یک تقاطع؛ چند نکته

مدتی است در سپهر عام و خاص شهر اسلام‌آبادغرب گفتگوی پیرامون یک تقاطع غیر هم‌سطح در محدوده میدان قدیمی شهر در گرفته است.دوستان فراوانی در این باب مطالب زیبایی نوشتند از همه سپاسگزارم. به ویژه از دوست نجیب و فرهیخته‌ام دکتر مجید حسینی.اینجانب هم از باب مسئولیت نکاتی را یادآوری می‌کنم.

یکم؛ شکل‌گیری گفتگو در یک موضوع حیات شهری حکایت از بالندگی و مدنیت دارد که در اسلام‌آبادغرب امر ریشه داری است. از گفتگوی ریش سفیدان و بزرگان پیرامون مسائل مختلف محلی و ملی  تا جدال فکری و لفظی تحصیلکرده‌گان در باب موضوع‌های مختلف نوظهور حکایت از قرص بودن سنت گفتگو در این دیار دارد. این سنت را باید پاسداشت و در اعتلای آن کوشید.

 دوم؛ تمایل به رفع مشکلات شهری از جمله ترافیک با یک نگاه آینده نگر امر میمونی است که ضمن بازتاب دغدغه جدی متولیان در شهرداری و شورای شهر و فرمانداری برای گره‌گشایی از کارهای فروبسته؛ نشان از روند روبه رشد توسعه شهری دارد. تصور می‌کنم برای اولین‌بار است که موضوع توسعه شهری(city development)  در اسلام‌آبادغرب مطرح می‌شود و همینجا از متولیان می‌خواهم مطالعه توسعه شهری را به یک گروه کارکشته علمی واگذار کنند تا مسائل مختلف شهر را با رویکرد آینده پژوهی (futurology) مطالعه و بر مبنای مطالعات علمی برنامه عملی یا الگوهای سیاستی(policy ptterns)  لازم را برای جلوگیری از ظهور پدید‌ه‌های غامض مرتبط با حیات شهری در شهر ارائه‌ی دهند. عصر ما به گونه‌ای نیست که بدون مطالعه علمی جدی شهر را اداره کرد.

سوم؛ در خصوص تقاطع غیر هم‌سطح میدان امام خمینی(ره) ابهاماتی وجود دارد که ضرورت دارد متولیان حوزه شهری حداقل در مجموعه خود برای آنها پاسخ های داشته باشند:

۱. آیا احداث تقاطع غیر همسطح مورد بحث متکی بر یک مطالعه دقیق علمی هست یا خیر؟

۲. آیا با توجه به مجاورت طرح با  مسجد جامع تاریخی شهر ،تپه باستانی چغاگاوانه و هویت تاریخی میدان امام (ره) در ضمائم طرح مورد نظر دیدگاه سازمان میراث فرهنگی لحاظ شده است؟

۳. آیا در ضمائم طرح فوق ارزیابی‌های دقیق علمی درباره اثرات منفی یا مثبت اقتصادی این طرح برکسب و کار مردم  شاغل در این محدوده به عمل آمده است؟

۴. آیا ملاحظات زمین شناختی و  زیست‌محیطی از احداث طرح تقاطع غیر همسطح مورد بحث پشتیبانی می‌کند؟

۵. آیا برای رفع ترافیک شهر طرح‌های جایگزین کم هزینه و سازگار با زیست‌شهری بررسی شده و ناکارآمدی آنها بر شما و اهل فن اثبات شده است؟

چهارم؛ چند سال پیش عکسی در یک پایگاه خبری شهر منتشر شد که متعلق به سال ۱۳۱۴ شهر اسلام‌آباد بود. این عکس که از موسسه شرق‌شناسی دانشگاه میشیگان بدست آمده بود سه نقطه هویتی شهر را نمایان می‌سازد: تپه چغاگاوانه، مسجد جامع و علایم اولیه میدان فعلی بنام امام(ره). این سه کانون که بازتاب فرهنگ،تاریخ و هویت شهر است امروز با ایده ساخت سازه تقاطع غیرهمسطح در معرض آسیب هستند. در همه‌جا برای هویت‌سازی تاریخ را جعل می‌کنند اما در دیار ما آگاهانه و با برنامه تاریخ را محو می‌کنند. بهر حال؛

 اینجانب اگر چه سواد عمران و مهندسی پل و جاده و ساختمان ندارم لیکن بدلیل سال‌ها تدریس توسعه به شما می‌گویم ایده «توسعه شهری بر مبنی سازه» مدتی طولانی است که منسوخ شده است. بجای احداث سازه‌های بتنی در مهمترین نقطه حیات شهر که تجلی تاریخ و فرهنگ دیارمان است راه‌های دیگری را برای رفع ترافیک دنبال کنید. میدان امام(ره) آگورای(agora)  اسلام‌آبادغرب، محل داد و ستد، عرصه دیدارها، وعدگاه اهل فضل و اندیشه و به طور کلی تقاطع فرهنگ و هنر و اندیشه شهر است. آن را به به بتن و آهن و سنگ تبدیل نکنید.

پیشنهاد می‌شود با یک طرح جامع علمی تردد ماشین را در محدوده میدان امام تا میدان هدایت سابق و خیابان شهید فکوری را ممنوع کنید. ترافیک را به رینگ‌های شهر منتقل کنید. بخشی از مشاغل را به رینگ بیرونی شهر انتقال دهید.

محدوده مرکزی شهر را با تپه باستانی چغاگاوانه که هشت‌هزار سال تمدن در آن خفته است و با میدان زیبا و تاریخی آن و نیز مسجد تاریخی جامع شهر سنگفرش کنید. آن را به مکانی برای تردد انسان‌ها، قدم زدن، حرف زدن، وعده ملاقات گذاشتن اهل فکر، برگزاری آیین‌های مذهبی و ملی، ایجاد آب نماهای زیبا، درختان بلند با گل‌های رنگارنگ و باغچه‌های روحبخش، دادوستد اقتصادی و... تبدیل کنید. آنگاه شهرمان دیدنی خواهد شد و شما الگوی آشکار مدیریت خواهید بود و تاریخ خواهید ماند. درود بر شما به امید تحقق این رویا