصد «کانادا» ترک کرد و برای عرضة این سریال در خارج از مرزها، با یک شبکه تلویزیونی قرارداد پخش امضا کرد؛ اقدامی که مورد اعتراض «رئیس کمیته تحقیق و تفحص از صندوق ذخیره فرهنگیان در مجلس» قرار گرفت. این مقام مسئول از خروج سیدمحمد امامی به عنوان یکی از متهمان پرونده اختلاس از این صندوق انتقاد کرد و خواستار ممنوعالخروج شدن همه متهمان این پرونده شد.
چندی بعد،سیدمحمد امامی در نشست خبریای که در کانادا برگزار کرد، اظهار داشت که از اصلیترین چهره و آغازگر کمپین «نه به شهرزاد» ، به دلیل آنچه اون اتهامزنی خوانده، شکایت کرده است! این در حالی است که کمپین «نه به شهرزاد» از همان آغاز با انتشار مطالب مربوط به ابهاماتی که در خصوص ارتباط سریال شهرزاد و اختلاس از صندوق ذخیره فرهنگیان وجود داشته، صرفا کنشی پرسشگرانه را در پیش گرفته بود و اگر لحن پرسشها از نظر سیدمحمد امامی و همراهانش به اتهام نزدیک شده است، به دلیل آن است که قرائن و شواهد، - همانگونه که برخی از آنها در بالا ذکر شدند - بیش از حد معمول به متهم بودن او دلالت دارند و سوالات طرح شده توسط اعضای این کمپین دیگر صرفاً واجد «ابهام» نیستند، بلکه واجد فکتهایی هستند که حقیقت را به طور نسبی روشن میکنند.
به هر حال آنچه در این میانه جالب و البته «غیرنجاتبخش»، «غیرامیدبخش» و «غیر آرامشبخش» است، آن است که پیرو شکایت سیدمحمد امامی از یک پرسشگر مردمی که از ابهامات مرتبط با سریال شهرزاد، پرسیده بود، این پرسشگر فراخوانده میشود و مورد سوال قرار میگیرد.
همه این وقایع تعداد سوالات اعضای مردمی کمپین «نه به شهرزاد» را بیشتر و بیشتر میکند؛ از جمله این سوالات، آن است که چگونه شخصی متهم که هنوز پرونده قضاییاش بسته نشده است، میتواند علاوه بر فعالیت در ایران، در دیگر کشورها بگردد اما پرسشگر او بازخواست میشود.
علیرضا جباریدارستانی – روزنامهنگار