بی‌بی‌سی فارسی تعطیل می شود؟

اگر سرعت کند تفاهم ایران با جامعه بین‌المللی سریع تر شود و ناآرامی‌های اخیر کشور پشت سر گذاشته شود و در آخر یک توافقی بین ایران و غرب شکل بگیرد ممکن است تلویزیون بی‌بی سی فارسی هم به کام تعطیلی کشیده شود چرا که دولت بریتانیا در این شرایط اقتصادی در حال کاهش بودجه بخش‌های مختلف دولتی خود است که ترکش‌های این کاهش بودجه به تن رسانه‌های بین‌المللی که صرفا برای دولت هزینه بر هستند از جمله سرویس جهانی بی‌بی‌سی اصابت خواهد کرد.

رادیوی بی‌بی‌سی فارسی پس از ۸۰ سال فعالیت تعطیل شد. چه دلایلی باعث تعطیلی این رسانه‌ی با سابقه شده است؟ آیا ممکن است دیگر بخش‌های بی‌بی‌سی فارسی نیز تعطیل شوند؟

مجید تفرشی، تاریخ‌دان و پژوهشگر طی گفت‌وگویی به خبرآنلاین در این باره گفت: تعطیل شدن رادیوی بی‌بی سی فارسی در سرویس جهانی بی‌بی سی را می‌توان از چند وجه مورد بررسی قرار داد. یکی از مهم‌ترین دلایل تعطیل شدن رادیو بی‌بی سی تنگنای اقتصادی دولت بریتانیا است. بودجه دولتی سرویس جهانی بی‌بی سی که رادیوی بی‌بی‌سی فارسی یکی از بخش‌های آن است؛ مستقیما از مالیات ماهانه ۱۲ یا ۱۳ پوندی مردم تامین می‌شود. بنابراین ریزش چشم گیر مخاطب می‌تواند باعث محدود شدن بودجه بخش‌های سرویس جهانی شود. روشن است که رادیوهای خارجی موج کوتاه و اینترنتی با وجود برنامه‌های تلویزیونی با ریزش مخاطب دست و پنجه نرم می‌کردند و رادیوی بی‌بی‌سی فارسی از این قضیه مستثنا نبوده است.

وی با اشاره به اینکه تعطیل شدن رادیوی بی‌بی‌سی فارسی منحصر به مسائل مالی بریتانیا نیست و عملکرد بی‌بی‌سی فارسی به ویژه در شش ماه گذشته در این قضیه نقش داشته است گفت: بی‌بی‌سی فارسی همیشه در تلاش بوده است که حداقل در ظاهر آن استانداردها و توازن رسانه‌ای خود را حفظ و رعایت کند. اما با پدید آمدن رسانه‌های تند و رادیکالی مثل ایران اینترنشنال و من و تو توقع مخاطبان از بی‌بی‌سی تغییر کرد و رعایت توازن رسانه‌ای منجر به ریزش مخاطبین بی‌بی‌سی فارسی شد. این رسانه‌ بعد از یک دوره مقابله با تباهی یعنی ایران اینترنشنال و من و تو و تلویزیون‌های لس‌آنجلسی وارد مسابقه با تباهی شد. در شش ماه اخیر بخاطر مسائل مالی، ریزش مخاطبین، توقع دولت‌های غربی و البته عملکرد دولت ایران، مواضع بی‌سی‌سی فارسی خیلی تند شده بود. درحال‌حاضر ما شاهد کنش‌گر سیاسی بودن مجریان و کارکنان بی‌بی‌سی فارسی هستیم. این مسئله‌ایست که در خود بی‌بی‌سی تحمل نمی‌شود و مدیریت این شبکه اجازه موضع گیری‌های سیاسی شخصی را به کارکنان و مجریان این شبکه نمی‌دهد. نمونه‌ی تر و تازه‌اش دعوای اخیر گری لینکر فوتبالیست و مجری محبوب بریتانیایی با مدیریت بی‌بی‌سی بخاطر اظهار نظر جنجالی‌اش در مورد مهاجرین که منجر به یک دعوای شدید بین او و مدیریت این شبکه بریتانیایی شد. اما بیشتر کارکنان بی‌بی‌سی فارسی مثل یک کنش‌گر سیاسی اظهار نظرهای شخصی می‌کنند و همه جای فضای مجازی در حال اظهار مواضع سیاسی خود هستند.

تفرشی افزود: دیگر استانداردهای رسانه‌ای نیز به ویژه در شش ماه اخیر در بی‌بی‌سی فارسی زبان نادیده گرفته می‌شد. برنامه هایی که مهمانانش همه یک نظر بودند و حتی مجری هم در طرف مهمانان بود. این رویکردی است که منحصرا در شبکه بی‌بی‌سی برای بخش فارسی زبان است.

این پژوهشگر تصریح کرد: اگر سرعت کند تفاهم ایران با جامعه بین‌المللی سریع تر شود و ناآرامی‌های اخیر کشور پشت سر گذاشته شود و در آخر یک توافقی بین ایران و غرب شکل بگیرد ممکن است تلویزیون بی‌بی سی فارسی هم به کام تعطیلی کشیده شود چرا که دولت بریتانیا در این شرایط اقتصادی در حال کاهش بودجه بخش‌های مختلف دولتی خود است که ترکش‌های این کاهش بودجه به تن رسانه‌های بین‌المللی که صرفا برای دولت هزینه بر هستند از جمله سرویس جهانی بی‌بی‌سی اصابت خواهد کرد. اگر بی‌بی‌سی فارسی هم نتواند منافع تبلیغاتی و رسانه‌ای بریتانیا را تامین کند؛ هیچ بعید نیست که تعطیل یا بسیار کم رنگ و کوچک بشود.

وی در پایان گفت: ما در زمانی هستیم که با وجود رسانه‌های خصوصی و دولتی که صدای مواضع و نظرات متفاوت هستند دیگر سرویس جهانی بی‌بی‌سی رسانه درجه یک زبان‌های مختلف نیست. مثل زبان عربی سرویس جهانی به نظر می‌رسد که بخش فارسی زبان هم آن ارج و جایگاه قدیمی خود را ندارد و نخستین بارقه این تنزل جایگاه همین تعطیل شدن رادیوی بی‌بی‌سی فارسی بود و طبیعتا تلویزیون فارسی زبان بی‌بی‌سی در قدم بعدی در تیررس کاهش بودجه است.