تامین اجتماعی در آستانه بحران

 آخرین بررسی‌ها نشان می‌دهد تا ۲۰ سال آینده جمعیت سالمند در ایران بیش از ۱۰ درصد جمعیت کل کشور می‌رسد و این روند، چالش‌‌های جدی برای صندوق‌‌ها و سازمان‌‌های تامین اجتماعی ایجاد می‌کند. مرکز پژوهش‌های مجلس نیز چندی پیش در گزارشی متذکر شده بود: که احتمال ورشکستگی مالی در یک دهه آتی بسیار بالاست و اندازه بحران به‌قدری است که دولت نیز توان مداخله اقتصادی را نخواهد داشت، بنابراین نیاز است که نسبت به اعمال اصلاحات اقدام شود.

سازمان تامین‌اجتماعی بزرگ‌ترین صندوق از نظر تعداد مشترکان به لحاظ بیمه بازنشستگی و به لحاظ بیمه درمانی است، به نحوی که ۴۲ میلیون نفر را تحت‌پوشش قرار داده است، این دامنه و گستره وسیع افراد تحت‌پوشش، نشان از اهمیت توجه به مسائل و مشکلات این سازمان دارد.

بحران صندوق‌های بازنشستگی به حدی جدی است که بیش از نیمی از جمعیت کشور را دربر می‌گیرد؛ به نحوی که سلامت این گروه را در معرض آسیب قرار داده، سرمایه اندوخته آنها آسیب جدی دیده، درآمدهایشان قطع شده و امید آنها به تامین آینده مخدوش می‌شود.

کارشناسان معتقدند این تصور غلطی است که این تهدید، در آتیه بسیار دور به وقوع پیوسته یا دولت توان اقتصادی مداخله و مدیریت آن را خواهد داشت. مطابق این بررسی‌ها، احتمال ورشکستگی مالی در یک دهه آتی بسیار بالاست و اندازه بحران به قدری است که دولت نیز توان مداخله اقتصادی را نخواهد داشت.

مطابق بررسی‌های مرکز پژوهش‌های مجلس، کاهش نرخ تولد از یک‌سو و افزایش سن افراد از سوی دیگر، منجر به افزایش چشمگیر میزان جمعیت بازنشستگان شده است. علاوه بر این، در حال حاضر بسیاری از افراد در سنین پایین‌تری نسبت به قبل، بازنشسته می‌شوند. تاثیر چنین عواملی، سبب اعمال فشارهای سنگینی بر نظام بازنشستگی می‌شود.

رضا معینی، مدیرکل فرهنگی و اجتماعی کارفرمایان تامین اجتماعی معتقد است: افزایش زاد و ولد، افزایش امید به زندگی از جمله چالش های صندوق تامین اجتماعی است.

وی با اشاره به بدهی دولت به صندوق تامین اجتماعی، تصریح کرد: این موضوع یکی از چالش های مهم در صندوق است.

معینی، سرمایه‌گذاری‌های نامناسب را یکی از دلایل مهم وضعیت نامطلوب صندوق تامین اجتماعی دانست و عنوان کرد: اشتغال غیررسمی هم یکی دیگر از چالش های مهم صندوق‌های تامین اجتماعی است.

وی، تورم و قوانین مصوب را از چالش های دیگر صندوق تامین اجتماعی دانست و گفت: قوانین مصوب اخیر بر اساس مقررات بیمه‌ای نیست.

معینی متذکر شد: در اصلاحات پارامتریک که در سال‌های آتی با شیب بسیار ملایم باید صورت گیرد، ضروری است روی چند موضوع تاکید کنیم. با افزایش سن بازنشستگی و یا افزایش حق بیمه می توان اصلاحات پارامتریک را انجام داد.

به گفت وی، ضرورت اصلاحات پارامتریک در همه کشورهای جهان اجتناب ناپذیر است. اما این مهم در ایران باید با شیب ملایمی انجام خواهد شد.