نخستین کارگردان زن عربستان تهدید به مرگ شد

 ددلاین در گزارشی به کارنامه و زندگی حرفه‌ای حیفا المنصور اولین و تنها کارگردان زن سینمای عربستان پرداخته است. در این گزارش تجربیات عجیب منصور از ساخت فیلم در کشور تحت حکومت خاندان سعودی منعکس شده است. در کشوری که هنوز خیلی از زنان اجازه رانندگی ندارند، ساخت فیلم از سوی آنها قطعا یک پدیده عجیب است. منصور می‌گوید زمانی که می‌خواسته «وجده» را کارگردانی کند، برای این که توجهات و خشم عمومی مردم برانگیخته نشود مجبور بوده پشت یک ماشین ون مخفی شود و از آنجا دستورات صحنه را بدهد و آن را کنترل کند.

«وجده» نخستین فیلم بند منصور است که در سال 2012 ساخته شد. این فیلم داستان دختری عربستانی را روایت می‌کند که در آرزوی دوچرخه سواری است. اثری که به عنوان اولین فیلم تاریخ توسط حکومت سعودی به آکادمی علوم و هنرهای فیلمسازی آمریکا برای شرکت در بخش خارجی زبان اسکار انتخاب شد و هر چند در آن مراسم به نامزدی یا جایزه نرسید توانست در مراسم بفتا نامزد جایزه شود. هر چند در کشور خودش با ساخت این فیلم حیفا المنصور تهدید به مرگ شد.

با آغاز شدن موج غربی شدن عربستان توسط ملک جدیدشان، اوضاع برای منصور بهتر شده به طوری که از این کارگردان زن خواسته شده برای طراحی سیاست‌های فرهنگی جدید عربستان به کشور خودش برگردد. او اکنون ساکن لس آنجلس است و به تعبیر ددلاین، آنجا را «خانه خودش» می‌داند. البته زندگی منصور از ابتدا با خانه‌های گوناگونی همراه بوده. او یکی از 12 فرزند خانواده‌ای عرب است که در حاشیه ریاض زندگی را آغاز کرده است. با وجود مخالفت‌های جامعه با موسیقی، منصور می‌گوید پدرش او را تشویق به گوش دادن موسیقی می‌کرده. در نهایت اما این دختر نتوانسته در عربستان به زندگی و تحصیل بپردازد و برای ادامه مسیر پیشرفت راهی مصر شده و از آنجا به استرالیا می‌رود. جایی که موفق شد سینما را یاد بگیرد.

منصور فیلم اولش را در عربستان و با شرایط ویژه ای که ذکر شد می سازد و به واسطه دیده شدن آن در مراسمات و جشنواره های بین المللی به هالیوود می رود و «مری شلی» را کارگردانی می‌کند. اثری زنانه با بازی ال فنینگ و میسی ویلیامز که به داستان زندگی عاشقانه مری شلی، خالق «فرانکنشتاین» می پردازد.

وقتی سال گذشته دومین فیلم سینمایی او روی پرده رفت توسط منتقدان مورد اقبال قرار نگرفت با این حال منصور در آمریکا ماند و سومین فیلمش را برای امسال کلید زد که در مرحله پس از تولید قرار دارد. «کاندیدای مناسب» قرار است بار دیگر منصور را در عربستان به کار مشغول کند و هنوز تاریخ دقیقی برای اکران آن مشخص نشده. خلاصه داستان این اثر هم هنوز رسانه ای نشده است. آیا با روی کار آمدن محمد بن سلمان و انجام اصلاحات غربی، از سوی کارگردانی که روزی در کشور خودش تهدید به مرگ شده و حالا پستی دولتی دارد، با یک پروپاگاندای عربی مواجه می شویم؟!