آزمایش CMP چیست ؟ | هرآنچه از آزمایش CMP باید بدانید
آزمایش CMP یا Comprehensive Metabolic Panel یک آزمایش خون است که به منظور اندازه گیری سطوح مختلفی از شاخص های بالینی در بیماران بکار می رود.
آزمایش CMP شامل اندازه گیری سطوح گلوکز، کلسترول، تری گلیسرید، سدیم، پتاسیم، کلسیم، آلبومین، بیلی روبین و آنزیم های کبدی مانند آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) و آلانین آمینوترانسفراز (ALT) است.
آزمایش CMP به عنوان یک آزمایش خونی تشخیصی برای بررسی وضعیت سلامتی کلی بدن بکار می‌رود و به دلیل دقت بالای آن، معمولاً به عنوان یکی از آزمایش‌های پایه در برنامه‌های آزمایشات پزشکی مصرف می‌شود. همچنین، این آزمایش به عنوان یک ابزار برای پایش وضعیت سلامتی بیمارانی که به عنوان بیمار مزمن دارو مصرف می‌کنند، بکار می‌رود.
در زیر به بررسی شاخص‌های مختلفی که در آزمایش CMP مورد بررسی قرار می‌گیرند، پرداخته‌ایم:
• گلوکز: گلوکز سطح قند خون را نشان می‌دهد و میزان نرمال آن بین 70 تا 100 میلی گرم در دسی لیتر است.
• کلسترول: کلسترول سطح چربی خون را نشان می‌دهد و میزان نرمال آن کمتر از 200 میلی گرم در دسی لیتر است.
• تری‌گلیسرید: تری‌گلیسرید سطح چربی خون را نشان می‌دهد و میزان نرمال آن کمتر از 150 میلی گرم در دسی لیتر است.
• سدیم: سدیم سطح الکترولیت‌های خون را نشان می‌دهد و میزان نرمال آن بین 135 تا 145 میلی‌گرم در دسی لیتر است.
• پتاسیم: پتاسیم همچنین سطح الکترولیت‌های خون را نشان می‌دهد و میزان نرمال آن بین 3.5 تا 5.0 میلی‌گرم در دسی لیتر است.
• کلسیم: کلسیم سطح کلسیم خون را نشان می‌دهد و میزان نرمال آن بین 8.5 تا 10.2 میلی گرم در دسی لیتر است.
• آلبومین: آلبومین سطح پروتئین در خون را نشان می
نام کامل آزمایش CMP
نام کامل آزمایش CMP، Comprehensive Metabolic Panel است.
نام های دیگر آزمایش CMP
• آزمایش CMP با نام‌های دیگری همچون Comprehensive Metabolic Panel، Chem 14، Chem 20، SMA 14، SMA 20، Sequential Multi-Channel Analysis، Metabolic Panel، Metabolic Panel 14، Metabolic Panel 20، Renal Function Panel شناخته می شود.
نوع نمونه آزمایش CMP
نوع نمونه برای آزمایش CMP، نمونه خون است.
نحوه انجام آزمایش CMP
برای انجام آزمایش CMP، از نمونه خون استفاده می شود. برای گرفتن نمونه خون معمولاً از ورید دست یا آرنج استفاده می شود. پیش از انجام آزمایش، منطقه ای که نمونه خون از آن گرفته خواهد شد، با الکل تمیز شده و سپس یک سوزن و شلنگ به ورید دسترسی داده می شود. سپس، نمونه خون به یک لوله خالی از هوا و سپس به آزمایشگاه ارسال می شود.
بهتر است پیش از نوبت آزمایش، حداقل 8 ساعت با مصرف غذای سنگین و فست فود و همچنین برخی از داروها از جمله آنتی بیوتیک ها، آسپرین و داروهای کاهنده قند خون خودداری کنید تا نتیجه آزمایش دقیق تر باشد. همچنین، در صورت مصرف هر گونه داروی تجویز شده توسط پزشک، حتماً باید از پزشک خود در مورد اینکه آیا باید آن را قبل از آزمایش مصرف کنید یا نه، سوال کنید.
خطرات و عوارض انجام آزمایش CMP
آزمایش CMP به طور کلی از خطرات و عوارض جدی برای بیماران صورت نمی گیرد، اما ممکن است در بعضی از موارد ممکن است علائمی ظاهر شود.
برخی از این علائم عبارتند از:
درد و یا تورم در محلی که نمونه خون گرفته شده است.
خونریزی در محل نمونه گیری، به خصوص در صورتی که بیمار داروی خون گرفتگی دارد.
احتمال اشتباه در تفسیر نتایج، به خصوص در صورتی که نمونه خون به درستی جمع آوری نشده باشد.
در صورتی که بیمار دچار بیماری کبدی یا کلیوی است، ممکن است نتایج آزمایش CMP با نتایج واقعی تفاوت داشته باشد.
به هر حال، باید توجه داشت که خطرات ذکر شده بسیار نادر و کمیاب هستند و بیشتر بیماران بدون هیچ گونه مشکلی این آزمایش را انجام می دهند. در صورتی که بعد از آزمایش هرگونه علائم نامطلوبی دارید، به پزشک خود اطلاع دهید.
زمان و شرایط انجام آزمایش CMP
باید به صورت 8-12 ساعت چیزی نخورید و ناشتا باشید.
قبل از انجام آزمایش CMP از مصرف نوشیدنی های الکلی و دخانیات خودداری کنید.
آزمایش CMP در چه مواردی تجویز می‌شود؟
آزمایش CMP به عنوان یک آزمایش تشخیصی برای بررسی وضعیت سلامتی کلی بدن و همچنین برای تشخیص بعضی بیماری ها تجویز می شود. برخی از مواردی که این آزمایش برای تشخیص آن‌ها مورد استفاده قرار می گیرد عبارتند از:
– بررسی وضعیت کلی بیماران در زمان بررسی پزشکی معمولی.
– تشخیص بیماری های کبدی مانند هپاتیت و سیروز کبد.
– بررسی وضعیت کلیوی و تشخیص بیماری های کلیوی.
– بررسی وضعیت قلبی و عروقی و تشخیص بیماری هایی همچون بیماری‌های قلبی و عروقی.
– بررسی وضعیت تغذیه‌ای و تشخیص بیماری هایی همچون دیابت و بیماری های مرتبط با چربی خون.
– بررسی وضعیت اسیدیته خون و تشخیص بیماری هایی مانند اسیدوز و آلکالوز.
– بررسی وضعیت عملکرد تیروئید و تشخیص بیماری های تیروئید.
– بررسی وضعیت عملکرد آندوکرین و تشخیص بیماری هایی مانند آدیسون و کوشینگ.
– بررسی وضعیت سلامت بیماران قبل از برخی از عمل های جراحی.
با این حال، تصمیم نهایی برای تجویز آزمایش CMP بر عهده پزشک شما است و باید با او مشاوره کنید که آیا این آزمایش برای شما مناسب است یا نه.
