تالاب قره قشلاق بی آب شد

این تالاب که در دهه های گذشته به دلیل پرآبی دریاچه ارومیه جزو تالاب های بسیار وسیع و پرآب کشور به شمار می رفت، به علت کاهش چشم گیر بارش ها و مهمتر از آن خشک شدن دریاچه ارومیه به تدریج سیر قهرقرایی به خود گرفته و در حال حاضر شرایط نامساعدی را تجربه می کند.

تالاب قره قشلاق در ۱۳ کیلومتری شعهر بناب واقع شده و حدود ۲۰ هزار هکتار وسعت دارد که از جمله تالاب های غیر دریاچه ای جهان به شمار می رود و تنها عامل حیات آن ورود آب از رودخانه های منتهی به دریاچه ارومیه و در سطح پایین تر بارش های فصلی است که خشکسالی های اخیر منابع تغذیه تالاب را با کاهش و تحدید مواجه کرده است.

رییس اداره حفاظت و احیای تالاب های اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی روز چهارشنبه در بازدید از تالاب قره قشلاق با اعلام اینکه وضعیت کنونی این زیست بوم منطقه بحرانی است، یادآور شد: آخرین شرایط تالاب نشان می دهد به خاطر عدم تامین مناسب حقابه وضعیتی بسیار نگران کننده دارد.

یدالله آذرهوا با اشاره به اینکه حقابه تالاب قره قشلاق از منابع آبی ۲ استان آذربایجان غربی و شرقی تامین می شود، خواستار همکاری و هماهنگی بیشتر متولیان امر به خصوص شرکت‌های آب منطقه ای هر ۲ استان و نیز ادارات امور آب شهرستان های واقع در حوزه تالاب شد.

وی ادامه داد: این تالاب وسیع که در قسمت جنوب و جنوب شرقی دریاچه ارومیه قرار دارد، جزو حوزه های استحفاظی شهرستان های بناب و ملکان در آذربایجان شرقی و میاندوآب و چهار برج در آذربایجان غربی واقع شده که پشتیبان تنوع زیستی آن به شدت متاثر از بحران دریاچه ارومیه است.

آذرهوا با بیان اینکه شرایط آبگیری تالاب قره قشلاق و مسیرهای تامین آب از جمله کانال آبرسانی نئور به دقت بررسی شد که نشان دهنده عدم تامین مناسب حقابه تالاب است، تاکید کرد: این موضوع برای محیط زیست منطقه و حیات وحش اطراف تالاب هشدار آمیز و نگران کننده است.

وی ادامه داد: آورده بسیار پایین رودخانه زرینه رود و به تبع آن قطع جریان آب در شاخه نئور که بخش عمده حقابه تالاب و بهره برداران محلی را تامین می کند، علاوه بر تهدید معیشت جوامع محلی محدوده تالاب، آسیب های بسیار جدی و جبران ناپذیر به محیط زیست و تنوع زیستی منطقه وارد می کند.

آذرهوا وضعیت با اشاره به وضعیت نامناسب بارش‌ها در فصل آبی جاری افزود: باتوجه به اینکه تالاب ها عموما" در منتهی الیه حوضه های آبریز خود واقع شده اند، بیشترین آسیب ها را از این حیث متحمل می شوند، از این رو باید در اولویت تخصیص حقابه های زیست محیطی پس از مصارف شرب و بهداشتی باشند.

به گفته وی با وجود اینکه طرح جامع احیای قره قشلاق در شورای برنامه ریزی استان مصوب شده است، اما تاکنون مفاد این طرح چندان عملیاتی نشده است و همکاری دستگاه های مختلف در این زمینه با محیط زیست آنگونه که باید مفید و اثرگذار نبوده است.

رییس اداره حفاظت و احیای تالاب های اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی حق آبه تالاب قره قشلاق را سالانه ۶۴ میلیون مترمکعب اعلام و اظهار کرد: حدود ۶۰ درصد آن از طریق زرینه رود و رود فرعی آن که کانال نئور است و بقیه از سایر رودها از جمله مردق چایی و صوفی چای تامین می شود.

آذرهوا با بیان اینکه هم اکنون هیچ روان آبی از رودخانه های ورودی به تالاب قره قشلاق وجود ندارد، گفت: به دلیل اینکه این تالاب غیردریاچه ای است به شدت نیازمند بارش ها و آب رودخانه ها است که با خشکسالی هر دوی این عناصر از بین می رود و حیات تالاب با چالش جدی روبرو خواهد شد.

بر اساس آمارهای موجود تاکنون تعداد ۱۹۳ گونه پرنده در تالاب قره قشلاق شناسایی و ثبت شده است که علاوه بر این گونه های بسیار زیبا، هم اکنون تعداد ۲۷ پستاندار، ۱۶ گونه ماهی و هفت خزنده در محل تالاب زندگی می کنند که ادامه روند کنونی می تواند حیات این موجودات زنده را به خطر اندازد.

گونه های گیاهی تالاب قره قشلاق ۲ هزار و ۵۰۰ نوع است که اغلب این گونه ها شورپسند هستند و به رغم پایین بودن آب تالاب، به دلیل اجرای طرح های مختلف حفاظتی، آسیبی متوجه این حوزه نشده است.

آذربایجان شرقی تعداد ۲۷ تالاب دایمی و فصلی دارد.